Nil Muharebesi

1 Ağu 1798 – 2 Ağu 1798 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ve Fransa arasındaki Deniz savaşı

Nil Muharebesi, Fransız Devrim Savaşları'nın deniz savaşlarından biridir. Fransa'nın Mısır Seferi'nin ilk aşamalarındandır. Amiral Horatio Nelson komutasındaki Britanya donanmasıyla Amiral François-Paul Brueys D'Aigalliers komutasındaki Fransız donanması arasında 1-2 Ağustos 1798 tarihlerinde, Nil deltasındaki Abukir Koyu'nda gerçekleşmiştir. Abukir Deniz Muharebesi olarak da adlandırılır.

Nil Muharebesi
Fransız Devrim Savaşları

Nil Savaşı, 1 Ağustos 1798
Tarih1 Ağustos 1798
Bölge
Kahire, Mısır, Nil
Sonuç Birleşik Krallık'ın kesin zaferi
Taraflar
Fransa Fransa Cumhuriyeti Birleşik Krallık Büyük Britanya
Komutanlar ve liderler
Fransa François-Paul Brueys D'Aigalliers Birleşik Krallık Horatio Nelson
1-2 Ağustos 1798 tarihinde Abubakir koyundaki gemi pozisyonları ve hareketlerinin haritası. Britanya gemileri kırmızı, Fransız gemileri mavi renktedir.
Britanyalılar, demirlemiş Fransız hattına saldırıyorlar.
Fransız bayrak gemisi Orient infilak ediyor.

Bağlam değiştir

General Napolyon Bonapart komutasındaki Fransız ordusunun Mısır'ı istila etmesi, Uzak Doğu'daki İngiliz çıkarlarını tehdit etmekteydi. Fransız ordusuyla birlikte Mısır’a gelen bilim heyetinin görevlerinden biri, Akdeniz'le Kızıldeniz arasında bir gemi yolunun inşası konusunda fizibilite çalışmaları yapmaktı.

Muharebe stratejisi değiştir

Fransız ordusunun Mısır'da karaya çıkışından hemen hemen üç hafta sonra, 1 Ağustos 1798 tarihinde, Amiral Nelson komutasındaki 14 parça gemiden oluşan Britanya donanması, Fransız ordusunun ikmalini ve denizden korumasını üstlenen Fransız donanmasını saptadı. Fransız donanmasındaki gemiler, sancak tarafları açık denize dönük olarak demirlemiş ve birbirlerine zincir hattıyla bağlanmışlardı. Bu zincir hattı, Britanyalı gemilerinin aradan geçmesini engelleyecek bir hat oluşturmak amacındaydı.

Nelson bu tertiplenişte zayıf noktayı hemen keşfetmiştir. Gemilerini iki gruba ayırmış, bir grup geminin Fransız gemi hattının önünden geçerek bu hat ile sahil arasına kaymasını emretmiştir. Diğer grup gemiler ise Fransız donanmasının üzerine ilerlemişler, sola çark ederek sancak toplarını Fransız gemilerine çevirmişlerdir. Böylece Fransız gemileri iki ateş arasına alınmıştır. Nelson'un saldırı için geceyi seçmesi de gemilerinin manevrasının gizlenmesi konusunda avantaj yaratmıştır.

Sonuçlar değiştir

Sonuçta Nelson Abukir Limanı'nda demirli Fransız donanmasını imha ederek Mısır’daki Napolyon ordularının Fransa ile deniz bağlantısını kesmiştir. Kuşkusuz Bonapart, ordularının gıda gereksinimini "yerinde ikmal" ilkesiyle Mısır'dan sağlayabilirdi. Ancak cephane ve silah ikmali konusunda zorluklar yaşanacaktı. Ordusunun tamir atölyeleri vardı ancak, gerekli malzemenin deniz yolundan sağlanamaması, Mısır’da bunun için yeterli tesislerin bulunmaması Bonapart'ı bir karar vermeye zorlayacaktı. Donanma ile ikmal sağlanabilse, Mısır'da kalınıp bölgede tutunabilirdi. Ama şimdi uzun süre Mısır’da kalınması olanaksız hale gelmişti.

Bonapart bunun üzerine Orta Doğu yönünde ilerlemek zorunda kalmıştır. Muhtemelen, Osmanlı İmparatorluğu’nu, gerekli malzemeyi kendisine sağlayacak bir antlaşmaya zorlamak hesabındaydı.

Ancak ordusu Akka kalesi önünde durdurulmuş, Mısır’a dönmek zorunda kalmıştır. Ordusunun Mısır’da uzun süre kalamayacağını bilen Napolyon, bu orduyu Mısır’da bırakarak Fransa’ya dönmüştür. Nil Savaşı ve bunun ardından gelen Akka yenilgisi, Napolyon’un Mısır Seferi’nin başarısızlığına neden olmuştur.