Vikipedi

Sebastián Piñera

Şilili iş adamı ve siyasetçi

Miguel Juan Sebastián Piñera Echenique (1 Aralık 1949 - 6 Şubat 2024), Şilili milyarder iş insanı ve siyasetçi. Piñera, Amerika kıtasının güneyinde, Güney Amerika'da yer alan Şili'de 2010-2014 yılları arasında devlet başkanlığında bulunmuştur.

Sebastián Piñera
35. Şili Cumhurbaşkanı
Görev süresi
11 Mart 2018 - 11 Mart 2022
Yerine geldiği Michelle Bachelet
Yerine gelen Gabriel Boric
Görev süresi
11 Mart 2010 - 11 Mart 2014
Yerine geldiği Michelle Bachelet
Yerine gelen Michelle Bachelet
Ulusal Yenilenme Başkanı
Görev süresi
26 Mayıs 2001 - 10 Mart 2004
Yerine geldiği Alberto Cardemil
Yerine gelen Sergio Díez
Kişisel bilgiler
Doğum Miguel Juan Sebastián Piñera Echenique
1 Aralık 1949(1949-12-01)
Santiago, Şili
Ölüm 6 Şubat 2024 (74 yaşında)[1]
 Şili, Ranco Gölü
Partisi Ulusal Yenilenme (2010'dan önce)
Bağımsız (2011–2024)
Evlilik(ler)
Cecilia Morel Montes
(e. 1973; ö. 2024)
Çocuk(lar) Magdalena
Cecilia
Sebastián
Cristóbal
Bitirdiği okul Şili Papa Katolik Üniversitesi
Harvard Üniversitesi
Dini Roma Katoliği
İmzası

Şili'de uzun bir aradan sonra iktidara gelen sağcı devlet başkanı olan Piñera, 17 Ocak 2010 tarihinde yapılan 2. tur seçimlerinde devlet başkanı oldu. Aynı zamanda eski senatör ve ünlü bir iş insanıdır.

11 Mart 2010 tarihinde yapılan bir törenle görevini Michelle Bachelet'ten devraldı. 11 Mart 2014 tarihinde görevini, devraldığı Michelle Bachelet'e devretti.

Bağımsız aday olarak katıldığı 2017 devlet başkanlığı seçimi sonucu makama ikinci kez seçildi. 11 Mart 2018 tarihi itibarıyla görevi Bachelet'ten devralarak ikinci dönemine resmen başladı.[2]

Kariyeri değiştir

Öğretmenlik değiştir

Piñera, 1971'den 1988'e kadar Şili Üniversitesi, Şili Papa Katolik Üniversitesi ve Adolfo Ibáñez Üniversitesi'nde ekonomi öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1971 yılında Şili Üniversitesi Ekonomi Okulu'nda ve 1972 yılında Valparaiso İşletme Okulu'nda Ekonomik Politik Teori'den sorumluydu.[3]

Vakıflar değiştir

1989 yılında Cecilia Morel, Danica Radic ve Paula Délano ile birlikte Girişimci Kadınlar Vakfı'nı kurdu. Vakıf, düşük gelirli genç kadınların kalkınmasına yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

1973 yılında Piñera, başkanı olduğu ve yöneticileri Cristián Boza D., María Teresa Chadwick P., Hugo Montes B., Cecilia Morel M., Renato Poblete S.J. ve Fabio Valdés C. olan Fundación Futuro adlı vakfı kurdu. Vakfın genel müdürü Magdalena Piñera'dır.[4] Vakfın misyonu Şili'de adalet, özgürlük ve demokrasinin gelişmesine yardımcı olmaktır. Piñera başkan seçildikten sonra vakfın adı Fundación Cultura y Sociedad olarak değiştirildi.

Fundación Cultura y Sociedad bünyesindeki Grupo Tantauco, çevrecilik misyonuna sahiptir ve Juan Carlos Urquidi tarafından yönetilmektedir. Piñera'nın başkanlığı sırasında başlatmayı planladığı önerileri desteklemek üzere kuruldu. 2005 yılında Piñera, bölgenin eşsiz ekosisteminin 118.000 hektarlık kısmını korumak amacıyla Chiloé Adası'nın güney ucunda satın aldığı ve sahibi olduğu 1.180 km²'lik (456 sq mi) özel bir doğal rezerv olan Tantauco Park'ı (İspanyolca: Parque Tantauco) kurdu. Halka açık ve ekoturist bir yer olan parkı vakfı işletmektedir.

Aslında Piñera Chiloé'deki 118.000 hektarı Panama'daki bir offshore şirket aracılığıyla satın aldı. Varlıkları Piñera'nın satın almasından öncesine dayanan ve ailelerine ait toprakların tapusunu almak için yıllarca müzakere eden on altı Kızılderili aileye sekiz hektarlık bir alan bırakması için baskı gördü.[5][6]

Ek bir proje olan Grupo Tantauco: Derechos Humanos, Augusto Pinochet'nin diktatörlüğü sırasında insan hakları ihlallerine maruz kalan Şili halkı arasında bir uzlaşma başlatma umuduyla gündeme getirildi.

İş dünyası değiştir

 
Piñera siyasete girmeden önce bir iş adamıydı.

Piñera, Banco de Talca'nın genel müdürüydü. 1982 yılında, Piñera'nın Banco de Talca'nın CEO'su olduğu Şili Merkez Bankası'na 38 milyon ABD Doları'nın ödenmediği bir olayda, bankacılık yasasını ihlal etmek suçlamasıyla tutuklama emri çıkarıldı. Para ortadan kayboldu ve hiçbir zaman ödenmedi.[7] Piñera 24 gün boyunca saklanırken, kardeşi José Piñera kararı temyize götürdü ve suçun hafife alınması yönünde bazı çağrılar yaptı. Önce Temyiz Mahkemesi tarafından reddedilen ancak daha sonra Yüksek Mahkeme tarafından onaylanan bir habeas corpus emri, Piñera'yı beraat ettirdi.[8]

Bir zamanlar Piñera, ülke çapında yayın yapan karasal bir televizyon kanalı olan Chilevisión'un hisselerinin %90'ına sahipti. Ayrıca LAN Havayolları'nın (LAN) %27'sine;[9] bir futbol kulübü olan Colo-Colo'nun %13'üne[10] ve Quiñenco, Enersis ve Soquimich gibi şirketlerdeki diğer küçük hisse senedi pozisyonlarına sahipti.[11][12][13]

Temmuz 2007'de Piñera, 2006 yılının ortalarında LAN Havayolları hisseleri hakkında ayrıcalıklı bilgi (içeriden öğrenenlerin ticaretine benzer bir ihlal) aldıktan sonra bir satın alma emrini geri çekmediği için Şili'nin menkul kıymetler düzenleyicisi (SVS) tarafından yaklaşık 680.000 ABD Doları para cezasına çarptırıldı. Aynı ayın ilerleyen günlerinde LAN ve Quintec yönetim kurullarından istifa etti.[14]

Çıkar çatışmasını önlemek için 2010 yılında Chilevisión'u 160 milyon dolara Time Warner'a sattı.[15] Ayrıca LAN'daki hisselerini Şubat ve Mart 2010 arasında birkaç turda ve Colo-Colo'daki hissesini de sattı.[16] Forbes dergisine göre Piñera, Şubat 2018 itibarıyla tahminî olarak 2,8 milyar ABD doları tutarında bir servete sahiptir.[17] Serveti büyük ölçüde 1970'lerin sonlarında Şili'ye kredi kartlarının getirilmesindeki rolünden ve daha sonra başta LAN Havayolları hisseleri olmak üzere yaptığı yatırımlardan kaynaklanmaktadır. Piñera, eskiden devlete ait olan şirketin hisselerini 1994 yılında Cueto ailesiyle ortak bir girişimin parçası olarak İskandinav Havayolları'ndan satın aldı.

Siyasi kariyeri değiştir

1988 yılında Pinochet referandumu kaybettiğinde ve Şili demokrasiye dönerken Piñera, Hıristiyan Demokrat adayı Eduardo Frei Ruiz-Tagle'ye başkan adaylığı öncesi destek verdi.[18]

1998 yılında Piñera, Baltasar Garzón tarafından başlatılan Augusto Pinochet'nin Londra'da tutuklanıp gözaltına alınmasına karşı çıkarak bunun Şili'nin egemenliğine ve onuruna yönelik bir saldırı olduğunu savundu.

14 Mayıs 2005 tarihinde Piñera, sürpriz bir şekilde 2005 başkanlık seçimleri için adaylığını açıkladı. Siyasi felsefesini Hıristiyan hümanizmi olarak tanımladı.[19]

2009-10 Cumhurbaşkanlığı seçimleri değiştir

 
Piñera, 2009-10 başkanlık seçimlerini kazanmasının ardından eşi ve ailesiyle birlikte kutlama yapıyor.

Piñera, 2009-2010 seçimlerinde Şili Devlet Başkanlığı için yarıştı.[20] Ağustos 2009'dan bu yana kamuoyu yoklamalarında önde giderek merkez sol adaylar Eduardo Frei Ruiz-Tagle, Marco Enríquez-Ominami ve Jorge Arrate ile yarıştı. 13 Aralık 2009 seçimlerinde Piñera, oyların %44,05'ini alarak birinci olurken, Frei oyların %29,6'sını alarak ikinci oldu.[21] Her iki aday da toplam oyların yarısından fazlasını alamadı; bu nedenle Anayasa'ya göre Şilililer, 17 Ocak 2010 Pazar günü son bir ikinci tur seçim için sandık başına gitti.[22] O akşam, üçüncü ve nihai ön sonuçlar İçişleri Müsteşarı tarafından açıklandı.[23] Bu sonuçlar toplam sandıkların %99,77'sine tekabül ediyordu. Oyların %51,61'ini Piñera, %48,39'unu ise Frei aldı.

 
Piñera'nın başkanlık geçişi sırasında Michelle Bachelet ile görüşmesi

Piñera, kampanya marşı ve "Teşekkürler" pankartları gibi öğeleri içeren başkanlık kampanyası için tahminen 13,6 milyon ABD doları yatırım yaptı.[24][25] Piñera'nın afiş ve billboardlarında ülke genelinde "Suçlular, partiniz sona erdi" ve "Küçük işletmeler, Büyük fırsatlar" gibi ifadeler yer aldı.[26] Piñera'nın kampanyası YouTube'da, Şili'de daha önce hiçbir başkanlık kampanyasında görülmemiş bir şekilde, eşcinsel bir erkek çiftin yer aldığı ulusal bir TV spotu yayınladı. Piñera'nın vaatleri arasında eğitim oranlarını arttırmak ve komşu ülke Peru ile uluslararası ilişkileri geliştirmek de vardı.[27]

Piñera'nın zaferi sağa doğru bir kayma anlamına geliyordu ve yirmi yıllık merkez sol siyasi liderliği kırarak 52 yıl sonra seçilen ilk sağcı lider oldu.[28]

Piñera, 28 Ocak'ta Ulusal Yenilenme'deki (RN) üyeliğini askıya alarak gayri resmî olarak bağımsız oldu.[29] RN'nin tüzüğü, partinin başarılı cumhurbaşkanı adaylarının, ülkeyi bir siyasi partinin ya da belirli bir siyasi felsefenin çıkarları doğrultusunda değil, öncelikle halkın çıkarları doğrultusunda adil bir şekilde yönetmek için partiden istifa etmelerini gerektirmektedir.

Ölümü değiştir

6 Şubat 2024'te Piñera'nın içerisinde bulunduğu helikopterin ülkenin güneyindeki Ranco Gölü'ne düşmesi sonucu hayatını kaybettiği aktarıldı. Piñera'nın kaza sonucu ilk etapta hayatta kalsa da, emniyet kemerini çözemediği için boğulduğu ifade edildi.[30][31][32][33][34]

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Sebastián Piñera: muere el expresidente de Chile en un accidente de helicóptero". BBC News Mundo. 6 Şub 2024. 6 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
  2. ^ "Piñera ikinci kez Şili devlet başkanı seçildi". 13 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2018. 
  3. ^ "Sebastián Piñera Echeñique — Senador", Reseñas parlamentarias — Biblioteca del Congreso Nacional de Chile (İspanyolca), 2020, 26 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 21 Aralık 2009 
  4. ^ "Magdalena Piñera, directora de la Fundación Futuro lanzó "Ojo con el Ejército de Chile" (Video)". www.estrellaarica.cl. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2017. 
  5. ^ "Mystical islanders divided over Chile's giant bridge project". Reuters. 1 Mart 2018. 20 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020 – www.reuters.com vasıtasıyla. 
  6. ^ Mostrador, El (9 Haziran 2017). "Familias que viven en Tantauco presionan a Piñera para que entregue hectáreas antes de las primarias". El Mostrador. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020. 
  7. ^ "Infogate". 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 
  8. ^ "lnd.cl". 7 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2016. 
  9. ^ "Chilean president to sell holding in television network: 160 million USD". MercoPress. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2017. 
  10. ^ "Piñera aumenta participación en Colo Colo", La Nación (İspanyolca), 21 Ağustos 2007, 4 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi 
  11. ^ Durante, Nicolás (19 Mayıs 2017). "Quiñenco, AntarChile y Andina: las principales acciones de Piñera". La Tercera (İspanyolca). Santiago, Chile. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020. 
  12. ^ Skoknic, Francisca (15 Mayıs 2017). "Las sociedades en que se funde la fortuna de la familia Piñera Morel". Ciper Chile (İspanyolca). Santiago, Chile. 21 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020. 
  13. ^ "Piñera vende US$70 millones en acciones de sociedades controladoras de SQM". La Tercera (İspanyolca). Santiago, Chile. 22 Mayıs 2008. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020. 
  14. ^ "Piñera deja el directorio de Lan y su socio Cueto inicia apelación por multa de SVS", La Nación (İspanyolca), 1 Ağustos 2007, 4 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi 
  15. ^ "Time Warner buys Chile TV network". Financial Times. 25 Ağustos 2010. 11 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2016. 
  16. ^ "UPDATE 4-Chile's Pinera to sell remaining LAN stake". Reuters. 24 Mart 2010. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2010. 
  17. ^ "Sebastian Pinera — Forbes", Forbes: The World's Billionaires, 27 Şubat 2018, 29 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 11 Eylül 2017 
  18. ^ COPESA, Consorcio Periodistico de Chile S.A. "La Tercera". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2016. 
  19. ^ "Sebastián Piñera: la nueva derecha que se desprende de la dictadura" [Sebastián Piñera: the new right that sets apart from the dictatorship] (İspanyolca). El Mundo. 16 Ocak 2006. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2017. 
  20. ^ "Sebastian Pinera | Biography, Facts, & Presidency". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2017. 
  21. ^ "Election Resources on the Internet: Presidential and Legislative Elections in Chile – Results Lookup". electionresources.org. 15 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2017. 
  22. ^ Moffett, Matt (14 Aralık 2009), "Billionaire Leads Chile Election", Wall Street Journal, 21 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 8 Ağustos 2017 
  23. ^ "Tercer cómputo oficial: Sebastián Piñera 51,60%; Eduardo Frei 48,39%". ADN Radio Chile (İspanyolca). Santiago, Şili. 18 Ocak 2010. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020. 
  24. ^ "Piñera's Campaign Anthem". 17 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  25. ^ "Piñera's Thank you Banners". 18 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  26. ^ "Piñera Campaign Billboard". 4 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  27. ^ "Peru this Week". 28 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2016. 
  28. ^ Gardner, Simon (9 Aralık 2009), "Chile right seen ousting left in first since Pinochet", Reuters, 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 1 Temmuz 2017 
  29. ^ Covarrubias, Bárbara (28 Ocak 2010). "Tras 20 años de militancia, Sebastián Piñera concreta renuncia a RN". El Mercurio (İspanyolca). Santiago, Şili. 17 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020. 
  30. ^ "Eski devlet başkanı Sebastián Piñera helikopter kazasında hayatını kaybetti". La Nación. 6 Şubat 2024. 6 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
  31. ^ "Eski devlet başkanı Sebastián Piñera helikopterinin Ranco Gölü'ne düşmesi sonucu hayatını kaybetti". La Tercera. 6 Şubat 2024. 6 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
  32. ^ S.A.P, El Mercurio (6 Şub 2024). "Muere ex Presidente Sebastián Piñera en accidente aéreo en lago Ranco". Emol. 7 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
  33. ^ Aranda, Juan Pablo Andrews y Alonso (6 Şub 2024). "Expresidente Sebastián Piñera fallece en accidente de helicóptero en Lago Ranco". La Tercera. 6 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
  34. ^ ADN Radio Chile. "Eski devlet başkanı helikopter kazasında hayatını kaybetti". 6 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
Siyasi görevi
Önce gelen
Michelle Bachelet 		Şili Devlet Başkanı
2010–2014 		Sonra gelen
Michelle Bachelet
Önce gelen
Michelle Bachelet 		Şili Devlet Başkanı
2018–2022 		Sonra gelen
Gabriel Boric
Diplomatik görevi
Önce gelen
Peter O'Neill 		Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği Başkanı
2019 		Görevde
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sebastián_Piñera&oldid=32144146" sayfasından alınmıştır