Sofya Lvovna Perovskaya (Rusça: Со́фья Льво́вна Перо́вская; 13 Eylül 1853 - 15 Nisan 1881) bir Rus devrimcisi ve nihilist devrimci örgütü Narodnaya Volya'nın bir üyesiydi. II. Aleksandr suikastı'nın düzenlenmesinde yer aldığı için 15 Nisan 1881 senesinde, 27 yaşında asılarak idam edilmiştir.

Sofya Perovskaya
DoğumSofya Lvovna Perovskaya
13 Eylül 1853(1853-09-13)
Sankt-Peterburg, Rus İmparatorluğu
Ölüm15 Nisan 1881 (27 yaşında)
Sankt-Peterburg, Rus İmparatorluğu
EvlilikAndrey Zhelyabov

Biyografi değiştir

Perovskaya, St.Petersburg'da, Rus İmparatoriçesi Yelizaveta'nın torunları olan aristokrat bir ailede doğdu. Babası Lev Nikolayeviç Perovski, Saint Petersburg'un askeri valisiydi. Büyükbabası Nikolay Perovski ise Tavrida Guberniyası valisi idi. İlk yıllarını, eğitiminin büyük ölçüde ihmal edildiği Kırım'da geçirdi, ancak kendi başına ciddi kitaplar okumaya başladı.[1] Aile Saint Petersburg'a taşındıktan sonra, Perovskaya bir kız hazırlık programı olan Alarchinsky Kurslarına girdi.[2] Burada radikal hareketlere ilgi duyan birkaç kız arkadaş edindi. On altı yaşında babasının yeni arkadaşlarına itirazları üzerine evden ayrıldı. 1871-1872'de, bu arkadaşlarıyla birlikte Çaykovski Çemberine katıldı. 1872-1873 ve 1874-1877'de Samara, Tver ve Simbirsk eyaletlerinde çalıştı. Bu süre zarfında öğretmen ve tıbbi asistan olarak diploma aldı.

Çaykovski Çemberi'nin önde gelen bir üyesi olan Pyotr Kropotkin, Perovskaya hakkında şunları ifade etmektedir:

Ahlaki anlayışlarında bir "rigorist" idi, hitabeti de az değildi. Perovskaya, kalbinin en dibine bir "popülist" ve aynı zamanda devrimciliğin, en gerçek savaşçısıydı. Bana bir kez dedi ki: "Harika bir şeye başladık. Belki iki kuşak görevde yenik düşecek ama yine de yapılması gerekiyor."[1]

1873'te Perovskaya, anti- çarlık propaganda toplantıları için Saint Petersburg'da birkaç daire tuttu. Ocak 1874'te tutuklandı ve 193 Yargılamaları ile bağlantılı olarak Petro ve Pavel Kalesine hapsedildi. 1877-1878'de beraat etti. Perovskaya, devrimci ve Narodnaya Volya'nın bir üyesi olan Ippolit Myshkin'i özgürleştirme girişiminde de başarısız oldu. 1878 yazında Perovskaya, bir Rus gizli devrimci örgütü olan Toprak ve Özgürlük örgütüne üye oldu, kısa süre sonra tekrar tutuklandı ve Olonets Guberniyası'na sürüldü . Sürgüne giderken kaçmayı başardı ve yer altında gizlendi.

Toprak ve Özgürlük örgütünün bir üyesi olarak Perovskaya, siyasi mahkumların merkez hapishaneden kurtulmasını organize etmek için Harkiv'a gitti.1879 sonbaharında İcra Komitesi üyesi, daha sonra da Toprak ve Özgürlük yönetim kurulu üyesi oldu. Perovskaya öğrenciler, askerler ve işçiler arasında yayıldı, İşçi Gazetesi'nin organizasyonunda yer aldı ve Saint Petersburg'daki siyasi mahkumlarla bağlarını korudu. Kasım 1879'da, Saint Petersburg'dan Moskova'ya giden imparatorluk trenini havaya uçurma girişiminde bulundu. Deneme başarısız oldu. Saint Petersburg'a döndüğünde Narodnaya Volya'ya katıldı.[1]

 
Sofya Perovskaya ve kocası Andrey Zhelyabov Pervomartovtsy duruşmasında

Perovskaya, Moskova yakınlarında (Kasım 1879), Odessa'da (1880 baharı) ve Saint Petersburg (II. Aleksandr suikastı, 1 Mart 1881) Rusya imparatoru II. Aleksandr'ın suikast girişimlerinin hazırlanmasına katıldı. Narodnaya Volya'nın yürütme kurulu üyesi Andrey Jelyabov'un en yakın arkadaşı ve daha sonra karısıydı. Perovskaya 10 Mart 1881'de tutuklandı. Duruşmasından hemen önce annesine bir mektup yazdı:

Sevgili annacim, sakin olmanı ve benim için üzülmemen için sana yalvarıyorum; çünkü kaderim en azından beni rahatsız etmiyor ve bunu tam bir sükunetle karşılıyorum, çünkü uzun zamandır bekliyordum ve er ya da geç geleceğini biliyordum. [...] Hükümlerimin dikte ettiği gibi yaşadım ve başka türlü hareket etmem imkânsızdı.[3]

Rusya'da terörizm nedeniyle ölüm cezasına çarptırılan ilk kadındı. Zhelyabov da dahil olmak üzere diğer dört suikast girişimcisi onunla birlikte asıldı.[1]

Mirası değiştir

Ölümünden otuz yıl sonra Perovskaya, 1910 yılında İmparator Meiji'ye suikast planında yer alan Japon feminist Kanno Sugako için ilham kaynağı olacaktı.[4] Kanno da tıpkı kendisi gibi asılarak idam edildi.

2018'de New York Times, Perovskaya için gecikmiş bir ölüm ilanı yayınladı.[5]

Literatürde değiştir

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b c d Sack, Arkady Joseph (1918). The Birth of the Russian Democracy. Russian Information Bureau. ss. 58–60. Erişim tarihi: 24 Kasım 2011.
  2. ^ Broido, Vera (1977). Apostles into Terrorists: Women and the Revolutionary Movement in the Russia of Alexander II. Viking Press. s. 75. ISBN 978-0-670-12961-4
  3. ^ Soviet Russia, Volume 7. Russian Soviet Government Bureau. 1922-01-01. s. 86.
  4. ^ Hane, Mikiso (1993). Reflections on the Way to the Gallows: Rebel Women in Prewar Japan. University of California Press. s. 55. ISBN 978-0-520-08421-6
  5. ^ "Overlooked No More: The Soviet Icon Who Was Hanged for Killing a Czar 24 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". The New York Times. Erişim tarihi: 2018-05-31.

Dış bağlantılar değiştir