Maraş Muharebesi

Maraş Savunması

Maraş Muharebesi, I. Dünya Savaşı'nda yenilmesi üzerine, Osmanlı İmparatorluğu ile 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Mütarekesi[1] çerçevesinde Anadolu'nun birçok yeri gibi Maraş'ın da işgal altına girmesi ile işgal güçlerine karşı 21 Ocak 1920'de başlayan direniş, 12 Şubat 1920 tarihinde işgalin ortadan kalkması ile sonuçlanmıştır.

Maraş Muharebesi
Kurtuluş Savaşı Güney Cephesi

Sütçü İmam'ın Fransız askerlere kurşun atışı
Tarih21 Ocak - 12 Şubat 1920
Bölge
Sonuç Türk zaferi. Maraş'ın kurtuluşu.
Taraflar
Kuvâ-yi Milliye

Fransa Fransa

Komutanlar ve liderler
Arslan Bey (Toğuzata)
Kılıç Ali Bey (Ali Kılıç)
Fransa General Quérette
Fransa Yarbay Robert Normand
Fransa Binbaşı Corneloup
Fransa Yüzbaşı Pierre-Jean Daniel André
Güçler
30.000 (sivil milisler de dahil olmak üzere) 45.000
Kayıplar
4000 ölü 6500 ölü
280 yaralı
170 kayıp
300 ağır yaralı

Sütçü İmam olayı değiştir

Savaş çıkacağının ilk kıvılcımı 31 Ekim 1919'da Sütçü İmam Olayı ile yaşandı. Ermeni-Fransız Lejyon askerlerin Uzunoluk Hamamı'ndan çıkan peçeli Türk kadınlarına el uzatmaları sonucunda ayaklanan Türkler Ermeni-Fransızlara saldırmaya çalışsa da Ermeni-Fransız askerler, olaya müdahale etmek isteyen Çakmakçı Sait'i yaraladı.[2] Sütçü İmam'ın da karşılık vererek Ermeni-Fransız lejyonerlere kurşun atmasından sonra kısa süreli bir arbede yaşandı.[3]

Bayrak Olayı değiştir

27 Kasım 1919'da Agop Hırlakyan Ağa'ın evinde Fransız komutanı için bir dans tertiplenir. Komutanın dansa davet ettiği Ermeni kızı "Sizinle dans etmekten mazurum. Çünkü kendimi esarette hissediyorum. Kalede Türk Bayrağı dalgalandığı sürece, sizinle dans edemem" diyerek teklifini kabul etmez. Bunun üzerine kaledeki Türk Bayrağı indirilir.[4][5] Fransızların şehrin kalesindeki Türk Bayrağı'nı indirmeleri, suçsuz kişileri öldürmeleri, Maraş ileri gelenlerini tutuklamaları tepkileri artırdı. Ulu Cami İmamı Rıdvan Hoca'nın "Kalesinde bayrağı dalgalanmayan ülkede cuma namazı kılınmaz!" sözü, halkı Fransızlara karşı harekete geçirdi. Kaleye saldıran Maraş halkı, içerideki Fransız askerlerini etkisiz hâle getirip yeniden Türk bayrağını dikti. Bunun üzerine 72 gün boyunca şehrin her yanında çatışma çıktı. Muharebe sırasında yaşanan en büyük çarpışma Türkoğlu Savunması idi. Ayrıca Pazarcık'ta da bir savunma yapılmıştır. Afşin ve Elbistan çevresinden de önemli derecede yardım gönderilmiştir.[6] Daha sonra Fransızlar şehri 11 Şubat 1920'de boşalttı.[7] Fransızlar İslahiye yolunda Kuvâ-yi Milliye saldırılarına uğradı. Böylece 200 kayıp verdi.

Savaş sonucunda değiştir

 
Sütçü İmam Türbesi
 
Rıdvan Hoca, halk ile Maraş Kalesi'ne yürürken

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Aralık 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2009. 
  2. ^ "Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi". 11 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2010. 
  3. ^ Alim Öztürk (2007). "T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 1". Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü. ss. s. 26. 
  4. ^ Özakman, Turgut (24 Ekim 2005). "Bir bayrak için". ERMENİ KIZA HAVA OLSUN DİYE BAYRAK İNDİRDİ. Hürriyet. 26 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2020. 
  5. ^ "Bayrak Olayı". Milli Mücadele. Kahramanmaraş Belediyesi. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2020. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2009. 
  7. ^ Metin Özdamarlar (2009). "Millî Yemin (1919-1921)". Timaş Yayınevi. ss. s. 26. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Aralık 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2009. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2009.