Ragnar Lodbrok
Ragnar Lodbrok veya Lothbrok (Eski Nors dili: Ragnarr Loðbrók; doğum tarihi bilinmiyor – 864/866), efsanevi Viking savaşçı ve kral. Eski Nors dilinde başta Ragnarssona þáttr olmak üzere çok sayıda sagaya konu olmuştur.
| Ragnar Lodbrok Ragnar Sigurdsson | |
|---|---|
| İsveç Kralı Danimarka Kralı Bütün Vikingler Kralı Kral Kralı | |
 | |
| İsveç ve Danimarka Kralı | |
| Önce gelen | I. Sigurd |
| Sonra gelen | I. Björn |
| Doğum | ? |
| Ölüm | 864/866 Northumbria, İngiltere |
| Eş(ler)i | Lagertha Aslaug |
| Çocuk(lar)ı | I. Björn Ubbe Ragnarsson Halfdan Ragnarsson Ivar Ragnarsson II. Sigurd Fridleiv Ragnarsson Thomas Blodscar Ragnarsson Agnar Ragnarsson Dunyat Ragnarsson Rathbarth Ragnarsson Eirik Vindhatt Ragnarsson Regnald Ragnarsson Gyda Ragnarsdottir Alof Ragnarsdottir Ragnhild Ragnarsdottir Rognvald Ragnarsson |
| Hanedan | Munsö Hanedanı |
| Babası | I. Sigurd |
| Annesi | Alfhild Gandolfsdatter |
| Dini | Cermen paganizmi |
Efsanelere göre hayatı değiştir
Kendiyle ilgili birçok saga olan Ragnar çok tanınan bir Viking kahramanıdır. Başarılı bir komutan olan Ragnar, Fransa ve İngiltere içlerine başarılı askerî seferler düzenlemiştir. Danimarka tahtına çıkmak için mücadele ederek başarılı olmuş hem Danimarka hem de İsveç kralı olmuştur. Odin'den geldiğini öne sürmüş, ünlü kadın savaşçılar Lagertha ve Aslaug ile evlenmiştir.[1] Sagalarda oğulları başarılı savaşçılar Ivar ve Björn'ün şöhretinin gerisinde kalacağı korkusunun olduğu yazılır. Özellikle Fransa'da nehirleri kullanarak çok geniş çaplı bir bölgeyi yağmalamayı başarmıştır. Çok hareketli olduğundan güçlü Frank süvarisinin istediği meydan muharebelerinden kaçınmış, beklenmedik cesur seferlere girişmiştir. 9. yüzyılda çok sayıda muharebeden galip çıktıktan sonra İngiltere'de kral Ælla'ya esir düşmüş ve aşağılayıcı bir şekilde yılanların olduğu bir çukura atılarak öldürülmüştür. Hayatına dair anlatılan çok sayıda efsane birbirinden çok farklı ayrıntılara sahiptir.
Geleneksel kaynaklara göre değiştir
Sagalara konu olan kişinin birden fazla tarihsel kişiliği kapsadığı düşünülmektedir. Gerçekteki Ragnar'a benzetilenlerden bir tanesi olan Viking korsan ve savaşçı Ragnar özellikle Fransa'ya saldırmakta ün yapmıştır. Hristiyan şehirlerine saldırırken kullandığı en önemli taktik kentteki tüm savaşçıların kilisede ayinde olduğu pazar günlerini saldırı için seçmesidir. Genellikle yüklü bir kefalet sonrasında kurbanlarını serbest bırakır, aynı yere sürekli olarak yeniden saldırarak zenginlikleri talan ederdi.
Fransa değiştir
845 yılında Ragnar güneye doğru yola çıkar. 120 gemi ve yaklaşık 5 bin Viking savaşçısıyla Sen Nehri'nden başlayarak Karolenj İmparatorluğu'nun Fransa Krallığı içindeki batı sahillerini yağmalar. Fransa'nın içlerine giren Vikingler Paris'i ele geçirir. Fransa kralı Dazlak Karl, Ragnar'a şehre zarar vermemesi için yüklü bir danegeld fidye ücreti öder. İlginç bir şekilde, sefere katılan çok sayıda Viking savaşçısının yolculuk sırasında, Ragnar'ın da seferden hemen sonra öldüğü aktarılmaktadır. Paris'ten sonra Vikingler Fransa'nın diğer bölgelerine doğru ilerlemiş ve Franklar tarafından uzun süre topraklardan atılamamışlardır.[2] Sonraki dönemde Vikingler Rouen şehrini yerle bir edeceklerdir. Bölgeye yerleşen Vikinglere kuzeyliler anlamında Nordmenn, Northmen, Norsemen denecektir. Tarihteki Normanlar buradan gelmektedir, yerleştikleri bölgeye de Normandiya denilmiştir.[3]
İngiltere değiştir
Tüm kaynaklar Ragnar Lodbrok'un İngiltere'de öldüğü konusunda hemfikirdir. Ragnar'ın hangi koşullarda Northumbria kralı Ælla'nın eline düştüğü bilinmemektedir.[4] Ragnar'ın ölüm tarihi 840 veya 865 olarak verilir. İlk tarih sagalarla eşgüdümlü olsa da 865 tarihi Ragnar'ın oğulları tarafından babalarının intikamını almak için aynı yıl düzenledikleri seferle örtüşmektedir.
Matem türküsü değiştir
Ragnar'ın, yılan dolu çukura atıldığında aşağıdaki ünlü ölüm türküsünü söylediği iddia edilir.
| “ | Odin'in benim için şölen masasını hazırladığını bilmek çok güzel. Yakında kıvrık boynuzlardan şarap içeceğiz. Odin'in Valhalla'sına gelen bir savaşçı şikâyet etmez. Onun yanına ağzımda korku sözleriyle girmeyeceğim. Æsir beni karşılayacak. Ölüm yas olmadan gelecek. Ben de gitmek için sabırsızlanıyorum. Æsir artık beni eve götür, Odin'in gönderdiği Valkürler. Æsir ile onur duyarak içkimizi yudumlayalım. Ömrümün günleri sona eriyor. Ölürken gülüyorum. | „ |
—Ragnar Lodbrok | ||
Ayrıca 12. yüzyıl İskoçya kaynaklı olan Krákumál adlı şiirde de Ragnar'ın son anları anlatılır.[5]
Geleneği değiştir
Babalarının ölüm haberini aldıklarında Ragnar'ın oğullarının davranışlarına dair çeşitli efsaneler bulunsa da bilinen gerçek Ivar'ın İngiltere'ye giderek toprakları yağmaladığı ve kral Ælla'yı muharebede yenerek esir aldığıdır. Çok azap verici bir işkence olan Blodørn ile öldürülür. Büyük bir orduyla ilerleyen Vikingler Bardney, Croyland ve Medeshampstede manastırlarına saldırır ve buradaki rahipleri öldürürler. Sefer sırasında Doğu Anglia Kralı Edmund yakalanır ve öldürülür. Bu çarpışmalar Büyük Alfred dönemindeki Anglosaksonlar ile Vikingler arasındaki savaşların başlangıcı sayılır.
Ragnar'ın Fransa içlerine düzenlediği seferler Vikinglerde gelenek hâline gelmiş, topraklarını Vikinglere karşı korumak için Hristiyan olmayı kabul eden Vikinglere toprak vererek korunma sağlama siyaseti Franklarla başlamıştır. Normandiya'da hüküm sürecek olan Rollo bu savaşçıların ilkidir. Loðbrók ailesi Norveç (Ragnarsson hanedanı), İsveç (Luftheason hanedanı) Danimarka (Sigurdson hanedanı) gibi geniş bir coğrafyaya yayılmıştır.
-
Ragnar'ın ölümünü temsil eden 1830 tarihli resim -
865 yılındaki Büyük Viking Ordusu'nun ilerleyişi -
Viking yazıtlarında Blodørn işkencesi -
Doğu Anglia kralı Edmund'un öldürülüşü -
Normandiya'da Rollo heykeli
.png){kind=small}
Mitoloji değiştir
9. yüzyıldaki İsveç kralı Björn'ün saray şairi Bragi Boddason tarafından yazılan Ragnarsdrápa skald şiiri Ragnar'a atfedilse de tarihteki gerçek Ragnar ile ilişkisi yoktur.
Popüler kültüre etkileri değiştir
- 1958 yılında çekilen The Vikings filminde Ernest Borgnine tarafından canlandırılan Ragnar, Frank Thring tarafından canlandırılan Ælla tarafından yılanlarla dolu bir çukura atılarak öldürülür. Kirk Douglas tarafından canlandırılan oğlu Einar babasının intikamını almak için yemin eder ve Northumbria'yı işgal eder.[6]
- Bilgisayar oyunu Civilization III Play the World ve Conquest eklentilerinde Ragnar İskandinavya'nın kralıdır.
- Bilgisayar oyunu Civilization IV Beyond the Sword ve Warlords eklentilerinde Ragnar Viking uygarlığının kralıdır.
- NFL takımlarından Minnesota Vikings takımının maskotunun adı Ragnar'dır.
- İngiliz yazar Bernard Cornwell'in The Last Kingdom adlı eserinde Ragnar'ın oğulları Ivar ve Ubbe yer alır.
- 2013 yılında History Channel tarafından çekilen drama Vikings'de Ragnar Lodbrok Travis Fimmel tarafından canlandırılmıştır.[7]
Bilgisayar oyunu Assassin's Creed Valhalla'da Ragnar, İskandinavlara İngiltere'nin kapısını açmıştır.
Kaynakça değiştir
- ^ Gesta Danorum ve Völsungasaga'ya göre
- ^ Bu dönemde Fransa'da kalan Viking savaşçısı Rollo, Normanlar olarak anılacak modern halkın öncüsü olacaktır.
- ^ Günümüzdeki Norveç isminin de aynı kökten geldiği iddia edilmektedir.
- ^ Yılanlarla dolu bir çukura atıldığı ve burada öldüğü iddia edilir.
- ^ Şiirin aslı ve tercümesi 11 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Norveççe) (İngilizce) 28 Mart 2013 tarihinde erişilmiştir
- ^ Filmin 3 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. imdb adresi (İngilizce) 28 Mart 2013 tarihinde erişilmiştir
- ^ Dizinin 27 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. imdb adresi (İngilizce) 28 Mart 2013 tarihinde erişilmiştir
Ayrıca bakınız değiştir
Dış bağlantılar değiştir
- Ragnar ve oğullarının sagası[ölü/kırık bağlantı] (Norveççe) 28 Mart 2013 tarihinde erişilmiştir
- "Ragnar Loðbrók'un Sagası Türkçe Kaynak". 31 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2021.