Petri kabı
Petri kabı veya kültür kabı, biyologların kültür hücreleri ya da küçük yosun bitkiler için kullandığı basit bir cam veya plastik silindir şeklinde, kapağı olan bir kaptır.[1][2] Petri kabı, Alman bakteriyolog Julius Richard Petri tarafından Robert Koch'un asistanı olarak çalıştığı dönemde icat edilmiştir. Mucidinin adıyla anılmaktadır.[3] Cam Petri kapları sterilize edilerek (mesela otomatik bir karıştırıcıda ya da bir sıcak hava fırını içinde 160 °C'de bir saatlik kuru ısıtma ile) yeniden kullanılabilir. Ancak plastik Petri kapları, sterilizasyon sorunları sebebiyle genellikle tek kullanımlık olarak kullanılır.
Modern Petri kaplarının üst bölümünde genellikle ufak çıkıntılı halkalar vardır. Böylece üst üste konulan Petri kaplarının arasından birisinin, aradan çıkartılması kolaylaşır. Daha düzenli saklama için, birden fazla Petri kabı tek bir plastik kap içerisine yerleştirilebilir.
Petri kapları içerisine genellikle kültür bakterileri koyulur.
Mikrobiyoloji değiştir
Petri kapları mikrobiyoloji çalışmalarında genellikle agar plakaları yapmak için kullanılır. Sıcak sıvı içeren agar kabı kısmen besin maddeleri, kan, tuzlar, karbohidratlar, indikatörler, boyalar, amino asitler ve antibiyotikler gibi belirli maddelerin karışımını içeren içerik ile doldurulur. Daha sonra agar soğur ve katılaşır ve plaka aşılama olarak bilinen sürece uygun hale gelir. Virüs veya faj kültürleri için, iki aşamalı bir aşılama gereklidir. Bakteriler ilk ana viral inokülümü sağlamak üzere yetiştirilmektedir.
Petri kaplarındaki agar, havadaki partiküllerin dibe çökerek kültürlenmiş mikroplara bulaşma riskini azaltmak ve kültür ortamını bozan su yoğuşmasını önlemek amacıyla baş aşağıya döndürülerek inkübe edilir.
Bilim adamları uzun doğal hücrelerin yetiştirilmesi için geleneksel sert yüzeylerin uygun olmadığını ve bu tür fenotipleri ortaya çıkartmak için matris yapay yumuşak ortamlar oluşturulması gerektiğini dile getirmektedirler. Ancak yumuşak bir matris içerisinde hücre büyütülmesi yoğun emek gerektiren, oldukça pahalı ve pratik olmayan bir girişimdir.[4][5]
Diğer kullanım alanları değiştir
Petri kapları aynı zamanda sıvı bir ortamda veya katı agar kullanılarak, ökaryotik hücre kültürü için de kullanılabilir. Boş Petri kapları bitki çimlenmesi, küçük hayvan davranışlarının incelenmesi ya da bu tür örnekleri fırında kurutma, taşıma veya depolama gibi çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır. Petri kapları şeffaf ve düz olduğu için özellikle sıvılı ortamları mikroskop altında incelemek amacıyla kullanılabilir.
Kaynakça değiştir
| Wikimedia Commons'ta Petri kabı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ Mosby's Dental Dictionary (2.2 yıl=2008 bas.). Elsevier. 22 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2010.
- ^ Ralf Reski (1998): Development, genetics and molecular biology of mosses. Botanica Acta 111, pp 1–15.
- ^ İngiliz Dilinde Amerikan Heritage Meslek Sözlüğü'nde Petri kabı 22 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Gilbert, P.M. et al. Substrate elasticity regulates skeletal muscle stem cell self-renewal in culture 21 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Science 329, 1078–1081 (2010).
- ^ Chowdhury, F. et al. Soft substrates promote homogeneous self-renewal of embryonic stem cells via downregulating cell-matrix tractions 22 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. PLoS ONE 5, e15655 (2010).