Putinleştirme

liberal demokrasiden otoriter rejime geçiş süreci

Putinleştirme, Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz tarafından popüler hale getirilen bir terimdir. Bu terim, Rusya'daki Vladimir Putin rejimini taklit ederek bazı Doğu Avrupa ülkelerinde liberal demokrasiden uzaklaşma eğilimini ifade eder. Otoriter bir yönetimden liberal bir demokrasiye geçiş süreci ise "Putin'den arınma" olarak bilinir.[1]

Arka plan değiştir

Polonya değiştir

Ocak 2016'da Schulz, Polonya'yı saran Anayasa Mahkemesi krizini tanımlamak için bu terimi kullanmış ve "Avrupa siyasetinin tehlikeli bir şekilde Putinleşmesi" uyarısında bulunmuştur.[2] Bu, hükümetteki Polonya Hukuk ve Adalet Partisi'nin (PiS) Anayasa Mahkemesi'nin yapısını ve oy kullanma kurallarını değiştirmeye yönelik girişimlerine atıfta bulunmaktadır. Reformlara karşı protesto gösterilerinde "Putinleşmeye hayır diyoruz!"[3] yazılı pankartlar taşınmıştır. BBC'nin Newsnight programı daha sonra "Polonya Putinleştiriliyor mu?" başlıklı bir bölüm yayınlamış ve bu durum Polonya Dışişleri Bakanlığı'ndan şikayetler almıştır. Polonya'da "Putinleşme" iddiaları tartışmalı olmuş, diğer Avrupa'daki sağ popülist partilerin aksine, PiS'nin uzun süredir Rus karşıtı politikaları bulunmaktadır.[4]

Diğer ülkeler değiştir

Bu terim, aynı zamanda Macaristan Başbakanı Viktor Orbán'ın[5] milliyetçi rejimini ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlık sistemini tanımlamak için de kullanılmıştır.[6] Ayrıca, İsrail hükümeti tarafından insan hakları örgütlerine karşı "yoğunlaşan bir kampanya" olarak nitelendirilmiştir.[7]

Geçtiğimiz yıllarda Gürcistan'da, Gürcistan İnsan Hakları Merkezi, medya kuruluşlarının "Putinleştirilmesi" konusunda şikayette bulunmuştur.[8]

Piotr Pietrzak, "Putinleştirme" terimini, Rusya'nın dış politikasından etkilenen ülkelerde otoriterliğin yayılması ve demokrasinin erozyonu fenomenini tanımlamak için kullanır. Rusya'nın, diğer ülkelerde demokratik normları ve kurumları zayıflatma ve etki alanını genişletme amacıyla bilinçli bir strateji uyguladığını savunmaktadır.[9]

Pietrzak'ın analizinde, Rusya'nın Putinizasyonu teşvik etmek için kullandığı birkaç taktik olduğunu belirtiyor. Bu taktikler arasında dezinformasyon ve propaganda yayılması, ekonomik baskı ve etki kullanımı, anti-demokratik güç ve liderlere destek verme yer alıyor.

Putinleştirme fenomenini analiz etme çalışması, uluslararası toplumda demokrasi ve insan haklarıyla ilgili devam eden zorlukları vurgulamaktadır. Otoriter rejimlerin demokratik kurumları zayıflatmak için kullandığı stratejileri ve taktikleri inceleyerek, uluslararası ilişkilerin mevcut durumu ve demokrasi ile insan haklarını teşvik etmek için çalışanların karşılaştığı zorluklar hakkında önemli içgörüler sunmaktadır.[10]

Putinleştirmeyi tersine çevirme değiştir

Rusya değiştir

2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgali olayından bu yana, Rusya'daputinleştirmeyi tersine çevirme kavramı daha çok tanınır hale gelmiş ve savunulmaktadır. Özellikle, bu kavram Rusya'daki Putin'in siyasi etkisine tamamen son verilmesini, Rusya'nın silahsızlandırılmasını ve Rus oligarkların gücünün azaltılmasını içermektedir.[1][11] Ukrayna'nın eski cumhurbaşkanı Petro Poroşenko, dünyaya "Rusya ihracatının sadece AB, İngiltere ve ABD'de değil, diğer ülkelerde de durdurulması" çağrısında bulunmuştur.[12]

Diğer ülkeler değiştir

Letonya Bakanı Artis Pabriks, tüm Avrupa'nın "Rusya'nın etkisinden kurtulmak" için putinleştirmeden kurtulması gerektiğini ve bunun başlangıcının Ukrayna'nın Avrupa Birliği'ne katılması olduğunu önermiştir.[13]

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b Motyl, Alexander (16 Mayıs 2021). "Russia's coming deputinization". Facts & Arts. 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2022. 
  2. ^ Cendrowicz, Leo (17 Ocak 2016). "Polish leaders defend reforms as EU warns of 'dangerous Putinisation of European politics'". The Independent. 8 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016. 
  3. ^ "Demonstrations take place across Poland against "Putinization"". The Budapest Beacon. 24 Ocak 2016. 16 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016. 
  4. ^ Jackson, Jasper (10 Şubat 2016). "Poland protests against BBC 'Putinisation' report". The Guardian. 17 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016. 
  5. ^ "The Putinization of Hungary". The Washington Post. 26 Aralık 2010. 19 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2022. 
  6. ^ Sevalneva, Maria. "Why the "Putinization" of Turkey Has Failed". Institute of Modern Russia. 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016. 
  7. ^ Shatz, Adam (18 Şubat 2016). "Israel's Putinisation". London Review of Books. 7 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016. 
  8. ^ Kevanishvili, Eka; Papuashvili, Simon (2008). Daniëls, Wieteke; Nanuashvili, Ucha (Ed.). "Putinization of Georgia: Georgian Media after the Rose Revolution" (PDF). HumanRights.ge. 13 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Kasım 2022. 
  9. ^ Pietrzak, Piotr. (2022) "The Putinization of the situation of women and children during the 2022 Russian invasion of Ukraine" In Statu Nascendi https://www.researchgate.net/profile/Piotr-Pietrzak-7/publication/367964656_The_Putinization_of_the_situation_of_women_and_children_during_the_2022_Russian_invasion_of_Ukraine/links/63db5dc462d2a24f92e9f10e/The-Putinization-of-the-situation-of-women-and-children-during-the-2022-Russian-invasion-of-Ukraine.pdf 26 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ Pietrzak, Piotr (2022). "The international community’s response to the Putinization of the situation in Ukraine" https://moderndiplomacy.eu/2022/12/22/the-international-communitys-response-to-the-putinization-of-the-situation-in-ukraine/ 26 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  11. ^ Przywara, Karol; Kowal, Paweł (1 Mart 2022). "De-Putinisation. The politics of justice". New Eastern Europe. 1 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2022. 
  12. ^ Patrick, Holly (6 Mayıs 2022). "Former Ukrainian president calls for 'de-Putinisation' of Russia". Independent.co.uk. 6 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2022. 
  13. ^ Ogres (22 Mart 2022). "Latvian minister: Europe should implement «deputinisation»". Ogres Ziņas. 16 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2022.