Vikipedi

Türkiye'de çocuk evliliği

Yasa dışı olmasına rağmen, Türkiye'de çocuk evliliği, özellikle daha az eğitimli aileler arasında yaygındır. Bu, tartışmalı bir politik meseledir ve toplumun liberal ile muhafazakâr kesimleri arasında bir tartışma konusudur.

Türkiye'de tüm evliliklerin yüzdesi olarak çocuk evlilikleri

Yaygınlık ve dağılım değiştir

Türkiye'deki tüm evliliklerin üçte biri çocuk evlilikleridir ve kadınların üçte biri 18 yaşının altında evlenmektedir.[1][2][3] 2002 ve 2014 yılları arasında 504.957 çocuk, resmî olarak 16 ve 17 yaşlarında evlendi.[4] 2010-2013 yılları arasında bu resmî sayı 134.629'dur. Çocuk evliliklerinde kızlar oldukça orantısız bir şekilde erkeklerden fazladır, yaklaşık 20 kat. Çocuk evliliklerine katılanların yaklaşık 129.000'i kız, sadece 6.000'i erkekti.[5] Kız çocuklarını içeren çocuk evlilikleri genellikle erkeklerden çok daha küçük kızları içerir.[6]

2012 yılında yaklaşık 20.000 aile, 16 yaşından küçük kızlarının evlenmesi için izin talebinde bulundu.[1] 2010 ve 2013 arasında, reşit olmayan kızlarının (15 yaşından küçük) evlenmesi için izin başvurusunda bulunan ailelerin sayısında %94 artış oldu.[2] Türk hükûmeti tarafından desteklenen 2013 Hacettepe Üniversitesi raporuna göre, 15-19 yaşları arasındaki tüm kızların %7,1'i evlendi.[7] 15-49 yaşları arasındaki kadınların % 26'sı çocukken evlendiklerini olduklarını bildirmiştir.[8] Çocuk evliliğinin gerçek sayılarının resmî sayılardan çok daha yüksek olduğu tahmin edilmektedir, çünkü birçok çocuk evliliği devlet izni olmadan resmî olmayan dinî evlilikler olarak gerçekleştirilmektedir.[9] Bu sayı 1998'de %15,2'den düşmüştü.[6]

Çocuk evlilikleri, hemen hemen Türkiye'nin her bölgesinde gerçekleşmektedir. Ancak oranların en yüksek olduğu iller Doğu ve İç Anadolu'da yoğunlaşmaktadır.[10] Gaziantep Üniversitesi araştırmasına göre, Şanlıurfa şehrinde çocuk evlilik oranı %60, kozmopolitliği ile tanınan İzmir'de ise %16-17 civarındadır.[2] Türkiye İstatistik Kurumu'na göre, aşağıdaki iller 2013 yılında en yüksek çocuk evlilik oranlarına sahipti (hepsi % 35 ile 42 arasında): Yozgat, Nevşehir, Niğde, Kahramanmaraş, Kilis, Muş, Siirt, Bitlis, Van, Ağrı, Kars ve Ardahan.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2015 verilerine göre, çocuk evliliklerin en düşük olduğu iller sırasıyla Tunceli, Rize, Trabzon ve Artvin'dir. Bu illerde çocuk gelin oranı %1 ile %2 arasında değişmektedir.[11]

Türkiye'de çocuk evliliğine ilişkin 2018 Türkiye raporuna göre, son 10 yılda toplam 482.908 kız evlendi. “Türkiye'de kadınların yüzde 26'sı 18 yaşından önce evliydi. Yüzde onu 18 yaşından önce doğum yaptı. Son altı yılda 142.298 adet reşit olmayan anne kaydedilmiştir. Bu çocukların çoğu dinî törenlerle evlendi. 2002 yılından bu yana toplam 440.000 reşit olmayan kız doğum yapmıştır. Cinsel istismara maruz kaldıktan sonra doğum yapan 15 yaşın altındaki kız sayısı 15.937 olarak kaydedildi.”[12]

Sonuçlar değiştir

Eğitim değiştir

2013 Gaziantep Üniversitesi araştırmasına göre, Türkiye'deki çocuk gelinlerin % 82'si okuma yazma bilmiyor.[3] Resmî raporlar, ilkokullara kaydolan 675 kız ve 18 erkek çocuğunun, 2009 yılında yıl boyunca evlilik veya nişan nedeniyle okuldan ayrıldığını gösterdi.[6] Çocuk evlilikleri nedeniyle eğitim faaliyetlerine devam etmeyen öğrencilerin % 97,4'ü kızdır.[9]

Sağlık ve cinsel şiddet değiştir

2012-2014 yılları arasında Türkiye'de reşit olmayan kızlara tecavüz, cinsel taciz veya istismar hakkında 90.483 dava açılmıştır. 2011-2014 yılları arasında 17.000 kızın kayıp olduğu bildirilmiştir.[4] Türkiye'de 15-19 yaş arası kız çocuklarının ölümlerinin başlıca nedenleri doğum ve gebelik komplikasyonlarıdır.[9] Türk hükûmeti tarafından desteklenen bir 2013 Hacettepe araştırmasına göre, 20-49 yaş arası kadınların % 9,5'inin 18 yaşından önce doğum yaptığı ve % 0,8'inin 15 yaşından önce doğum yaptığı bildirilmiştir.[7]

Yasal çerçeve değiştir

Çocuk evliliği Türkiye'de yasa dışıdır ve reşit olmayan bir kızla evlenen adama ve evliliği planlayan üçüncü şahıslara hapis cezası verilir.[6] Bununla birlikte, yasal çerçevede çocuk evliliğine ilişkin bir tutarsızlık vardır: Türk Ceza Kanunu'na göre kızların evlenme yaşı en az 15, Türk Medeni Kanunu'na göre 17 (her iki cinsiyet için) ve Çocuk Koruma Kanunu'na göre 18'dir.[13] Türk Medeni Kanunu, 2002'deki bir değişikliğe kadar kızlar için evlilik yaşını en az 15 yaşını doldurmuş olarak kabul etmekteydi.

Aktivistlere göre, yasal çerçeve çocuk evliliklerine karşı mücadelede sınırlayıcı bir faktör değildir.[14]

2016 yılında iktidardaki İslamcı muhafazakâr Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) eğer fail, kurbanına evlenme teklifinde bulunursa çocuk tecavüzünü suçsuz hale getirecek bir mevzuat getirmeye çalıştı. Bu, kamuoyu tarafından yaygın olarak "tecavüzün meşrulaştırılması ve çocuk evliliğinin teşvik edilmesi" girişimi olarak görülmesi sebebiyle geri çekildi.[15]

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b "Üç kadından biri 18 yaşından önce evleniyor". Cumhuriyet. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  2. ^ a b c "New focus on child brides in Turkey". Al-Monitor. 31 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  3. ^ a b "One in Three a Child Marriage in Turkey". NSNBC. 12 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  4. ^ a b "Yarım milyon resmi çocuk gelin". Hürriyet. 28 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  5. ^ "18 yaşını doldurmadan evlenen kız çocuğu sayısı son 3 yılda 130 bin oldu". T24. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  6. ^ a b c d "ERKEN YAŞTA EVLİLİKLER HAKKINDA İNCELEME YAPILMASINA DAİR RAPOR" (PDF). Grand National Assembly of Turkey. 11 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  7. ^ a b "Nüfus ve Sağlık Araştırması 2013" (PDF). Hacettepe University. 9 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  8. ^ "Kadınların yüzde 26'sı çocuk yaşta gelin oldu". T24. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  9. ^ a b c "Child marriages make up one third in Turkey". Hürriyet. 3 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  10. ^ "Çocuk gelinlerin en çok olduğu iller hangileri?". T24. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  11. ^ "İşte çocuk gelin haritası! En düşük Tunceli'de, en yüksek Kilis'te". hurriyet.com.tr. 21 Kasım 2016. 16 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020. 
  12. ^ "22,000 teenage pregnancies recorded in 18 months: Report". 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2020. 
  13. ^ "TÜRKİYE'DE ÇOCUK GELİNLER". Umut Association. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  14. ^ "SOSYAL MEYDAN: Çocuk yaşta evlilik". BBC Turkish. 29 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  15. ^ "Women and vulnerable people are paying for Turkey's authoritarianism". The Guardian. 24 Kasım 2016. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2020. 

Dış bağlantılar değiştir

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Türkiye%27de_çocuk_evliliği&oldid=32588792" sayfasından alınmıştır