Omar Said Tjokroaminoto

Ömer Said Tjokroaminoto (16 Ağustos 1882 - 17 Aralık 1934),[1] Endonezya'da H.O.S. Tjokroaminoto, Endonezyalı Milliyetçilik hayranıydı. Samanhudi tarafından kurulan ve ikisinin de kurucu ortağı olduğu Sarekat Islam olan İslami Sendika'nın (Endonezce: Syarekat Dagang Islam) liderlerinden biri oldu.[2][3]

Hacı Ömer Said Tjokroaminoto
Doğum16 Ağustos 1882
Madiun, Hollanda Doğu Hint Adaları
Ölüm17 Aralık 1934 (52 Yaşında)
Cakarta, Hollanda Doğu Hint Adaları
MilliyetEndonezya
MeslekPolitikacı
Siyasi partiEndonezya Islam Partisi & Sarekat Islam Partisi
Kurul üyeliğiVolksraad
EvlilikSuharsikin
Çocuk(lar)5

Hayatı değiştir

Tjokroaminoto, on iki çocuğun ikincisi olarak doğdu,[1] Madiun'da, RM. Tjokroaminoto'nun (Kleco bölge şefi), RMA'nın torunu olarak oğlu olarak doğdu. Tjokronegoro (Ponorogo Naibinin naibi) ve Tegalsari pesantrenli Kyai Bagus Kasan Besari'nin torunu. Şeceresine göre, eğitimi kamu hizmetine yönelikti.

1902'de yerli memurlar için bir okul olan OSVIA'dan (Felemenkçe: Opleiding School Voor Inlandsche Ambtenaren) mezun olduktan sonra, o zamanki en yüksek memur eğitim kurumu olan Magelang'da, 1902'den 1905'e kadar üç yıl boyunca Ngawi'de bir tane olarak çalıştı. Surabaya'ya taşındı ve burada İslami Sendikaların (SDI) kurucusu ve lideri Samanhudi ile tanıştı.[1]  Geceleri birkaç yıl Burgerlijke Avond Okulu'na (BAS) gitti. Mezun olduktan sonra bir şeker rafinerisi'nde çalıştı (1907-1912). Bintang Soerabaja (Surabaya Yıldızı) için günlük olarak yazdı ve personel asistanı oldu.

Hollandalılar tarafından "Cava'nın Taçsız Kralı" (Felemenkçe: De Ongekroonde van Java) olarak bilinen Tjokroaminoto, Endonezya'daki sendikal hareketin öncülerinden biriydi ve Endonezya'nın en tanınmış liderlerinden bazılarının öğretmeniydi. Siyasi fikirleri aynı zamanda o dönemde Endonezya'nın çeşitli ideolojilerini doğurdu ve burada Semaoen, Alimin, Musso, Sukarno, Kartosuwiryo ve hatta Tan Malaka gibi kendi evinde öğrencilere ders verdi. Hollanda'ya boyun eğmeyi reddeden ilk kişi oydu. Öldükten sonra, Endonezya hareketinin renkleri öğrencileri, Semaoen, Musso ve Alimin tarafından benimsenen sosyalistler ve komünistler tarafından geliştirildi.

En ünlü alıntılarından biri, bir özgürlük savaşçısının yukarıda belirtilen üç yeteneğini gerektiren zamanındaki Endonezya mücadelesinin atmosferini tasvir eden "En yüksek eğitim, en saf Tevhit, en akıllı stratejiler" (Endonezyaca: Setinggi-tinggi ilmu, semurni-murni tauhid, sepintar-pintar siasat) idi. Çeşitli öğrencilerden en çok sevdiği Sukarno, Sukarno'nun ilk karısı olan kızı Siti Oetari ile Sukarno ile evlendi. Öğrencilerine mesajı "Büyük bir lider olmak istiyorsanız, gazeteci gibi yazın ve hatip gibi konuşun" oldu.

İslam birliklerinin oluşumu değiştir

Sarekat Dagang Islam değiştir

Samanhudi, 1905'in sonlarında Surakarta'da Sarekat Dagang Islam'ı (SDI) veya İslami Sendika'yı kurmuştu. Tjokroaminoto'dan organizasyon için gerekli düzenlemeleri hazırlaması ve yönetimi ele alması istendi. Tüzük, 10 Eylül 1906'da Surabaya'da hazırlanmış ve noter tasdikli hale getirilmiştir.

Sarekat Islam değiştir

Tjokroaminoto'nun önerisiyle, örgütün adındaki ticaret kelimesi (Endonezyaca: dagang) kaldırıldı ve SDI, Sarekat Islam (SI) veya İslam Birliği oldu.  Başkanı H. Samanhudi iken, Tjokroaminoto başkan oldu. Birkaç gün sonra, tüzüğü yasal kurum olarak yasallaştırılmak üzere Genel Vali'ye gönderildi.

Samanhudi'nin başkan ve Tjokroaminoto'nun başkan yardımcısı olduğu bir merkez komitesi kuruldu. Örgütün amacını açıklarken Tjokroaminoto, SI'nin Hollanda Doğu Hint Adaları hükûmetine karşı çıkmayacağını belirtti. Örgütün çıkarları için, o ve diğer yöneticiler 29 Mart 1913'te dönemin Genel Valisi Alexander Willem Frederik Idenburg'a gitti. Idenburg, kamusal önem için (Felemenkçe: algemeen belang), SI'nın yasallaştırılmasının sağlanamayacağını, ancak yerel İslam birliklerine kurumsal organ statüsü verilebileceğini belirtti.

SI'nın üye sayısı hızla artarak yaklaşık iki buçuk milyona ulaştı.[1]

Merkezi Sarekat Islam Birliği değiştir

Yerel İslam birliklerinin hızla gelişmesi nedeniyle, onları koordine eden merkezi bir İslam birliğinin kurulması gerekiyordu. 1915 yılında, Merkezi İslam Birliği veya Centraal Sarekat Islam (CSI), başkanı olarak Tjokroaminoto, başkan yardımcısı olarak Abdoel Moeis ve onursal başkan olarak Samanhoedi ile kuruldu. O zamandan beri, Tjokroaminoto ölümüne kadar sürekli olarak SI yönetim kurulu başkanı veya üyesiydi.

Aynı zamanda üçüncü SI kongresi olan ilk CSI ulusal kongresi, başkanlığı sırasında Haziran 1916'da Bandung'da yapıldı. Ulusal kelimesinin kullanımı, Tjokroaminoto'nun dile getirdiği ve tüm Endonezyalıların birliğinin gerekliliği olan konuyu ifade ediyordu. SI, Tjokroaminoto ve Abdoel Moeis'in 1918'de yeni açılan Volksraad'ın üyeleri olarak göreve başlamasıyla gücünün tanınmasını sağladı.

Tjokroaminoto yönetimindeki SI ilerledi, ancak sömürge hükûmetinin güveni azalırken iç muhalefet ortaya çıktı. En zor meydan okuma, Tjokroaminoto ile karşı karşıya gelen Semaun'un önderlik ettiği Marksist/Leninist hizipten geldi. Sonunda Marksist-Leninist hizip koptu ve daha sonra Endonezya Komünist Partisi'ne katılan SI-Merah'ı ("Kızıl-SI") kurdu.

1921'de Tjokroaminoto, SI-afd tarafından suikast suçlamasıyla tutuklandı. Cimareme, Garut, Batı Cava'da. Yaklaşık 9 ay sonra Ağustos 1922'de yargılanmadan serbest bırakıldı.

Sarekat Islam Partisi değiştir

CSI zayıfladı ve adı Şubat 1923'te Sarekat Islam Partisi (PSI) veya İslam Birliği Partisi olarak değiştirildi. Tjokroaminoto, dış Cava gruplarını birleştirmek için çaba sarf etti. Propaganda saldırıları gönderildikten sonra, Abdoel Moeis ile birlikte bazı bölgeleri ziyaret etmeleri yasaklanana kadar her yerde isyan patlak verdi. O dönemde Pan-İslamcılık başlatıldı. Tjokroaminoto ve Mas Mansoer Hac ibadeti yaptılar.

Sömürge hükûmetine karşı işbirlikçi olmayan tutumla hicret veya "göç" siyasi önerisi sonunda Kongre tarafından kabul edildi ve bu da Tjokroaminoto'nun 1927'de Volksraad'ın üyesi olarak seçileceği zaman reddedilmesine neden oldu. Ulema Komitesi, 1928'de Tjokroaminoto'nun tartışmalı Kur'an yorumlarını tartışmak için kuruldu.

Endonezya İslam Partisi değiştir

Daha sonra PSI, 1929'un başlarında Endonezya İslam Birliği Partisi veya Partai Syarikat Islam Indonesia (PSII) olarak değiştirildi. Milliyetçi Soekiman ile dindar Tjokroaminoto arasında, Soekiman'ın yeni bir parti, Endonezya İslam Partisi veya Partai İslam Endonezya'yı kurmak için ayrılmasına yol açan bir çatışma vardı.

Ölüm değiştir

Mayıs 1934'te Banjarmasin'deki 20. PSII Kongresi'nden sonra Tjokroaminoto hastalandı ve 17 Aralık 1934'te Yogyakarta'da öldü. PSII'deki pozisyonunu kardeşi Abikoesno Tjokrosoejoso aldı.

Popüler Kültürde değiştir

Oemar Said Tjokroaminoto hakkında Ulusun Öğretmeni: Tjokroaminoto (Endonezyaca: Guru Bangsa: Tjokroaminoto) adlı bir film yapıldı. 2015 yılında yapımcılığını üstlendiği filmin yönetmenliğini Garin Nugroho, ana karakteri ise Reza Rahardian üstlendi.[4]

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b c d Mahawira, Pranadipa (2013). Cinta pahlawan nasional Indonesia mengenal dan meneladani. Cakarta. ISBN 979-795-751-9. OCLC 892823414. 
  2. ^ The Cambridge history of Southeast Asia. Nicholas Tarling. Cambridge, UK: Cambridge University Press. 1999. ISBN 0-521-77864-6. OCLC 43674066. 
  3. ^ Southeast Asia : a historical encyclopedia, from Angkor Wat to East Timor. Keat Gin Ooi. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. 2004. ISBN 1-57607-770-5. OCLC 54528945. 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 
  4. ^ ""Coming Soon Guru Bangsa Tjokroaminoto"". 21 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023.