Mediha Eldem
Mediha Eldem (1906, İstanbul - 29 Temmuz 1975, Ankara), Türk doktor.
Mediha Eldem | |
|---|---|
| Doğum | 1906 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 29 Temmuz 1975 (69 yaşında) Ankara, Türkiye |
| Eğitim | İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi |
| Meslek | Tıp doktoru |
| Tanınma nedeni | Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kadın hükümet tabiplerindendir |
| Ebeveyn(ler) | Hanife Hanım, Raşit Bey |
Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı olan Mediha Eldem, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kadın hükümet tabiplerindendir. Türkiye'de sosyal refah dernekleri ve gönüllü çalışmalarının öncülerindendir.
1948-1975 arasında Yardımsevenler Derneği'nin genel başkanlığı sürdürdü. Yardımsevenler Derneği'nin yanı sıra başta Kızılay, Çocuk Esirgeme Kurumu, Üniversiteli Kadınlar Derneği, Türk Kadınlar Birliği olmak üzere birçok kuruluşa katkıları ile hatırlanır.
Yaşamı değiştir
1906'da Nişantaşı'nda Hanife Hanım ile İzmit'in Uzuntarla köyünden Raşit Bey’in ortanca kızı olarak doğdu.[1][2] Ubıh Yezikho sülalesine mensuptur.[3] Küçük yaşta babasını kaybeti. Babasının kaybından sonra eve ekonomik katkı sağlamak için azınlık okullarında öğretmenlik yaptı. 1924 yılında İstanbul Kız Lisesi’ni birincilikle; 1930'da İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni üstün başarı ile tamamladı. Türkiye'de tıp eğitimine kabul edilen kız öğrencilerin üçüncü kuşağına dahildir.
1933 yılında Ankara Hükûmet Tabipliğine atandı. Hükûmet tabibi olarak atanan ilk kadındır. Üç yıl süren bu görevi sırasında, Refik Saydam'ın görevlendirmesi üzerine Bentderesi’ndeki Ankara Genelevi'nin durumu ile ilgilendi. Bu görevdeki başarısı üzerine sınavsız olarak Numune Hastanesi Kadın Doğum Kliniğine alındı.[1]
Kadın Hastalıkları ve Doğum alanında uzmanlığını tamamladıktan sonra 1936'da Ankara Numune Hastanesi’nde servis muavinliğine atandı. Birkaç yıl sonra bu görevden ayrıldı; Çıkrıkçılar Yokuşu’ndaki muayenehanesinde çalıştı. Ömrünün sonuna kadar evinin yanındaki bu muayenehanede çalışmayı sürdürdü.
1930'lu yıllardan itibaren Çocuk Esirgeme Kurumu’nda ve Kızılay'da etkinlikler yaptı; Çocuk Esirgeme Kurumu’ndaki hamile kadınların ücretsiz muayenesi çocukların bakımı ile ilgilendi.
1938 yılında Türk Yardım Sevenler Derneği'ne üye oldu ve başkan Nevber Sövüktekin’le birlikte, ikinci başkan olarak çalıştı.1948 yılında Türkiye Yardımsevenler Derneği genel başkan oldu ve 1975 yılına kadar bu görevi sürdürdü. Kocatepe'de bir kız yurdu inşa edilmesi, kadınlara yönelik nüfus planlama çalışmaları konularında öncülük etti.[1]
1949'da Türk Kadınlar Birliği'nin yeniden kuruluşu sırasında yeniden kurucular arasında yer aldı. Üniversiteli Kadınlar Derneği Ankara Şubesi, Türkiye Aile Planlaması Derneği, Ankara Soroptimist Klübü kurucusu olduğu derneklerdendir. Ankara Jinekoloji Derneği ve Türkiye-Pakistan Dostluk Derneği çalıştığı dernekler arasındadır.
Eldem, 1954-1967 yılları arasında Kızılay’ın genel merkez üyesi idi ve dernek şeref üyeliği ile onurlandırıldı. Meslek yaşamı ile sosyal çalışmaları, 1956 yılında geçirdiği beyin kanaması ve sol hemiparezisi olmasına rağmen kesintisiz sürdürebildi.
1960 yılında ABD Dışişleri Bakanlığı'nın daveti ile ABD'ye giderek 2 ay süreyle sağlık ve sosyal hizmet kuruluşlarını inceledi.1962’de Üniversiteli Kadınlar Derneği; 1963’te de Yardım Sevenler Derneği çalışmalarını altın madalya ile ödüllendirildi. 1970’te de Jinekoloji Derneği’nin onursal üyeliğine getirildi; aynı yıl Kadınlar Birliği tarafından yılın kadını seçildi.
Mediha Eldem, 29 Temmuz 1975 günü öldü. Ankara'da Türkiye Yardım Sevenler Derneği genel merkezinin bulunduğu sokağa Dr. Mediha Eldem Sokak adı verilmiştir.[3] Ankara Numune Hastanesi'nin kadın-doğum servisinde Türkiye Yardım Sevenler Derneği’nin 50. yıl armağanı olarak Dr. Mediha Eldem anısına döşenen iki yataklı hasta odası yaptırılmıştır.[4]
Kaynakça değiştir
- ^ a b c Arda, Berna (1 Şubat 2002). "30'lular Kuşağının Önemli Bir Temsilcisi Dr. Mediha Eldem". Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 55 (2): -. doi:10.1501/Tipfak_0000000691. ISSN 0365-8104. 24 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024.
- ^ "Bir Çerkez köyü; Uzuntarla". Kocaeli Hakimiyet. 25 Nisan 2016. 24 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024.
- ^ a b "Mediha Eldem". Duzen.com.tr. 24 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024.
- ^ "Tarihçe". Türkiye Yardım Sevenler Derneği. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024.