Maar

Maar, püskürme veya patlamayla birlikte lav ve magmanın oluşturduğu, geniş, hafif kabarmış bir kraterdir. Maar tipik olarak suyla olu ve sığ krater gölü görünümündedir. İsmi yerel Alman lehçesi olan Daun'dan gelir ve Latincesi mare (deniz)dir. Maarlar 60 metreden 2000 metre çapa ve 10 metreden 200 metreye kadar derinliğe sahip olabilirler ve çoğunlukla doğal göldeki gibi suyla doludurlar. Çoğu maar volkanik kayaların alçak kenarında oluşmuştur.

Maarlar Amerika'nın batısında, Almanya'nın Eifel bölgesinde ve diğer jeolojik olarak genç olan dünyanın volkanik bölgelerinde bulunur. Kilbourne Çukuru ve Hunt Çukuru maarları Teksas'taki El Paso köyüne yakındır. Doymuş karbon dioksit ünlenmiş Afrika Kamerun'daki Nyos Gölü diğer bir örnektir. Maara çok güzel bir örnek Yeni Meksika'daki Zuni Tuz Gölü yaklaşık 1980 metre çapında ve 120 metre derinliğindedir.

Türkiye'deki Maar gölleri değiştir

Türkiye'de bulunan maar gölleri; Meke Krater Gölü, yakınındaki Acıgöl (Konya) ile Acıgöl (Niğde) ve Gölcük Gölü (Isparta) gölleridir.

Örnekler değiştir

Batı Alaska'daki Seward Yarımadası'nda yer alan Şeytan Dağı Gölleri - dünyanın en büyük maar gölleri.

Ükinrek Maars, phreatomagmatik aktivite sonucu

Bilinen en büyük maarlar kuzeybatı Alaska'daki Seward Yarımadası'ndaki Espenberg'de bulunur. Bu maarlar, çap olarak 4.000 ila 8.000 m (13.000 ila 26.000 ft) arasında ve 300 m'ye (980 ft) kadar derinlikte değişir. Bu patlamalar yaklaşık 100.000 yıllık bir dönemde meydana geldi ve en küçüğü (Şeytan Dağı Maar) yaklaşık 17.500 yıl önce meydana geldi. Büyük boyutları, magma donmuş toprakla temas ettiğinde ortaya çıkan patlayıcı reaksiyondan kaynaklanmaktadır. Hidromagmatik püskürmeler, suyun magmaya oranı düşük olduğunda giderek daha patlayıcı hale gelir. Permafrost yavaşça eridiğinden, su / magma oranını düşük tutarken püskürmeye sabit bir su kaynağı sağlar. Bu, bu büyük maarları yaratan uzun süreli patlayıcı patlamaları üretir. Seward Yarımadası maarlarının örnekleri arasında Kuzey Killeak Maar, Güney Killeak Maar, Şeytan Dağı Maar ve Beyaz Balık Maar bulunur.^[1]

Maarlar, Batı Kuzey Amerika'da, Güney Amerika'da Patagonya'da, Almanya'nın Eifel bölgesinde (başlangıçta tanımlandıkları yer) ve Dünya'nın diğer jeolojik olarak genç volkanik bölgelerinde meydana gelir. Avrupa'nın başka yerlerinde, Fransa'nın Ardèche bölgesindeki La Vestide du Pal, yerden veya havadan kolayca görülebilen muhteşem bir maar örneği sunuyor. El Paso, Teksas yakınlarındaki güney New Mexico'daki Kilbourne Hole ve Hunt's Hole, maarlar. Filipinler'deki Los Baños'taki Timsah Gölü, başlangıçta volkanik bir krater aynı zamanda bir maar olarak düşünülüyordu. Afrika'daki kötü şöhretli, karbondioksite doymuş Nyos Gölü başka bir örnek. Bir maarın mükemmel bir örneği, yaklaşık 6.500 ft (2.000 m) genişliğinde ve 400 ft (120 m) derinliğinde düz tabanlı bir krateri kaplayan sığ bir tuzlu göl olan New Mexico'daki Zuni Tuz Gölü'dür. Alçak kenarı, alttaki diatremin gevşek bazaltik lav ve duvar kayaçlarından (kumtaşı, şeyl, kireçtaşı) ve büyük derinliklerden yukarı doğru fırlatılan rastgele eski kristal kayalardan oluşur. Kanada'daki Maarlar, doğu-orta Britanya Kolombiyası'nın Wells Gray-Clearwater volkanik alanında ve Kanada'daki kimberlit tarlalarında bulunur. Güney Amerika, Patagonya'daki Pali-Aike Volkanik Alanında kayda değer bir maar alanı bulunur.^[2] ve Sudan Bayuda Volkanik Alanı'nda. Yeni Zelanda'nın Auckland kent bölgesindeki Auckland volkanik alanı, Takapuna'nın North Shore banliyösündeki kolayca erişilebilen Pupuke Gölü de dahil olmak üzere birkaç maara sahiptir.

Yanlışlıkla maar olarak tanımlanan en dikkat çekici kraterlerden biri Arizona'nın Meteor Krateri'dir; Uzun yıllar bunun meteorik değil volkanik olduğu düşünülüyordu.^[2]

Almanya değiştir

Eifel maars değiştir

Volkanik Eifel'de yaklaşık 75 maar vardır. Bunlar su dolu maar göllerini içerir, ancak büyük çoğunluğu kuru mayadır. Her iki tür de, göl dolgulu maarlar ve kuru maarlar, Volkanik Eifel'e özgüdür. Son patlamalar en az 11.000 yıl önce gerçekleşti ve Eifel'deki birçok maar açıkça daha yaşlı. Bu nedenle, birçoğu çok ağır bir şekilde aşınmıştır ve şekilleri ve volkanik özellikleri, daha yeni ve hatta erken dönemlerde başka yerlerdeki aktif maarlar kadar açık değildir. Yine de, Eifel'in maarları iyi korunmuştur.^[3]

MAAR GÖLLERİ VE KURU MAAR

Yeraltı suyu veya yağış, volkanik patlamalarla oluşan maar çukurunun huni şeklindeki ve genellikle yuvarlak oyuğunu doldurduğunda, aynı zamanda basitçe mayalar olarak da anılan Maar gölleri meydana gelir. Bu tür maarların örnekleri, Almanya'nın Eifel dağlarındaki Daun'daki üç maardır .

Bir kuru maar bir maar gölü kurur sonuçları olur allüvyon veya karalaşarak. İkincisine bir örnek Eckfelder Maar'dır. Civarında Steffeln olan Eichholzmaar (diğer adıyla Gussweiher geçen yüzyılda kuruduktan ve bir Maar içine renaturalised ekleniyor). Bazı durumlarda alttaki kaya o kadar gözeneklidir ki, maar gölleri oluşamaz. Şiddetli kar ve yağışlı kışlardan sonra birçok kuru maarlar kısmen ve geçici olarak suyla dolar; diğerleri küçük bataklıklar veya genellikle oyukların yalnızca bir kısmını kaplayan yapay göletler içerir.

TÜRKİYE

Türkiye de görülen maar bölgeleri ve oluşum süreçleri .Batı Anadolu Kula Maar bölgesi. Kula bölgesinde 5 adet maar bulunmaktadır. Bunlar Sandal köyünün 2.2 km güneybatısında Yağbasan, Sandal köyünün 1.3 km kuzey ve kuzeydoğusunda Kızıltepe ve Cemal tepe, Demirköprü Baraj Gölü batısında Divlit Tepe ve son olarak da Sandal köyünün 4 km kuzeybatısında Çukurada Maarı şeklinde sıralanmaktadır. Maarlardan sadece Çukurada kendi ismiyle adlandırılmıştır. Diğerleri ise sahip oldukları ve maar kenarından çıkan cürüf konilerin isimleriyle adlandırılmıştır. Krater çapları 875 m ile 1125 m arasında değişmektedir.^[4] Orta Anadolu Volkan bölgeslnde'ki Maarlar. OAVB'de (kısaltılmış hali) 1970'lerin başından beri ondan fazla maar volkanı tanımlanmıştır. Karapınar bölgesi'nde yer alan maarlar Meke Gölü, Acıgöl, Mekeobruk ve Yılanobruğu maarlarıdır ve mafik bileşimlidirler. Acıgöl bir göle sahip büyük bir maarken, Mekegölü içinde skorya konisi gelişmiş olan kompleks bir maardır. Karapınar bölgesi maarları dik ve duraylı krater oluşmasına imkan veren lav akıntılarını keserek oluşmuşlardır.^[5]