Reftar Kalfa
Reftar Kalfa (d.?-ö. 1700?), 17. yüzyılda yaşamış Müslüman kadın bestekâr.
Osmanlı İmparatorluğu'nun bilinen ilk kadın bestekârıdır. Saba Peşrev adlı eseri, Osmanlı İmparatorluğu kayıtlarında bir kadın besteciye ait, tespit edilmiş en eski musiki eserdir.[1]
Yaşamı değiştir
Doğum tarihi ve yaşamı hakkında fazla bilgi yoktur. 1648-1687 yılları arasında hüküm süren Osmanlı Sultanı IV. Mehmet zamanında yaşadığı bilinir.[2] 17. yüzyıl sonlarına doğru, ya da 18. yüzyıl başında öldüğü tahmin edilir.[3] "Kalfalık” sıfatından anlaşıldığına göre Osmanlı sarayı hareminde yaşamıştır.[1] Ancak günümüze ulaşan belgelerde "Kalfa" sıfatı ile anılmadığından kalfa olup olmadığı kesin değildir.
Saz eserlerindeki uslûbu nedeniyle Tanbur çaldığı düşünülür ve bazı kaynaklarda Tamburi Reftar Kalfa olarak anılır.
Eserleri değiştir
TRT Ankara Radyosu'ndaki İsmail Hakkı Bey koleksiyonunda ve Dr. Nazmi Özalp’ın kitabında Reftâr Kalfa’nın adına kayıtlı saz eserleri yer almaktadır.[4]
Reftar Kalfa'ya ait kayıtlı eserler arasında Rast, Hicaz, Nigar, Şehnazbuselik, Muhayyer Sünbüle, Arazbar Zemzeme, Zirgüle makamlarında peşrevler ve saz semaileri ile Saba Peşrev ve Eve buselik saz semaisi bulunmaktadır.[5] Saba Peşrev adlı eser, Osmanlı İmparatorluğu kayıtlarında bir kadın besteciye ait, tespit edilmiş en eski musiki eserdir.[1]
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ a b c "İstanbul Kadın Müzesi - Reftar Kalfa". www.istanbulkadinmuzesi.org. 11 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2023.
- ^ Karlikli, Semen (30 Haziran 2019). "Osmanlı Dönemi Musiki Hayatı ve Dönemin Kadın Tanburileri Üzerine bir Değerlendirme". Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 6 (6): 390-398. ISSN 2148-9963.
- ^ EKSD (28 Haziran 2017). "Reftar Kalfa ( XVll.yy )". Esendere Kültür ve Sanat Derneği. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2023.
- ^ Torunoğlu, Nigar (2016). "On yedinci yüzyıldan günümüze Türk müziğindeki kadın bestekarlara ait eserlerin tespiti ve tahlili". Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü yüksek lisans tezi.
- ^ Türk, Yazar: Piyano (21 Eylül 2016). "Osmanlı Besteci Kadınlar – Kadın Müzisyenler". Türkiye'nin İlk ve Tek Piyano Pianist Müzik Haber Bilgi Sitesi. 2 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2023.