Phormium, Asphodelaceae familyasında iki bitki türünü içeren bir bitki cinsidir. Bir tür Yeni Zelanda'ya özgüdür diğeri ise Yeni Zelanda ve Norfolk Adası'na özgüdür.[1] İki tür Yeni Zelanda'da yaygın olarak keten olarak veya Māori isimleriyle sırasıyla wharariki ve harakeke olarak ve başka yerlerde ise Yeni Zelanda keteni veya keten zambağı olarak da bilinirler. Ancak Kuzey Yarımküre'nin doğu akdeniz'den Hindistan'a kadar uzanan ve milattan önce 30.000'den beri insanlar tarafından kullanılan [2][3] ketenle (Linum usitatissimum) yakın ilişkili değildirler.

New Zealand flax
Phormium tenax Piha, West Auckland, Yeni Zelanda
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Plantae
Şube: Tracheopytha
Sınıf: Liliopsida
Takım: Asparagales
Familya: Asphodelaceae
Cins: Phormium
J.R. Forst. & G. Forst.
Tip tür
Phormium tenax
Türler
Yeni Zelanda keteni
Phormium tenax Piha, West Auckland, Yeni Zelanda
taksonomi e
Kingdom: Plantae
Clade: Tracheophytes
Clade: Angiosperms
Clade: Monocots
Order: Asparagales
Family: Asphodelaceae
Subfamily: Hemerocallidoideae
Genus: Phormium

J.R. Forst. & G. Forst.
Tip türler
Phormium tenax

Türler

Taksonomi değiştir

Monokot sınıflandırması son on yılda önemli bir revizyondan geçti ve son sınıflandırma sistemleri (Angiosperm Phylogeny Group dahil), Phormium'u gündüz zambakları (Hemerocallis) ile yakından ilişkilendirdi. Asphodelaceae familyasına, Hemerocallidoideae alt familyasına yerleştirdi. Phormium daha önce Agavaceae familyasına aitti ve birçok sınıflandırma sistemi onu hala oraya yerleştirmektedir. İki tür ve birçok çeşit içerirler.

Türler değiştir

Çiçek Bitki İsim Dağılım
    Phormium colensoi Hook.f. Yeni Zelanda (Güney Adası, Kuzey Adası)
    Phormium tenax J.R.Forst. & G.Forst. Yeni Zelanda ve Norfolk Adası.
 
Phormium tenax çiçekleri, fotoğrafta görülen nektar yiyen tūī'nin gagasıyla aynı eğriliğe sahiptir.
 
Phormium tenax - MHNT

Kaynakça değiştir

  1. ^ Moore, L.B.; Edgar, E. (1970). Flora of New Zealand. Vol. II. Indigenous Tracheophyta: Monocotyledones except Gramineae. Wellington, N. Z.  Yazar eksik |soyadı1= (yardım)
  2. ^ Balter (2009). "Clothes make the (Hu) Man". Science. 325 (5946): 1329. doi:10.1126/science.325_1329a. PMID 19745126. 
  3. ^ Kvavadze (2009). "30,000-Year-Old Wild Flax Fibers". Science. 325 (5946): 1359. doi:10.1126/science.1175404. PMID 19745144. 4 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2023.  Supporting Online Material