Mehmed Emin Efendi

Mehmed Emin Efendi ya da asıl adıyla Emil Schultz (1825, Sören - 20 Ekim 1892, İstanbul), Türk hukukçu, hakim ve akademisyen.

Mehmed Emin Efendi
Mekteb-i Hukuk-ı Şahane Müdürü
Görev süresi 4 Ocak 1879 - 4 Kasım 1888
Yerine geldiği	Makam oluşturuldu
Yerine gelen	Mehmed Kazım Efendi
Kişisel bilgiler
Doğum	1825 Sören, Prusya Krallığı
Ölüm	20 Ekim 1892 (67 yaşında) İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Bitirdiği okul	Rostock Üniversitesi
Mesleği	Hakim, Akademisyen

Hayatı

1825 yılında Alman bir çiftçi olan Hermann Schultz’un oğlu olarak Sören’de doğdu. Liseden mezun olmasının ardından Rostock Üniversitesi’nde ilahiyat, felsefe ve hukuk eğitimi almıştır. Mezuniyetinin ardından Cambridge Üniversitesi’nde ve Norwich’te bulunan “Büyük Mektep” isimli bir okulda ve Fransa’da bir lisede hocalık yapmıştır.

1852 yılında henüz 27 yaşındayken İstanbul’a gelmiş ve Müslüman olarak “Mehmed Emin” adını almıştır.

1856 yılında Tercüme Odası’na hoca olarak atanmış ve bu durum sonrasında çevresinde “Hoca Emin Efendi” namıyla tanınmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun önemli devlet adamlarından Münif Paşa, kendisinin Tercüme Odası’ndaki öğrencilerinden birisidir. Bir rivayete göre, Ahmed Cevdet Paşa’nın Fransızca hocalığını yapmıştır.

Daha sonraki yıllarda ise Mekteb-i Fünun-ı Mülkiye’de altı dersi (istatistik usulü, milletler hukuku, Osmanlı Devleti muahedeleri, ekonomi politik, idare hukuku ve ceza muhakemesi usulü) birden okutmak üzere hocalığa getirilmiştir.

18 Şubat 1874’te İstinaf Mahkemesi Hukuk Dairesi üyeliğine; 28 Ocak 1876 tarihinde ise Cinayet Dairesi üyeliğine getirildi. Mekteb-i Hukuk’un kuruluşu esnasında hukuk sahasındaki bilgi ve tecrübeleri (hocalık ve hâkimlik) nedeniyle müdürlük için akla gelen ilk isim oldu; 4 Ocak 1879’da Mekteb-i Hukuk’un açılış hazırlıkları ve derslerin belirlenmesi gibi işleri yapmak üzere müdürlüğe getirilmiştir.

Mehmed Emin Efendi, müdürü bulunduğu Mekteb-i Hukuk-ı Şahane’deki bazı öğrencileri kayırmasından ve kendisinin idareciliği döneminde gerek öğrencilere gerekse müderrislere karşı sert, inatçı ve despot hareketlerinden dolayı 4 Kasım 1888'de müdürlükten azledilmiş ve yerine Mehmed Aziz Bey tayin edilmiştir.

12 Ekim 1881 tarihinde kendisinde dördüncü rütbeden Mecidi nişanı almış ve kendisine rütbe-i ûlâ sınıf-ı sanisi tevcih edilmiştir.

Türkçeden başka Latince, Almanca, Danca, İngilizce ve Fransızca dillerini çok iyi düzeyde bilen Mehmed Emin Efendi, 20 Ekim 1892 tarihinde vefat etmiştir.

Akademik görevi
Önce gelen: Makam oluşturuldu	Mekteb-i Hukuk-ı Şahane Müdürü 1879-1888	Sonra gelen: Mehmed Aziz Bey

Kaynakça

• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.d.SAİD. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi Dahiliye Nezareti Sicill-i Ahvâl Defterleri) No: 2/450
• Mekteb-i Hukuk'un Kuruluşu ve Faaliyetleri (1878-1900), Ali Adem Yörük, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2008