Lahmacun
Lahmacun, açılmış hamurun üzerine kıyma, maydanoz, soğan, sarımsak, karabiber ve isot (kırmızı biber) gibi baharatlarla hazırlanan malzeme sürüldükten sonra taş fırında pişirilmesiyle yapılan Orta Doğu mutfağında bir çeşit içli pidedir.[1][2] İngilizcede zaman zaman Türk pizzası,[3] veya Ermeni pizzası,[2] olarak adlandırılsa da Orta Doğu kökenli bir yemektir. Pizzadan farklı olarak peynir kullanılmaz[4] ve hamur daha incedir.[5] Lahmacun; Türkiye, Azerbaycan, Ermenistan, Lübnan, Suriye, İsrail ve dünyadaki Türk topluluklarında popüler bir yemektir.
| Lahmacun | |
|---|---|
 | |
| Ülke(ler) | Orta Doğu |
| Türü | İçli pide |
Süryani geleneğinde cenaze evinde lahmacun, pide-ayran ikram edilir.[6]
Etimoloji değiştir
İsmi; Arapça "etli hamur" anlamına gelen lahm bi ajin'den (لحم عجين) türemiştir.[7][8]
Yapılışı değiştir
İçinde tercihen zırhta çekilmiş et, isot (pul biber), domates, maydanoz, salça, sarımsak veya soğan, karabiber ve tuz bulunur. Bu malzemeler yeterli miktarda su alınarak iyice yoğrulur. Bu malzeme yaklaşık 2-3 milimetre kalınlığında ve yaklaşık 20-25 santimetre çapında açılmış olan hamurun üzerine konularak el ile yayılır. Taş fırında pişirilir. Limon sıkıp maydanoz konarak da yenilir.
Türkiye'de lahmacun değiştir
Türkiye'nin doğu illerinde yaygın olan lahmacun, 1960'lardan sonra tüm ülkeye yayılmıştır.[4][9] Malzemeler yöreye göre ya da mevsime göre değişiklikler gösterebilmektedir. Mesela: biber salçası, fıstık, yeşil biber gibi malzemeler eklenebilir. Lahmacun Şanlıurfa'da soğanlı, Gaziantep'te sarımsaklı, Adıyaman ve Kahramanmaraş'ta ise hem sarımsak hem de soğanlı olarak yapılmaktadır. Kahramanmaraş, Gaziantep ve Şanlıurfa'da lahmacun ile beraber közlenmiş patlıcan da sıkça tüketilmektedir.
Tarsus Fındık Lahmacunu değiştir
Tarsus Fındık Lahmacunu Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[10]
Urfa (Şanlıurfa) Lahmacunu (Kıymalı Ekmeği) değiştir
Lahmacunun içerisine koyulan malzemelerden Şanlıurfa Biberi (İsot), frenksuyu yani domates salçası damlarda kurutulur, her evin eşrafınca üretilirdir. Günümüzde Urfa Lahmacunu ev dışında da yapılan, lokantalarda tüketilen geleneksel bir yemektir. 1960’lardan sonra Urfa Lahmacunu’nun ünü Güneydoğu Anadolu Bölgesinden tüm Türkiye’ye yayılmıştır. Sarımsak kullanılan Antep Lahmacunu’ndan en temel farkı içeriğinde soğan kullanılmasıdır. Urfa Lahmacunu’nu diğer lahmacunlardan ayıran en önemli özelliği üretiminde kullanılan etin Şanlıurfa’da meralarda doğal ortamda yetiştirilen İvesi ırkı koyunun kuzusundan temin edilen et olmasıdır. Urfa (Şanlıurfa) Lahmacunu (Kıymalı Ekmeği)Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[11][12]
Sakarya Kabaklı Lahmacun (Kabakmacun) değiştir
Sakarya ilinde kabak ile yapılan lahmacun çeşididir.[13]
Ayrıca bakınız değiştir
Galeri değiştir
| Wikimedia Commons'ta Lahmacun ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
-
Servise hazır lahmacun -
Lahmacun hazırlanırken -
Diyarbakır'da yapılmış lahmacun -
Lahmacun ve limon -
Ev yapımı lahmacun
Kaynakça değiştir
- ^ "A delicious, fresh experience: try lahmacun". Daily Sabah. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020.
- ^ a b "'Armenian Pizza' Is the Comfort Food You Didn't Know You Were Missing (Recipe)". Smithsonian Magazine. 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020.
- ^ ""Turkish flatbread lahmacun - just don't call it pizza"". South China Morning Post. 4 Nisan 2015. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020.
- ^ a b Carol Helstosky (2008). Pizza: A Global History. Londra: Reaktion Books. ss. 59-. ISBN 978-1-86189-630-8. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020.
- ^ The Routledge Handbook of Mobilities. Routledge. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 19 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Aralık 2021.
- ^ "Entry: lahmacun". American Heritage Dictionary. Houghton Mifflin Harcourt. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2020.
- ^ Marks, Gil (1999). The World of Jewish Cooking. New York: Simon and Schuster. s. 37. ISBN 978-0-684-83559-4.
- ^ "5000 yıllık geçmiş 'Lahmacun' - Timeturk: Haber, Timeturk Haber, HABER, Günün haberleri, yorum, spor, ekonomi, politika, sanat, sinema". www.timeturk.com. 10 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2018.
- ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/829[ölü/kırık bağlantı]
- ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38097[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Mart 2021.
- ^ "Sakarya İli Gastronomik Unsurlarının Coğrafi İşaret Kapsamında Değerlendirilmesi". Alanya Akademik Bakış Dergisi Yıl:2020, C:4, S:3, ss. 939-961. 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2022.