Paranthropus boisei

soyu tükenmiş hominid türü

Paranthropus boisei, Geç Pleyistosen ile Orta Pleyistosen arasında, Doğu Afrika'da yaşamış soyu tükenmiş bir Paranthropus türüdür. Türün Australopithecus boisei olarak sınıflandırıldığı da görülür.[2]

Paranthropus boisei
Yaşadığı dönem aralığı: 2,5-1,15 myö
Kuvaterner-Çibanyen[1][2] 
Kafatası kopyası, Springfield Bilim Müzesi
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
Takım: Primates
Alt takım: Haplorhini
İnfra takım: Simiiformes
Familya: Hominidae
Alt familya: Homininae
Oymak: Hominini
Alt oymak: Australopithecina
Cins: Paranthropus
Tür: P. boisei
İkili adlandırma
Paranthropus boisei
(Louis Leakey, 1959)
P.boisei'nin fosil örneklerininin bulunduğu yerler (kırmızı renkle gösterilmiş).
Sinonimler

Anatomisi değiştir

 
P. boisei'nin yaşam restorasyonu

Kafatası değiştir

P. boisei, sağlam australopithecinelerin en sağlamıdır, oysa Güney Afrikalı P. robustus, nispeten daha ince özelliklere sahiptir ve daha küçüktür.[3] P. boisei kafatası yoğun bir şekilde inşa edilmiştir ve belirgin bir kaş çıkıntısı, geri çekilmiş alın, yuvarlak göz yuvalarının alt kenarları, şişirilmiş ve içbükey elmacık kemikleri, kalın bir damak ve sağlam ve derin bir çene kemiğine sahiptir. Bu genellikle P. boisei'nin çiğneme sırasında yüksek streslere direnmesine izin verdiği şeklinde yorumlanır,[4] ancak kalın damak bunun yerine yüz uzamasının bir yan ürünü olabilir.[5] Beyin hacminin ise ortalama 487.5 cc olduğu düşünülüyor.[1][6]

Vücut değiştir

 
OH 80'in uyluk kemiği (solda) ve radiusu (sağda)

P. boisei iskelet kalıntılarının tam bir şekilde bulunmamasından dolayı yaşayan erkek ve dişilerin gerçek boyutlarını kesin olarak tahmin etmek zordur (erkek OH 80 adlı örnek hariç). OH 80 adlı örneğin boyunun yaklaşık 156,3 cm uzunluğunda olduğu varsayılır.[7]

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b Elton, Sarah; Bishop, Laura C.; Wood, Bernard (1 Temmuz 2001). "Comparative context of Plio-Pleistocene hominin brain evolution". Journal of Human Evolution (İngilizce). 41 (1): 1-27. doi:10.1006/jhev.2001.0475. ISSN 0047-2484. 
  2. ^ a b Wood, Bernard; Doherty, Dandy; Boyle, Eve (29 Mayıs 2020). "Hominin Taxic Diversity". Oxford Research Encyclopedia of Anthropology (İngilizce). doi:10.1093/acrefore/9780190854584.013.194. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2021. 
  3. ^ Wood, Bernard; Constantino, Paul (2007). "Paranthropus boisei: Fifty years of evidence and analysis". American Journal of Physical Anthropology (İngilizce). 134 (S45): 106-132. doi:10.1002/ajpa.20732. ISSN 1096-8644. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021. 
  4. ^ "Patterns of resource use in early Homo and Paranthropus". Journal of Human Evolution (İngilizce). 46 (2): 119-162. 1 Şubat 2004. doi:10.1016/j.jhevol.2003.11.004. ISSN 0047-2484. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021. 
  5. ^ McCollum, Melanie A. (1997). "Palatal thickening and facial form in Paranthropus: Examination of alternative developmental models". American Journal of Physical Anthropology (İngilizce). 103 (3): 375-392. doi:10.1002/(SICI)1096-8644(199707)103:3<375::AID-AJPA7>3.0.CO;2-P. ISSN 1096-8644. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021. 
  6. ^ Tobias, Phillip V. (1 Kasım 1987). "The brain of Homo habilis: A new level of organization in cerebral evolution". Journal of Human Evolution (İngilizce). 16 (7): 741-761. doi:10.1016/0047-2484(87)90022-4. ISSN 0047-2484. 
  7. ^ Domínguez-Rodrigo, Manuel; Pickering, Travis Rayne; Baquedano, Enrique; Mabulla, Audax; Mark, Darren F.; Musiba, Charles; Bunn, Henry T.; Uribelarrea, David; Smith, Victoria; Diez-Martin, Fernando; Pérez-González, Alfredo (5 Aralık 2013). "First Partial Skeleton of a 1.34-Million-Year-Old Paranthropus boisei from Bed II, Olduvai Gorge, Tanzania". PLoS ONE. 8 (12). doi:10.1371/journal.pone.0080347. ISSN 1932-6203. PMC 3855051 $2. PMID 24339873.