Su sayacı; su tesisatının girişine bağlanarak, evlerde, iş yerlerinde ve tarımsal sulamada kullanılan suyun miktarını belirleyen ve kullanılan suyun bedelinin Sular İdaresi tarafından tahsiline yardımcı olan bir ölçü aletidir. İçinden geçen suyun miktarını, üzerinde bulunan bir ekranda, hacim (m³) cinsinden gösterir.

Hız esaslı bir su sayacı
Hız esaslı bir su sayacı kesiti

Hukuki durumu değiştir

Avrupa Birliği Uyum Yasalarına göre yeniden gözden geçirilmiş olan, 3516 sayılı “Ölçüler ve Ayar Kanunu”na[1] ve Ölçü ve Ölçü Aletleri Muayene Yönetmeliği'ne[2] tabi olan bu aletler, üretildikten sonra "ayar ve test istasyonu"nda metrolojik kalibrasyonu yapılır ve muayene edilir; Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Ölçüler ve Standartlar Genel Müdürlüğü tarafından soğuk damgayla mühürlenerek piyasaya arz edilirler.

Çalışma ilkesi değiştir

Su sayaçları; hız esaslı, hacim esaslı (volümetrik) gibi çeşitli çalışma prensiplerine sahiptirler. Hız esaslı sayaçların ise çok hüzmeli ve tek hüzmeli olmak üzer iki çeşidi vardır. Türkiye'de en çok, hız esaslı su sayaçlarının çok hüzmeli tipleri kullanılmaktadır.

Türkiye'de, 1996 yılından itibaren “Kartlı su sayacı / Ön ödemeli su sayacı” gibi konular da gündeme gelmiştir. Ancak bu tür sayaçlar Batı ülkelerinde kullanılmazlar;[3][4] gelişmekte olan ülkelere pazarlamak amacıyla üretilirler.

Kartlı su sayacı / Ön ödemeli su sayacı” gibi sayaçlar, tek başına bir ölçü aleti gibi düşünülemezler. Mekanik sayaç eşliğinde elektronik bir üniteye de sahip olan bu sayaçlar, yaptıkları ölçümlemeleri, elektronik ünitelerinde bulunan bir çipe kaydederler. Kullanılması düşünülen miktarın bedeli kadar kredinin bu çipe yüklenerek, su parasının, kullanılmadan önce tahsil edilmesini sağlarlar. Bu tür sayaçlar ön ödemeli olarak tanınırlar. Türkiye'de ön ödemeli sayaçların kullanımı tartışmalıdır. Nitekim, Ankara 11. İdare Mahkemesi tarafından

"... kamu hizmetinin sunumu peşin ödemeye bağlanarak, anılan Anayasal ve yasal kamu hizmeti anlayışına uymayan, ticari niteliği ağır basan yeni bir ilişki biçimi oluşturulmak istendiği görülmektedir."

gerekçesiyle 26 Kasım 2008 tarihinde oy birliğiyle yürütmeyi durdurma kararı alınmıştır.[5] Ön ödemeli tarımsal sulama sayaçları da aynı mantıkla çalışır ve tahsilat işlemleri sulama birlikleri tarafından gerçekleşir.

Kaynakça değiştir

  1. ^ "T. C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Ölçüler ve Ayar Kanunu". 28 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007. 
  2. ^ "T. C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Ölçü ve Ölçü Aletleri Muayene Yönetmeliği". 15 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007. 
  3. ^ Wasserzähler (Almanca)
  4. ^ Water meter (İngilizce)
  5. ^ "Tüketici Hakları Derneği". 14 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2009.