Sylvia Rivera (d. 2 Temmuz 1951, New York; ö. 19 Şubat 2002, New York), Amerikalı transgender eylemci idi. 1969'daki Stonewall ayaklanmalarına katılan Rivera, LGBT hakları hareketinin önde gelen ikonlarından biri olmuştur.

Biyografi değiştir

Porto Riko ve Venezuela kökenli Rivera, New York'taki Lincoln Hospital'ın önünde bir taksinin içinde "Rey" ismi ile dünyaya geldi[1][2] fakat bebek iken babası onu terk etti; doğumundan üç sene sonra ise annesi intihar ederek onu öksüz bıraktı.[3] Annesinin intiharından sonra Venezuelalı nenesi ile yaşamaya başladı. Nenesi onun kadınsı davranışlarını kısa bir sürede fark etti ve hoş görmedi ve bu nedenle Rivera on bir yaşında iken sokaklarda yaşamaya başladı. Burada kentteki drag queen topluluğu ile ilk kez temasa geçti.[4]

 
 
Sylvia Rivera Way.

27 ile 28 Haziran 1969 tarihlerinin arasındaki gecede New York'taki Stonewall Inn'de yer alan polise karşı başkaldırılara katıldı. Bu olaylar LGBT hakları hareketinin başlangıcı olarak nitelendirilir ve onur yürüyüşleri gibi etkinliklerde anılmaya devam edilmektelerdir. Rivera özellikle Christopher Street'teki Stonewall Inn'e birçok kez baskın yapmış polislere karşı ilk şişeyi atan kişi olarak bilinir, ancak bu hadiseye dair çelişkili hikâyeler ortaya çıkmıştır. Şubat 1970'te Gay Activists Alliance ("Gey Aktivistler İttifakı")'a üye oldu. Geçmişteki tecrübelerini hatırında tutan Rivera, sokakta kalan evsiz transgender kişilere yardım etmek amacı ile Marsha P. Johnson ile birlikte Street Transvestite Action Revolutionaries ("Sokak Travesti Eylem Devrimcileri"; STAR) grubunu kurdu, ancak fonlama sıkıntıları nedeniyle bu proje askıya alındı. 1970'lerin son yıllarından erken 1990'lara kadar New York'un Tarrytown mahallesinde yaşadı ve burada iken yerel bölgede drag şovları düzenledi. Gey hareketi ile temasını sürdürmesine rağmen kendini bir tek senevi onur yürüyüşlerine katılmaya sınırladı. Sonradan uyuşturucu kullanımı nedeniyle hayatı çöküp o New York'a evsiz olarak geri döndü. 1994'te gey topluluğunun içerisinde transgender kişilerin gitgide daha çok hariç tutulmalarından dolayı hayal kırıklığına uğramış Rivera, Stonewall ayaklanmalarının 25. yıldönümü sırasında onur yürüyüşü düzenleyicileri tarafından reddedilen "çocuk sevenler" ya da North American Man/Boy Love Association ("Kuzey Amerika Adam/Çocuk Sevgisi Derneği"; NAMBLA) üyelerinden oluşan bir "yasadışı" yürüyüşe öncülük etti. 24 Mayıs 1995'te Hudson Nehri'nin içine yürüyerek intihara teşebbüs etti. 1999'da Movimento Identità Transessuale ("Transseksüel Kimlikli Hareketi"; MIT) tarafından İtalya'ya davet edildi ve Rivera, Roma'daki World Pride 2000 etkinliğine katıldı. 2000'de diğer aktivistler ile STAR'ı yeniden açtı. 19 Şubat 2002 tarihinde 50 yaşında iken New York'taki St. Vincent's Manhattan Hospital'da karaciğer kanserinden öldü.

2005'teki Transgender Day of Remembrance'ta New York, Greenwich Village'deki Christopher ile Hudson caddelerinin arasındaki arakesite "Sylvia Rivera Way" ismini verdi.

Kaynakça değiştir

  1. ^ Marcus, Eric (1993). "The Drag Queen: Rey 'Sylvia Lee' Rivera". Making History: The Struggle for Gay and Lesbian Equal Rights, 1945-1990 (An Oral History) (İngilizce). New York: Harper Perennial. ss. s. 187-196. ISBN 0060167084. 
  2. ^ Duberman, Martin (1994). Stonewall. New York: Plume. ISBN 0525936025. 
  3. ^ Gan, Jessi. "Still at the Back of the Bus": Sylvia Rivera's Struggle 6 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. CENTRO: Journal of the Center for Puerto Rican Studies 19.1 (İlkbahar 2007): 124-139.
  4. ^ Scarpantino, Bebe ile Moore, Rusty. Transitions: Sylvia Rivera 6 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Transgender Tapestry #098, Yaz 2002.