Mari Gerekmezyan
Mari Gerekmezyan (Ermenice: Մարի Կերեքմէզեան, 1913, Kayseri - 1947, İstanbul), Ermeni asıllı Türk heykeltıraş ve öğretmen.[1] Türkiye'nin ilk kadın heykeltıraşlarından biri olarak kabul edilir.[2]
Mari Gerekmezyan | |
|---|---|
| Kendi dilinde adı | Մարի Կերեքմէզեան |
| Doğum | 1913 Talas, Kayseri, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 29 Ekim 1947 (34 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Ölüm sebebi | Verem |
| Defin yeri | Şişli Ermeni Mezarlığı |
| Etnik köken | Ermeni |
| Vatandaşlık | Osmanlı İmparatorluğu Türkiye |
| Eğitim | İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi |
| Meslek | Heykeltıraş, öğretmen |
| Partner(ler) | Bedri Rahmi Eyüboğlu |
1913 yılında Kayseri'nin Talas ilçesinde doğan Gerekmezyan, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Heykel Bölümü'nde, Rudolf Belling'den ders aldı ve akademiyi birincilikle bitirdi. Bu sırada Arti Gırtaran İlkokulu, Esayan Ermeni Okulu ve Getronagan Ermeni Lisesinde öğretmenlik yaptı. 1945'te, yaptığı ve günümüzde kayıp olan, Yahya Kemal Büstü ile birincilik ödülü kazandı. Bir dönem Türk şair ve ressam Bedri Rahmi Eyüboğlu ile ilişkisi sırasında "Karadut" şiirinde atıf yapılan kişi oldu.[3][4] Eyüboğlu evli olduğu için bu ilişki Ermeni cemaatinin tepkisini çekti ve cemaat tarafından dışlandı. Gerekmezyan'ın yaptığı eserler hiç ön plana çıkmadı. İstanbul Resim ve Heykel Müzesi ve Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi'nde bazı eserlerdi sergilendi.
Mari Gerekmezyan 1946'da verem hastalığına yakalandı.[5] Henüz sona eren II. Dünya Savaşı nedeniyle ilaç çok pahalıydı. Bedri Rahmi birçok tablosunu sattı ama Gerekmezyan'ı kurtaramadı. 29 Ekim 1947 yılında İstanbul'da 34 yaşında öldü.[6] Naaşı Şişli Ermeni Mezarlığı'na defnedildi. Anısına, 2012 yılının aralık ayında, öğretmenlik yaptığı Getronagan Ermeni Lisesi'nde sergi düzenlendi.[4]
Kaynakça değiştir
- ^ Ziflioğlu, Vercihan (12 Aralık 2012). "Exhibit marks Turkey's first female sculptor". Hurriyet. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2013.
- ^ Akgün, Müge. "O sadece 'karadutum, çatalkaram' değildi..." Radikal. 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2017.
- ^ Renda, edited by Günsel (1986). The Transformation of Turkish culture: the Atatürk legacy. Princeton, N.J.: Kingston Press. ISBN 0940670100. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2013.
Mari Gerekmezyan (1915-1947) was a successful bust sculptor with striking effects and interpretations of plastics.
- ^ a b "Bedri Rahmi'nin 'kara dutu' Mari için sergi". Sabah. 14 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2013.
- ^ "12 kadın 12 şair 12 hikaye". Haberturk.com. 29 Mayıs 2015. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022.
- ^ Değirmenciyan, Sevan (22 Kasım 2020). "Mari Gerekmezyan'ın son haykırışı". Agos. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022.