Luria-Delbrück deneyi

Luria-Delbrück deneyi veya diğer adıyla dalgalanma testi, genetik değişinimlerin (mutasyonların) seçilim baskısı olmadan rastgele ortaya çıktığını gösterdi. Böylelikle genetik değişinimlerin doğal seçilime bir tepki olarak oluşmadığı anlaşıldı.

Luria–Delbrück deneyinin test ettiği iki varsayım. (A) Tetiklenen Değişinimler: Eğer değişinimler ortama tepki olarak oluşuyorsa her Petri tabağında aşağı yukarı eşit sayıda değişinim taşıyan bakterilerin gözlemlenmesi beklenir. (B) Rastgele Değişinimler: Eğer değişinimler ortama koyulmadan önce rastgele olarak ortaya çıkıyorsa her Petri tabağında çok değişken sayıda değişinim taşıyan bakterilerin gözlemlenmesi beklenir.

Doğal seçilimin önceden var olan değişinimlere etki edişini 1943 yılında tasarladıklari bir deney ile göstermelerinin ardından Max Delbrück ve Salvador Luria adlı iki bilim insanı 1969 yılında Nobel Ödülünü paylaştılar.

Luria ve Delbrück aynı bakteri kültürünü seyrelterek iki ayrı deney tüpüne eşit sayıda ektiler. Bakteriler büyütüldükden sonra her deney tüpünden eşit sayıda bakteriyi içinde virüs bulunan ortamlara aktardılar. Eğer bakterilerin bağışıklığını sağlayan değişinimler ortamdaki virüse karşı tepki olarak tetiklenerek ortaya çıkıyorsa deney sonunda eşit sayılarda bakterinin hayatta kalması bekleniyordu. Oysa tam tersi gözlemlendi. Deneyin sonunda virüse dayanıklı bakteri sayısı her defasında çok farklı sayıdaydı.

Luria ve Delbrück değişinimlerin ortaya çıkışını en başta seyreltilerek büyütülen bakterilerde her yeni kuşakta hücre bölünmesi sırasında rastgele olarak ama belirli bir hızda gerçekleşmesi ile açıkladılar. Dahası, bu varsayım ile yola çıkarak bir olasılık dağılım hesaplaması yaptılar. Bugün Luria ve Delbrück Dağılımı olarak bilinen bu hesaplama deneysel olarak elde edilen değerlerle uyumluydu. Karşı varsayım olan değişinimlerin rastgele olmadığı, belli bir hedefi/yönelimi olduğu ve etkiye tepki olarak ortaya çıktığı görüşünü destekleyecek olan Poisson dağılım testi deney sonuçları ile büyük oranda uyumsuzdu.

Doğal seçilim önceden var olan farklılıklar (değişinimler) üzerinden işler.

Dış bağlantılar

• On Mutation lab26 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.