Penryn (mikroişlemci)

Penryn
Genel bilgiler
Üretim başlangıcı	2007
Üretim durdurulma	2011
CPUID kodu	1067x
Ürün kodu	Penryn: 80576; Penryn-3M: 80577; Penryn-L: 80585; Penryn-QC: 80581;
Performans
Max. CPU saat hızı	1.2 GHz ilâ 3.06 GHz
FSB hızları	800 MHz ilâ 1066 MHz
Önbellek
L2 önbelleği	Penryn: 6 MB; Penryn-3M: 3 MB; Penryn-L: 3 MB; Penryn-QC: 12 MB;
Mimari ve sınıflandırma
Uygulama	Mobile
Mikromimari	Penryn
Komut seti	x86, x86-64
Fiziksel özellikler
Çekirdekler	2 (Penryn-QC: 4);
Soket(ler)	Socket P;
Ürünler, modeller, varyantlar
Marka ad(lar)ı	Celeron 7xx, 9xx; Celeron E3xxx, SU2xxx; Pentium SU2xxx; Pentium T4xxx, SU4xxx; Core 2 Solo SU3xxx; Core 2 Duo P7xxx, P8xxx, P9xxx; Core 2 Duo T6xxx, T8xxx, T9xxx, X9xxx; Core 2 Duo SP9xxx, SL9xxx, SU7xxx, SU9xxx; Core 2 Quad Q9xxx, QX9xxx;
Tarihçe
Öncül	Merom
Destek durumu
	Desteklenmiyor

Penryn; Core 2 Solo, Core 2 Duo, Core 2 Quad, Pentium ve Celeron olarak çeşitli konfigürasyonlarla satılan bir Intel işlemcisinin kod adıdır.

CPUID model 23 olarak Merom'un 45 nm'ye indirilmiş versiyonu olan Penryn, geliştirildiği sırada Intel'in Tick-Tock döngüsünde 2007/2008 "tick"inin kod adıdır. "Penryn" adı bazen Core mikromimarisini kullanan tüm 45 nm çiplerden bahsetmek için kullanılır.

Penryn mimarisini kullanan çipler, 6 MB ve 3 MB L2 önbelleği bulunan iki farklı boyuta sahiptir.

Penryn'nin az güç tüketen versiyonları Penryn-L olarak bilinir; bunlar tek çekirdekli işlemcilerdir.^[1] Dört çekirdekli Penryn-QC işlemcileri ise çip başına 6 MB önbellek bulunan çift çekirdekli iki çipten yapılmaktadır.

Penryn'nin masaüstü versiyonu Wolfdale'dir ve çift soketli server (sunucu) versiyonu Wolfdale-DP'dir. Penryn-QC, masaüstü segmentinde Yorkfield ve server segmentinde Harpertown serisiyle ilişkilidir. Çok işlemcili (MP) server çipi Dunnington ise farklı bir çipten temel alan ancak aynı 45 nm Core mikromimarisini kullanan daha az benzer bir işlemcidir.

Penryn'nin yerini, Nehalem tabanlı (çift çekirdekli) Arrandale ve (dört çekirdekli) Clarksfield almıştır.

Modeller değiştir

İşlemci	Marka adı	Modeller (liste)	Çekirdek sayısı	L2 önbelleği	Soket	TDP (Güç tüketimi)
Penryn-L	Core 2 Solo	SU3xxx	1	3 MB	BGA956	5.5 W
Penryn-3M	Core 2 Duo	SU7xxx	2	3 MB	BGA956	10 W
Penryn-3M		SU9xxx		3 MB		10 W
Penryn		SL9xxx		6 MB		17 W
Penryn		SP9xxx		6 MB		25/28 W
Penryn-3M		P7xxx		3 MB	Socket P FCBGA6	25 W
Penryn-3M		P8xxx		3 MB
Penryn		P9xxx		6 MB
Penryn-3M		T6xxx		2 MB		35 W
Penryn-3M		T8xxx		3 MB
Penryn		T9xxx		6 MB
Penryn		E8x35		6 MB	Socket P	35-55 W
Penryn-QC	Core 2 Quad	Q9xxx	4	2x3-2x6 MB	Socket P	45 W
Penryn XE	Core 2 Extreme	X9xxx	2	6 MB	Socket P	44 W
Penryn-QC	Core 2 Extreme	QX9300	4	2x6 MB	Socket P	45 W
Penryn-3M	Celeron	T3xxx	2	1 MB	Socket P	35 W
Penryn-3M		SU2xxx	2	1 MB	µFC-BGA 956	10 W
Penryn-L		9xx	1	1 MB	Socket P	35 W
Penryn-L		7x3	1	1 MB	µFC-BGA 956	10 W
Penryn-3M	Pentium	T4xxx	2	1 MB	Socket P	35 W
Penryn-3M		SU4xxx	2	2 MB	µFC-BGA 956	10 W
Penryn-L		SU2xxx	1	2 MB	µFC-BGA 956	5.5 W

Penryn değiştir

Core 2 Duo T5000/T7000 serisi mobil işlemciler için kullanılan Merom çekirdeğinin Penryn kod adlı halefi, 45 nm üretim işlemiyle tanıtılmıştır. Nisan 2007 Intel Developer Forum'da (Intel Geliştirici Forumu) Penryn hakkında çok sayıda detay ortaya çıkmıştır. Intel'in 45 nm üretim işlemi kullanılan Penryn tabanlı yeni Core 2 Duo ve Core 2 Extreme işlemcileri, 6 Ocak 2008'de satışa çıkarılmıştır. Bu yeni işlemciler ilk başta sadece 35 W güç tüketimi (TDP) değeriyle satışa çıkarılmıştır; sonraki modeller daha yüksek enerji verimliliğine sahiptir. HP, Penryn işlemcilerin ilk modeli T9500'ü Ocak 2008'in sonlarında müşterilerine sunmaya başlamıştır.^[2] T9500'de, Extreme Edition işlemciler hariç diğer tüm Merom işlemci modellerindekinden daha yüksek olan 2.6 GHz işlemci hızı ve (4 MB yerine) 6 MB 2. seviye (L2) önbellek bulunmaktaydı.

Önemli geliştirmeler arasında SSE4'ü içeren (Penryn New Instructions olarak da bilinen) yeni komutlar ve en önemlisi hafniyum tabanlı yüksek dielektrik katsayılı malzeme olan yeni üretim malzemeleridir.^[3]

Tüm SL9xxx, SP9xxx, P9xxx, T9xxx ve X9xxx işlemcileri 6 MB'lik L2 önbelleğin tümünün kullanılabildiği işlemcilerken P7xxx, P8xxx ve T8xxx işlemcileri Penryn-3M veya sadece 3 MB önbelleği etkinleştirilmiş Penryn işlemcileridir. Bu farklılık, yazılım tarafından tespit edilemez ancak Penryn 80576 ürün kodunu kullanır.

Intel, 28 Nisan 2008'de ön yüz veriyolunu (FSB) 1066 MT/s'ye ve işlemci saat hızını 3.06 GHz'ye arttırıp önbelleği paylaşımlı 6 MB L2 önbellek olarak değiştirdiği Apple'a özel Exxx çipi çıkarmıştır. Bu çip masaüstü bilgisayarlarda kullanılmasına ve E8xxx adına sahip olmasına rağmen mobil işlemcilerle aynı soketi (paket) kullandığı için Wolfdale olarak değil Penryn olarak kabul edilmektedir.

Penryn, masaüstü bilgisayarlarda bazı modellerinde 1333 MT/s'ye arttırılmış veriyolu performansı (kuzey köprüsü bağlantısı gibi) ve DDR3 SDRAM desteği bulunan 2007 masaüstü Bearlake^[4] yonga setiyle birlikte kullanılabilir. Penryn, dizüstü bilgisayarlarda ve diğer mobil cihazlarda ilk olarak (Intel'in gelecekteki DDR3 desteğinin mobil cihazlardaki güç ve ısnma sınırının yararına olacağını düşünmesine rağmen)^[5] DDR2'yi destekleyen ancak DDR3'ü desteklemeyen mobil Crestline yonga setiyle birlikte kullanılmıştır. Mobil Penryn işlemcileri daha sonra (diğer geliştirmelerle beraber) DDR3 desteği ekleyen Cantiga yonga setiyle birlikte kullanılmıştır.

Penryn-3M değiştir

Celeron 900

Daha küçük olan (107 mm² yerine 82 mm²) Penryn-3M, Merom-2M'nin halefi olarak 3 MB veya daha az L2 önbelleği bulunan mobil işlemcilerde kullanılmaktadır. Bu işlemcinin ürün kodu 80577'dir. Giriş seviyesi Penryn-3M Core işlemcisi, 2 MB önbelleği bulunan ve 2 GHz işlemci saat hızında olan T6xxx serisidr. Diğer Penryn-3M tabanlı işlemciler ise çoğu Core 2 Duo SU9xxx, P7xxx, P8xxx, T8xxx işlemci serilerime ek olarak Celeron T3xxx ve Pentium T4xxx işlemci serileridir.

Intel, Eylül 2009'da 1,2 ve 3 MB aktif önbelleği bulunan Celeron SU2xxx serisi, Pentium SU4xxx serisi ve Core 2 Duo SU7xxx serisi adları altında Penryn-3M'den temel alan yeni CULV (tüketici çok az voltaj) işlemcilerini tanıtmıştır; bu işlemciler, önceki Core 2 Duo SU9xxx serisinde olduğu gibi her zaman BGA956 soketine lehimlidir ve sadece 10 W güç tüketimine (TDP) sahiptir.

Penryn-L değiştir

Penryn-L ayrı bir çip olarak değil, Penryn-3M'nin sadece 1 çekirdeği etkinleştirilmiş bir versiyonu olarak görülmektedir. Ancak, bu işlemcinin ürün kodu farklıdır (80585). Penryn-L, çok düşük voltaj (ULV) Core 2 SU3xxx'te, standart voltaj Celeron 9xx'te ve CULV (tüketici çok az voltaj) Celeron 7xx ve Pentium SU2xxx'te kullanılmıştır. Celeron versiyonlarda sadece 1 MB aktif L2 önbellek bulunurken Pentium versiyonlarda 2 MB L2 önbellek bulunur.

Penryn-QC değiştir

Intel, Ağustos 2008'de dizüstü bilgisayarlar için dört çekirdekli ilk iki işlemcisi Core 2 Quad Q9100 ve Core 2 Extreme QX9300 işlemcilerini satışa çıkarmıştır.^[6] Bu işlemciler diğer Penryn işlemcilerden daha fazla güç (45 W) ve daha iyi soğutma gerektirdiği için Centrino 2 platformunu kullanan tüm dizüstü bilgisayarlar için uyumlu olmayabilir. Ayrıca, Extreme model için GS45/GM45/PM45 yonga seti gerekir.

Düzeltmeler değiştir

Microsoft, Windows 7 için bazı Penryn ve Merom işlemcilerdeki birkaç kararlılık sorununu düzelten bir mikrokod güncellemesi (KB2493989) yayınlamıştır.^[7]

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2021.
^ "HP Slips Intel's Penryn Processor into Consumer Laptops". 10 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2021.
^ "Report on Penryn Series Improvements" (PDF). Technology@Intel Magazine. October 2006. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2007.
^ "Intel to ship 'Bearlake' chipsets as 3x series?". The Register. 4 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2007.
^ "DDR3 advances make it a "must have" for Mobile Memory" (PDF). Intel Developer Forum. 2007. 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2007. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Intel Set To Introduce Mobile Quad-core Processors". Tom's Hardware. Erişim tarihi: 20 Şubat 2009.
^ "Microcode update for Intel processors in Windows 7 or in Windows Server 2008 R2". 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2020.

[1] "Arşivlenmiş kopya". 10 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2021.

[2] "HP Slips Intel's Penryn Processor into Consumer Laptops". 10 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2021.

[3] "Report on Penryn Series Improvements" (PDF). Technology@Intel Magazine. October 2006. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2007.

[4] "Intel to ship 'Bearlake' chipsets as 3x series?". The Register. 4 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2007.

[5] "DDR3 advances make it a "must have" for Mobile Memory" (PDF). Intel Developer Forum. 2007. 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2007. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[6] "Intel Set To Introduce Mobile Quad-core Processors". Tom's Hardware. Erişim tarihi: 20 Şubat 2009.

[7] "Microcode update for Intel processors in Windows 7 or in Windows Server 2008 R2". 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]