Selülaz

Selülaz, selülozu sindirmeye yarayan, mantarlar, bakteriler ve bazı protozoa türleri tarafından salgılanan bir tür enzim.

Selülaz
1JS4 pdb yapısından oluşturulmuş selülaz modeli
Tanımlayıcılar
EC numarası	3.2.1.4
CAS numarası	9012-54-8
Veritabanları
IntEnz	IntEnz view
BRENDA	BRENDA entry
ExPASy	NiceZyme view
KEGG	KEGG entry
MetaCyc	metabolic pathway
PRIAM	profile
PDB structures	RCSB PDB PDBj PDBe PDBsum
Gene Ontology	AmiGO / EGO
Ara PMC articles PubMed articles

Selülaz ve hemiselülazlar birlikte bitkisel biyokütleyi daha küçük parçalara ayırırlar ve bunlar daha sonra α- ve β-glukozidazlar tarafından monomerlerine indirgenir. Selülazlar, selülozun β-1,4-glikozidik bağlarını parçalayabilir.

Mide enzimleri selülozu sindiremeyen otçul hayvanların bağırsaklarında yaşayan simbiyotik bakteriler tarafından üretilerek sindirime yardımcı olurlar. Selülaz insanlarda bulunmadığından insanlar selülozu sindiremezler ancak lifler halinde dışarı atabilirler.

Türleri

Selülazlar, selülozun parçaladıkları kısmına göre sınıflandırılır. Endoglukanazlar selüloz liflerini rastgele, ekzoglukanazlar açığa çıkan lif uçlarını daha küçük parçalar ortaya çıkacak şekilde keserler. β-glukozidaz ise bunları monomerlerine ayırır.

Bakterilerde selülozom olarak adlandırılan, birçok selülaz çeşidinin bir araya gelerek oluşturduğu yapılar vardır ve sindirilen maddelerin kolayca hücre içine alınabilmesi için bakteri duvarına bağlı bulunabilirler.

Bazı mantar türlerinde olduğu gibi selülaz bileşenleri hücre dışına da salgılanabilir.

Endoglukanaz

Endoglukanazlar genellikle selülozun düzensiz (kristal olmayan) kısımlarındaki liflerini keser ve serbest lif uçları ortaya çıkartır.

Ekzoglukanaz

Selülaz liflerinin serbest kalan indirgen veya indirgen olmayan uçlarını keserek küçük parçalar (dimer veya oligomer) açığa çıkartır.

Sellobiyaz

Sellobiyazlar (β-glukozidaz), dimerleri (veya oligomerleri) canlıların kullanabileceği monomerlere dönüştürür. Beta glukozidaz da denilen bu enzimin bazı türleri sadece sellobiyoz'u parçalamaz,ksilobiyoz gibi ürünleri de parçalar.

Kullanım alanları

Selülazlar, biyoyakıt üretimi(biyometan, etanol, biyohidrojen), pektinaz ve hemiselülaz ile birlikte yemek endüstrisinde, ürettiği şekerlerin etanole dönüştürülmesi ile kalitesiz malzemelerden kaliteli alkol yapımında, fitobezoarlara tedavide, eczacılık çalışmalarında, kağıt endüstrisinde, yer yer hayvan yemlerinde, tekstil endüstrisi ve deterjanlarda kullanıldıkları görülür.