Svante Pääbo
Svante Pääbo (d. 20 Nisan 1955, Stockholm), İsveçli biyolog, genetikçi ve bilim insanı. Evrimsel antropoloji alanında uzmanlaşan Pääbo,[1] paleogenetiğin kurucularından birisidir ve Neandertal genomu üzerinde yoğun bir şekilde çalışmıştır.[2][3] 2022'de "soyu tükenmiş homininlerin genomları ve insan evrimi ile ilgili keşifleri" nedeniyle Nobel Tıp Ödülü'ne layık görüldü.[4][5][6][7]
Svante Pääbo | |
|---|---|
.jpg) Svante Pääbo, 2016 | |
| Doğum | 20 Nisan 1955 Stockholm, İsveç |
| Milliyet | İsveçli |
| Eğitim | Uppsala Üniversitesi (PhD) |
| Evlilik | Linda Vigilant (e. 2008) |
| Çocuk(lar) | 2 |
| Ödüller | Leibniz Ödülü (1992) Pour le Mérite (2008) Asturias Prensliği Ödülü (2018) Nobel Tıp Ödülü (2022) |
| Kariyeri | |
| Dalları | Genetik, evrimsel antropoloji |
| Çalıştığı kurum | Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü |
Biyografisi değiştir
Svante Pääbo, 20 Nisan 1955 tarihinde İsveç'in başkenti Stockholm'de doğdu. Annesi Estonyalı kimyager Karin Pääbo tarafından büyütülen Svante'nin babası ise 1982 Nobel Tıp Ödülü sahibi Sune Bergström'dür. Doktora derecesini 1986'da Uppsala Üniversitesi'nde adenovirüslerin E19 proteininin bağışıklık sistemini nasıl modüle ettiğine dair araştırma üzerine yaptı. Doktorasını tamamladıktan sonra Almanya'nın Leipzig şehrindeki Max Planck Enstitüsü Evrimsel Antropoloji Genetik bölümü başkanı oldu.[8][9][10] 1992 yılında, Alman Araştırma Cemiyeti tarafından verilen Almanya'nın en önemli araştırma ödülü olan Leibniz Ödülü'nü aldı.
Ağustos 2002'de Pääbo'nun araştırma birimi, eksik ya da hasarlı olması dil kabiliyetinin gelişmesinde sorunlara yol açan bir gen olan "Lisan geni" FOXP2'yi bulduklarını açıkladılar.
Pääbo, aynı zamanda ilk çağ insanları ve diğer antik topluluklar üzerine modern genetik yöntemleri kullanarak çalışmalar yürüten bir bilim dalı olan paleogenetik'in kurucusu olarak bilinir. 2006 yılında, Neandertal'lerin gen haritasının tamamının yeniden inşa edilmesi planını açıkladı. 2007 yılında Time dergisi tarafından yılın etkili 100 kişisi listesinde yer aldı.
Kaynakça değiştir
- ^ Svante Pääbo Google Scholar tarafından indekslenen yayınlar
- ^ Kolbert, Elizabeth. "Sleeping with the Enemy: What happened between the Neanderthals and us?". The New Yorker, 15 & 22 August 2011. ss. 64-75. 11 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2021.
- ^ Pääbo, Svante (2014). Neanderthal Man: In Search of Lost Genomes. Basic Books. ISBN 978-0-465-02083-6.
- ^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2022". NobelPrize.org (İngilizce). 3 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2022.
- ^ "Press release: The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2022". 3 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2022.
- ^ Grover, Natalie; Pollard, Niklas; Ahlander, Johan (3 Ekim 2022). "Swedish geneticist wins Nobel medicine prize for decoding ancient DNA". Reuters. 3 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2022.
- ^ "Nobel laureate Svante Paabo's ancient DNA discoveries shed light on what makes us human". Onmanorama (İngilizce). 6 Ekim 2022. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.
- ^ Gitschier, J. (2008). "Imagine: An Interview with Svante Pääbo". PLOS Genetics. 4 (3). PLOS. ss. e1000035. doi:10.1371/journal.pgen.1000035. PMC 2274957 $2. PMID 18369454.
- ^ Zagorski, N. (2006). "Profile of Svante Pääbo". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 103 (37). ss. 13575-13577. Bibcode:2006PNAS..10313575Z. doi:10.1073/pnas.0606596103
. PMC 1564240 $2. PMID 16954182.
- ^ "Svante Paabo at the Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology". 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2011.
- PÄÄBO, Svante[ölü/kırık bağlantı] International Who's Who. (Uluslararası kim kimdir) 1 Eylül 2006.
Dış bağlantılar değiştir
- Prof. Dr. Svante Pääbo kişisel web sitesi (Almanca)
- PubMed'den Svante Pääbo yayımları (İngilizce)