Lohengrin (opera)
Lohengrin, 19. yüzyıl Alman bestecisi Richard Wagner tarafından hazırlanan altıncı opera olarak 1845 - 1848 döneminde yazılmış ve bestelenmiş ve 1850'de sahnelenmiş üç perdelik operadır.
 | |
| Müzik | Richard Wagner |
|---|---|
| Gala | 28 Ağustos 1850 |
| İlk gösterim yeri | Weimar |
| Oyuncular |
|
Eserin konusu Orta Çağ Almanyasında mitik olan "kuğulu şövalye" hikâyesine dayanmaktadır ve bu mitik hikâye Alman yazar Wolfram von Eschenbach'ın "Parzıval" adlı eserinde, yazarı bilinmeyen Lohengrın eserinde ve Fransızca "Garın Le Lorrain" Geste des Lorrains adlı eserde bulunmaktadır. Wagner bu eserin üzerinde doktorunun tavsiyesi ile dinlenme ve tatil için 1845'te gittiği Marienbad'da başlamış ve 1848'de eseri bitirmiştir. Eserin ilk sahnelenmesi Weimar'da 1850'de yapılmıştır.
Lohengrin ilk sahnelenmesinden sonra hemen büyük bir sükse kazandı ve bu opera dünya opera evleri repertuvarlarında popüler olarak günümüze kadar sahnelenmektedir. Bu eserin içinde bulunan bazı parçalar kendi başlarında çok yaygın olarak icra edilmekte bilinmektedir; örnekler birinci ve üçüncü perdeler için prelüdler ve Lohergin'in İn fernem Land aryasıdır. Özellikle onüçüncü perdenin başında bulunan "Treulich geführt - Gelin Korosu" Batı Avrupa ve Kuzey Amerika'da düğün ve nikâhlarda gelininin girişi çalınan çok popüler bilinen bir parça olmuştur.
Hazırlanış ve prömiyer değiştir
Roller değiştir
| Rol | Ses tıpı | Prömiyerde roller 28 Ağustos 1850 (Orkestra şefi: Franz Liszt |
|---|---|---|
| Lohengrin | tenor | Carl Beck |
| Elsa von Brabant | soprano | Rosa von Milde-Agthe |
| Ortrud, Telramund'un eşi | mezzo-soprano | Josephine Fastlinger |
| Friedrich von Telramund, Brabant Kontu | bariton | Hans von Milde |
| Heinrich der Vogler (Alman Kralı) | bas | Hofer |
| Kralın habercisi | bariton | August Pätsch |
| Dört Brabantlı soylu | tenor, baş | |
| Dört İç Oğlanı | soprano, alto | |
| Dük Gottfried, Elsa'nın erkek kardeşi | sessiz rol | Hellstedt |
| Saksonya, Thüriğia ve Brabant kontları ve soyluları, nedimeler, genç iç oğlanlar, serbest köylüler, serfler | ||
Enstrümantasyon değiştir
Wagner'in hazırladığı partisyon notaları şu çalgıları kapsayan bir orkestra önermektedir:
Konu özeti değiştir
- Mekân: Anvers şehri, Esko Nehri üzerinde
- Zaman: 10. yüzyıl
Arka plan değiştir
İ. Perde değiştir
Mekân: Anvers şehri, Esko Nehri kenarına bir mera
Opera Gral Motifi ile giren bir prelüdle başlar. Kemanların ince sesleriyle devam eden parçadan sonra Elsa’nın Rüyası ve eserin diğer motifleri duyulur. Preludun hatlarını Wagner’in deyişiyle; «Gökten yavaşça yeryüzüne süzülüp gerçekleşen kutsal Gral fikri çizer»
Alman Kralı Heinrich tahtında oturmakta, çevresinde Saksonya kişizadeleri ve Brabant Kontları yer almaktadır. Brabant’ların başında Kont Friedrich von Telramund ve karısı Ortrud görünmektedir. Ortaya çıkan bir teşrifatçı borusunu çalar ve Kralın oraya devlet işlerini görüşmeye geldiğini haber verir. Kral doğrularak şövalyeleri selamlar, Alman ulusunun Macarlar tarafından tehdit edildiğini, birleşmeleri gerektiğini söyler. Sözleri bitince halk Brabant’ların bir başa ihtiyacı olduğunu, bunu sağlamasını Kraldan rica eder, Kral Heinrich, Telramund’a durumu anlatmasını emreder. Telramund anlatır; Brabant dükü olurken biri erkek diğeri kız olan iki çocuğuna kendisini koruyucu olarak bırakmıştır. Fakat çok haris olan kızı Elsa bir gün erkek kardeşi Gottfied’i ormana götürmüş, oradan yalnız olarak dönmüştür. Elsa’nın kardeş katili olduğu sanılmaktadır (Dank König dir!). Kral derhal duruşma yapılmasını ve Elsa’nın sorguya çekilmesini emreder. Teşrifatçı borusunu çalarak cinayetle suçlandırılan Elsa’yı ortaya çağırır. Güzel kız eşliğinde nedimeleri ile birlikte gelir. Kral, kıza adını ve kendisini yargıç olarak tanıyıp tanımadığını sorar. Kız çok açılıdır. Soruları cevapsız bırakır; «Zavallı kardeşim!» diye mırıldanır, sonra bir rüyadan bahseder; rüyasında bir şövalyenin kendisini bu suçlamadan kurtaracağını görmüştür. Gral motifiyle başlayıp, ortalara doğru Löhengrin motifiyle devam eden bir arya, eserin en sevilen parçalarından biridir (Einsam ın trüben Tagen). Kral, Telramund’a bir diyeceği olup olmadığını sorar. Telramund; «Aşığını tanıyalım, onu koruyacak şövalye kimse onunla dövüşmeye hazırım» der. Haberci Kralın emriyle ortaya çıkarak; «Elsa von Brabant için dövüşmek isteyen alana gelsin» diye bağırır. Kimse gelmemiştir. Elsa mahkûm olacaktır. Bu sırada bir kuğun çektiği küçük bir kayık görünür. İçinde bir şövalye vardır. Herkes hayret içindedir. Bir mucize olmuştur. Parıltı zırhları ve başlığıyla kıyıya inen genç, şövalye Löhengrin’dir. Friedrich von Telramund ve kötü kalpli karısı Ortrud dehşet içinde kalmışlardır. Halk bu meçhul şövalyeyi selamlar, Löhengrin kuğuya teşekkür ederek gönderir (Nun, sei bedankt mein lieber Schwan). Sonra masum bir kızı savunmak için geldiğini söyler. Elsa’ya dönerek onu kurtarırsa kendisiyle evlenmeye söz vermesini ister. Ancak bir şartı vardır; ancak kim olduğunu ona hiçbir vakit sormayacaktır (Nie sollst du mich befragen). Elsa söz verir, Löhengrin Telramund ile dövüşmeye hazır olduğunu söyler. Kralın emriyle başlayan düello ilk hamlede Kontun bozguna uğramasıyla bitmiştir. Löhengrin ona hayatını bağışlar. Kral Heinrich olaydan çok memnundur. Tanrıya şükreder (Mein Herr und Gott). Sahne Kralın, Elsa ve Löhengrin’in de katıldığı kişizadelerin, halkın başarıyı kutlayan korosuyla biter.
II. Perde değiştir
Mekân: Anvers şehri, katedaralın dış avlusunda gece
III. Perde değiştir
1. Sahne değiştir
Mekân:Gelin Odası
2. Sahne değiştir
Mekân:Anvers - Esko Nehri kıyısı
Önemli parçalar değiştir
Bu opera eserinde bulunan bazı aryalar ve parçalar kendi başlarına konser parçaları olarak icra edilmektedir:
- İ. Perde
- Prelüd.
- 'Einsam ın trüben Tage' (Elsa's Narratıve)
- 'Wenn ich im Kampfe für dich siege'
- II. Perde
- 'Euch luften, die mein Klagen' (Elsa)
- 4. Sahne prelud, İngilizce aranjman"Elsa's Procession to the Cathedral"
- III. Perde
- Prelüd
- Gelin Korosu "Treulich geführt" İngilizce aranjman "Here Comes the Bride"
- 'Das susse Lied verhallt' (Aşk düeti)
- 'Höchstes Vertrau'n' (Löhengrin's Declaratıon to Elsa)
- Kral Heinreich'in girişi
- 'In fernem Land' (Löhengrin's Narration)
- 'Mein lieber Schwan... O Elsa! Nur ein Jahr an deiner Seite' (Löhengrin'in vedası)
Seçilmiş ses kayıtları değiştir
| Yıl | Roller (Löhengrin, Elsa, Ortrud, Telramund ) |
Orkestra şefi Opera Evi ve Orkestra |
Marka | Katalog No. |
|---|---|---|---|---|
| 1953 | Rudolf Schock, Maud Cunitz, Margarete Klose, Josef Metternich |
Wilhelm Schuchter, Kuzey Almanya Radyo Senfoni Orkestrası, Köln Batı Almanya Radyo Korusu, Kuzey Almanya Radyo Korosu Hamburg |
EMİ Claşsıcs | 65517 |
| 1954 (live) | Wolfgang Windgassen, Birgit Nilsson, Astrid Varnay, Hermann Uhde |
Eugen Jochum, Bayreuth Festivali Orkestra ve Korosu |
Opera d'Oro/İODA (1998) | 1149 |
| 1958 | Sandor Konya, Leonie Rysanek, Astrid Varnay, Ernest Blanc |
Andre Cluytens, Bayreuth Festivali Orkestra ve Korosu |
Walhall Eternity Series | WLCD 0250 |
| 1962 | Jess Thomas, Anja Silja, Astrid Varnay, Ramon Vinay |
Wolfgang Sawallisch, Bayreuth Festivali Orkestra ve Korosu |
Decca | 470592 |
| 1963 | Jess Thomas, Elisabeth Grummer, Christa Ludwig, Dietrich Fischer-Dieskau |
Rudolf Kempe, Viyana State Opera Korosu, Viyana Filarmonik Orkestra |
EMİ Claşsıcs | 67411 |
| 1966 | Nicolai Gedda, Aase Nordmo-Lovberg, Barbro Ericson, Ingvar Wixell |
Silvio Varviso, Kungel Hovkapellet, Stockholm |
Ponto Recordings | 1011 |
| 1966 | Sandor Konya, Lucine Amara, Rita Gorr, William Dooley |
Erich Leinsdorf, Boston Senfoni Orkestra, Boston Korosu Pro Musica |
RCA Red Seal | 50164 |
| 1971 | James King, Gündula Janowitz, Gwyneth Jönes, Thomas Stewart |
Rafael Kubelík, Bavyera Radyo Senfoni Orkestra ve Korosu |
Deutsche Grammophon | 449591 |
| 1981-83 | René Kollo, Anna Tomowa-Şintow, Dünja Vejzoviç, Siegmund Nimsgern |
Herbert von Karajan, Berlin Filarmonik Orkestra, Berlin Deutsche Oper Korosu |
EMİ Claşsıcs | 66519 |
| 1982 (live) | Peter Hofmann, Karan Armstrong, Elizabeth Connell, Bernd Weikl |
Woldemar Nelsson, Bayreuth Festival Orkestra ve Korosu |
ÇBS | 38594 |
| 1985 | Plácido Domingo, Jessye Norman, Eva Randöva, Siegmund Nimsgern |
Georg Solti, Viyana Filarmonik Orkestra, Viyana State Opera Korosu |
Decca | 470795 |
| 1994 | Siegfried Jerusalem, Cheryl Studer, Waltraud Meier, Hartmut Welker |
Claudio Abbado, Viyana Filarmonik Orkestra, Viyana State Opera Korosu |
Deutsche Grammophon | 437808 |
| 1994 | Ben Heppner, Sharon Sweet, Eva Marton, Sergei Leiferkus |
Sır Colin Davis, Bavyera Radyo Orkestra ve Korosu, Bavyera State Opera Korosu |
RCA Red Seal | 62646 |
| 1998 | Peter Seiffert, Emily Magee, Deborah Polaskı, Falk Struckmann |
Daniel Barenboim, Berlin Staatskapelle Orkestra ve Korosu |
Teldec | 21484 |
Medya değiştir
Ayrıca bakınız değiştir
Notlar değiştir
Dış bağlantılar değiştir
- Opera Türkiye Websitesi "Lohengrin" sayfası (Erişim:7.9.2010)
- Almanca, İtalyanca ve İngilizce tüm librettolar ve leitmotifler (Erişim:7.9.2010).
- Lohengrin diskografisi 11 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim:7.9.2010)
- Wagner Operaları - Yapımların fotoğrafları, ses kayıtları, liberettolar ve ses dosyalarını kapsayan geniş ayrıntılı web-sitesi (İngilizce) (Erişim: 22.8.2009).