Metanol zehirlenmesi
Metanol zehirlenmesi, metanolün yutma yoluyla bilerek ya da kazara vücuda alımı sonucu gerçekleşen olay. Bilerek vücuda metanol alımı intihar amaçlı ya da metanolle yapılmış sahte içkiler içerek gerçekleşmektedir. Çoğu zaman etanol sanılıp metanol içilmesi sonucu olarak da gerçekleşir. Metanolün 10 mililitresi körlüğe sebep olurken daha fazlası öldürür. Metanol zehirlenmesi panzehiri etanol ile ilk saatlerde durdurulabilir.
Nedenleri değiştir
Metanol, yutma yoluyla insanlar için zehirlidir. 15 mL metanol ise neredeyse ölümcüldür.
Metanol, normal şartlarda mayalanma yöntemiyle içki üretiminde kullanılan gıdaların pektin içeriğine göre doğal olarak oluşur ama oluşan miktar insan bünyesine zarar vermeyecek kadar düşüktür.[1] Damıtma yönteminde yapılan ısıl işlem metanol oluşumuna sebep verir ve kaynama noktası etanolünkinden daha düşük olduğu için ilk biriken sıvı budur ve eğer atılmazsa üretilen damıtılmış içkinin metanol miktarı artar ve tüketilmesi vücuda zarar verir.[2]
Bunun yanında insanların metanol ihtiva eden denatüre endüstriyel tipi alkolleri (örneğin ispirto) tüketmesiyle de metanol zehirlenmesi yaşayabilir.[3]
Mekanizma değiştir
Metanol, karaciğerde alkol dehidrojenaz enzimi (ADH) ile formaldehite dönüştürülür. Sonrasında aldehit dehidrojenaz enzimi ile bu formaldehit tamamen formik asite dönüştürülür ve geride formaldehit kalmaz. Formik asit ve format iyonları optik siniri zedeler, kalıcı körlüğe sebep olabilir.
Tedavisi değiştir
Metanol zehirlenmesi panzehiri olan fomepizol ile, yok ise etil alkol ile tedavi edilebilir. İki panzehir de alkol dehidrojenazı meşgûl eder.
Kaynakça değiştir
- ^ Fidan, İ. , Denli, Y. , Anlı, R. "Türkiye’de Üretilen Rakılarda Metanol Miktarı Üzerine bir Araştırma" Gıda 21 (1996): [1]
- ^ "» ALKOL ZEHİRLENMESİ BİLGİ NOTU » TMMOB KİMYA MÜHENDİSLERİ ODASI". www.kmo.org.tr. 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2020.
- ^ "İSPİRTO" (PDF). Ankara Üniversitesi. 17 Kasım 2020. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Kasım 2020.