Pierre Boutroux

Fransız matematikçi (1880-1922)

Pierre Léon Boutroux (Fransızca telaffuz: [butʁu]; 6 Aralık 1880 – 15 Ağustos 1922) bir Fransız matematikçi ve bilim tarihçisi. Boutroux, esas olarak tarih ve matematik felsefesi alanındaki çalışmalarıyla tanınır.

Pierre Léon Boutroux
Doğum6 Aralık 1880(1880-12-06)
Paris, Fransa
Ölüm15 Ağustos 1922 (41 yaşında)
Defin yeri48°50′12.613″K 2°19′32.250″D / 48.83683694°K 2.32562500°D / 48.83683694; 2.32562500
ÖdüllerCours Peccot (1907)
Kariyeri
DallarıMatematik
Çalıştığı kurumlar

Biyografisi değiştir

6 Aralık 1880'de Paris'te, Fransız entelijansiyasının iyi bağlantıları olduğu bir ailede doğdu. Babası filozof Émile Boutroux idi. Annesi, bilim insanı ve matematikçi Henri Poincaré'in kız kardeşi Aline Catherine Eugénie Poincaré idi. Aline'in kuzeni Raymond Poincare, ileride Fransa Cumhurbaşkanı olacaktı.

Boutroux, Paris'te École Normale Supérieure'de eğitim gördü ve lisans derecesini Paris Üniversitesi tarafından yayınlanan L'imagination et les mathématiques selon Descartes (Imagination and mathematics according to Descartes) adlı teziyle aldı. Bunu takiben, 1908'de Poitiers'de integral hesabı profesörü olmadan önce Montpellier Üniversitesi'nde matematik öğretim görevlisi olarak atandı.

Boutroux, Poitiers'de bu kürsüyü on iki yıl elinde tutmasına rağmen, zamanının çoğunu başka kurumlarda geçirdi. 1909'u Nancy Üniversitesi'nde misafir profesör olarak geçirdi. Orada College de France'da birinci mertebeden diferansiyel denklemlerin çözümleri olan fonksiyonlar üzerine dersler verdi. Bunu takiben Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti ve 1913'ten 1914'e kadar Princeton Üniversitesi matematik kürsüsünde görev yaptı.[1] 1914'te oradaki yüksek lisans matematik bölümünün başkanı oldu. Ancak I. Dünya Savaşı patlak verdiğinde orduya katılmak için Fransa'ya döndü.

Savaş sırasında Boutroux, Fransız ordusunda cesurca görev yaptı. Savaşın sonunda Amerika Birleşik Devletleri'ne dönmedi ve Fransa'da kalmaya karar verdi. 1920'de Poitiers'de 1908'den beri sahip olduğu kürsüden istifa etti ve College de France'da bilim tarihi kürsüsüne kabul edildi. 1920'den 1922'ye kadar Bilim Tarihi kürsüsünde görev yaptı. Ne yazık ki 1922'de öldü ve bilim tarihindeki kürsüye son verildi.

Boutroux'nun matematiksel çalışması, esas olarak, özellikle Painlevé, Poincaré ve Émile Picard'ın çalışmaları olmak üzere, diğerlerinin çalışmalarını genişletme ve netleştirmeden oluşur. Çok biçimli fonksiyonlar üzerinde çalıştı ve ayrıca Painlevé'nin diferansiyel denklemlerin tekillikleri üzerindeki çalışmalarına devam etti. Bu alanlardaki çalışmaları yararlı bir katkı olsa da, Boutroux'nun üstün olduğu alan bu değildi. Bu alan matematiğin tarihi ve felsefesiydi.

Boutroux, 'Les principes de l'analyse mathématique (Matematiksel analizin ilkeleri) adlı ana çalışmasını; 1914'te "Cilt 1" ve 1919'da "Cilt 2" olacak şekilde iki cilt halinde yayınladı. Bu çalışma, o zamanın tüm matematik alanının kapsamlı bir görünümünü içermektedir.

Boutroux'nun bir başka, belki daha da önemli bir diğer çalışması, L'idéal scientifique des mathématiciens dans l'antiquité et dans le temps modernes (The scientific ideal of mathematicians in antiquity and in modern times) adlı çalışmasıydı. Bu çalışmadaki ana tezi, bilim tarihinin birliğini savunmaktır ki, bunun sadece bir bütün olarak ele alındığında anlaşılabileceğini ve parçaların uzmanca incelenmesiyle anlaşılmayacağını öne sürer. Boutroux ayrıca bir soruna yaklaşmanın tek bir yolu olmadığını, ancak sorunun doğasının ona yaklaşımın en iyi yolunu belirlediğini savunmaktadır.

1904'te Heidelberg'de, 1908'de Roma'da ve 1920'de Strasbourg'da ICM'nin Davetli Konuşmacısıydı.[2]

Boutroux, 1908'den itibaren yayınlanan Pascal'ın eserlerinin bir baskısını üretti ve ikinci baskısı Boutroux'nun 1929'daki ölümünden sonra ortaya çıktı. Ayrıca Poincaré'nin bilimsel ve felsefi eserleri üzerine bir cildin üretilmesine katkıda bulundu. Diğer çalışması, Newton'dan önce Duhem'in çalışmalarını geliştirdiği bir dinamik çalışması ve Boutroux'nun ölümünden on altı yıl sonra, 1938'e kadar yayınlanmayan Paul Tannery'nin çalışmalarının bir analizini içeriyordu.

15 Ağustos 1922'de 41 yaşında öldü.

Paris sokaklarından birinin ismi olan "Avenue Boutroux (13. Bölge)", adını Pierre Boutroux'nun babası Émile'den almıştır.

Çalışmaları değiştir

Contient : (I) Les nombres, les grandeurs, les figures, le calcul combinatoire, le calcul algébrique, calcul des fonctions, l'algèbre géométrique. (2) La géométrie algébrique. Extensions de l'algèbre et constructions logiques. Extensions de l'algèbre ; les développements en séries. La méthode analytique en mathématiques. Analyse infinitésimale. Analyse des principes mathématiques. Analyse de la notion de fonction.

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Princeton Gets Prof. Boutroux". Christian Science Monitor. 26 Nisan 1913. 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2010. Prof. Pierre Boutroux of Poitiers, France, will join the faculty of Princeton University next fall, according to a cable message received here Friday by Dr. Hibben. 
  2. ^ "Sur une équation différentielle et une famille de fonctions entières par Pierre Boutroux" (PDF). Compte rendu du Congrès international des mathématiciens tenu à Strasbourg du 22 au 30 Septembre 1920. 1921. ss. 271-299. 
  3. ^ Moore, C. L. E. (1910). "Review: Leçons sur les Fonctions définies par les Équations différentielles du premier Ordre. Par Pierre Boutroux" (PDF). Bull. Amer. Math. Soc. 16 (6): 318-320. doi:10.1090/s0002-9904-1910-01911-x . 4 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Eylül 2022. 
  4. ^ Shaw, James Byrnie (1914). "Review: Les Principes de l'Analyse mathématique. Par Pierre Boutroux. Tome premiere" (PDF). Bull. Amer. Math. Soc. 24 (1): 32-36. doi:10.1090/S0002-9904-1914-02569-8 . 21 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Eylül 2022. 
  5. ^ Young, J. W. (1923). "Review: L'Idéal Scientifique des Mathématiciens dans l'Antiquité et dans les Temps Modernes. By Pierre Boutroux" (PDF). Bulletin of the American Mathematical Society. 29 (10): 470-473. doi:10.1090/S0002-9904-1923-03800-7. 19 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Eylül 2022. 

Konuyla ilgili yayınlar değiştir

  • R. S. Calinger. "Boutroux, Pierre Léon". Biography in Dictionary of Scientific Biography (New York 1970-1990). 25 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  • Li Brunschvicg, L'oeuvre de Pierre Boutroux, Revue de métaphysique et de morale 29-30 (1922), 285-289.
  • Lettre de M. Pierre Boutroux a M. Mittag-Leffler, in The mathematical heritage of Henri Poincaré 2 (Providence, R.I., 1983), 441-445.

Dış bağlantılar değiştir