Turnalı, Şenkaya

Turnalı, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

Turnalı
Harita
Erzurum'un Türkiye'deki konumu
Erzurum'un Türkiye'deki konumu
Erzurum üzerinde Turnalı
Turnalı
Turnalı
Turnalı'nın Erzurum 'daki konumu
Ülke Türkiye
İlErzurum
İlçeŞenkaya
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
Rakım1788 m
Nüfus
 (2022)[1][2]
 • Toplam130
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0442
İl plaka kodu25
Posta kodu25360

Tarihçe değiştir

Mahallenin eski adı Kotik'tir. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Kotik (كوتیك) olarak geçer.[4] Bu yerleşimin adı 1914 tarihli Erkan-i Umumiye-i Harbiye haritasında da "Kotik" (قوتیك) biçiminde yazılmıştır.[5]

Kotik köyü, orta çağda Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki kilise ve kale kalıntıları da buranın eski bir yerleşim olduğunu göstermektedir.[6]

Kotik, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre Gürcistan Vilayeti içinde Penek livasının Penek nahiyesine bağlıydı. Bu tarihte büyük bir köy olan Kotik, 54 Hristiyan haneden oluşuyordu. Köyde buğday, arpa, darı tarımı ve arıcılık yapılıyor, koyun ve domuz besleniyordu. Bu tarihte köyde yedi adet değirmen bulunuyordu.[7]

Kotik köyü, Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla 1835 yılında yaptığı nüfus tespitinde Çıldır Eyaleti'nin Penek sancağına bağlıydı ve bu tarihte köydeki 39 hanede 139 erkek kaydedilmişti. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Kotik köyünün nüfusunun yaklaşık 278 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[8]

Kotik köyü, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Çarlık Rusya'sına bırakıldı. Rus idaresince Kotik (Котикъ) biçiminde kaydedilmiş olan köy Oltu sancağının Oltu kazasına bağlıydı. 1886 nüfus sayımında köydeki 35 hanede, 96'sı erkek ve 76'sı kadın olmak üzere 172 kişi yaşıyordu. Nüfusun tamamı Türk olarak kaydedilmiştir.[9]

Kotik köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Kotik" (كوتك) adıyla Erzurum vilayetinin Oltu kazasının Kosor nahiyesine bağlıydı.[10] 1940 genel nüfus sayımında köy aynı kazanın Kömürlü nahiyesine bağlanmıştı ve nüfusu 589 kişiden oluşuyordu.[11] 1946 yılında Şenkaya ilçesi kurulunca, Kömürlü nahiyesi ie Kotik köyü bu ilçeye bağlandı. Kotik köyü, 1955 genel nüfus sayımında "Kızılkotik" olarak kaydedilmiştir. Kotik Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Turnalı olarak değiştirilmiştir.[12] 1965 genel nüfus sayımında Turnalı köyünde 909 kişi yaşıyordu ve bu nüfus içinde 327 kişi okuma yazma biliyordu.[13]

1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Şenkaya Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[14]

Coğrafya değiştir

Mahalle, Erzurum il merkezine 149 km, Şenkaya ilçe merkezine 38 km uzaklıktadır.[15] Mahalle, Şenkaya'nın batısında olup,   numaralı Şenkaya-Horasan il yoluna, Zümrüt Mahallesi üzerinden, 11,4 km.lik bir köy yoluyla ulaşmaktadır.[16]

Nüfus değiştir

Yıllara göre mahalle nüfus verileri
2022 130[1]
2021 131[1]
2020 125[1]
2019 126[1]
2018 135[1]
2017 114[1]
2016 123[1]
2015 124[1]
2014 156[1]
2013 157[1]
2012 172[2]
2011 175[2]
2010 151[2]
2009 162[2]
2008 171[2]
2007 147[2]
2000 327[2]
1990 479[17]
1985 605[18]
1965 909[19]

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Şenkaya Turnalı Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023. 
  2. ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Turnali, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023. 
  4. ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt; III. cilt (1958): s. 570". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2023. 
  5. ^ ""Oltu" (Harita) - Erkan-ı Harbiye-i Umumiye, 1330". 26 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2023. 
  6. ^ 2017 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2018, s. 34-35. 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-9-4
  7. ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), 355, III. cilt (1958), s. 570". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2023. 
  8. ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 89. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
  9. ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 728". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2023. 
  10. ^ "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 226". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2023. 
  11. ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 248.
  12. ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, 1968, Ankara, s. 702". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2023. 
  13. ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 261.
  14. ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022. 
  15. ^ "Turnalı Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023. 
  16. ^ "Turnalı to Timurkışla". Turnalı to Timurkışla. Erişim tarihi: 30 Kasım 2023. 
  17. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020. 
  18. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  19. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 

Dış bağlantılar değiştir