Samizdat
Samizdat (Rusça: самиздат) Sovyet bloğunu oluşturan ülkelerdeki kaçak yayınları ve bu yayınların el altından dağıtılmasını kapsayan terimdir.[1] Komünist rejim tarafından sansürlenen yayınların kopyaları kısa bir sürede basılır ve bu kopyaları alanlar da kopyalayarak dağıtmaya devam ederdi.[2] Bu kopyalar çoğunlukla el yazısı ya da daktilo yazısı olurdu.
Örnek olarak samizdat, Mikhail Bulgakov'un romanı Usta ile Margarita ya da Václav Havel'in yazısı Güçsüzlerin Gücü gibi metinlerin kopyalanması, arkadaşlar arasında dağıtılmasına denmektedir. Yasak edebiyat eserlerinin ve süreli yayınların çoğaltılma teknikleri, karbon kağıdı yardımıyla el yazısı olarak ya da daktiloyla birkaç kopyayla başlayıp daha büyük nicelikte yarı profesyonel baskı makineleriyle çoğaltmaya kadar değişiklik gösterdi. Glasnost'tan önce bu uygulama çok tehlikeliydi. Çoğaltma makineleri, baskı makineleri ve daktilolar bile KGB'nin kontrolü altındaydı; bu makinelerden alınan referans çıktı örnekleri KGB tarafından teşhis için saklanıyordu.
Etimolojik olarak samizdat sözcüğü "sam" (Rusça: сам, "kendi, kendi ile") ve "izdat" (Rusça: "издательство", izdatel'stvo; kısaltılmışı издат "yayımcı") kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuştur. Kendi yayım, kişisel yayım, kendi basım anlamına gelir.
Bir de bunun "Tamizdat" adı verilen bir türü vardır. "Tamizdat", "samizdat"ın ülke dışında, Batıdaki kapitalist yayınevleri tarafından yayımlanan versiyonuna verilen addır (Rusça: там, tam, “orada, oralarda”).
Kaynakça değiştir
- ^ Smith, S. A. (2017). The Oxford handbook of the history of communism. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198779414.
- ^ Pons, Silvio (2020). The Cambridge history of communism. Cambridge, Birleşik Krallık: Cambridge University Press. ISBN 978-1316634578.
 | Sovyetler Birliği ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |