Laşthveri Kilisesi
Laşthveri Başmelek Kilisesi (Gürcüce: ლაშთხვერის მთავარანგელოზის ეკლესია) ya da bilinen diğer adıyla Taringzel Kilisesi (Svanca: თარინგზელ), Kuzeybatı Gürcistan'ın dağlık Yukarı Svaneti bölgesinde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Günümüzde ise Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesine bağlı Mestia belediyesinde konumlanmıştır. Mimari olarak dikkat çekici olmayan salon kilisesinin en belirgin özelliği, 14 ve 15. yüzyıla tarihlenen, hem iç hem de dış duvarlara boyanmış bir dizi fresktir. Portreler ve dini sahnelerin yanı sıra, fresklerde Amiran ve Darecaniani'nin destansı aşk hikâyesinin ender görülen bölümleri de tasvir edilmiştir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.[1]
 Laşthveri Başmelek Kilisesi | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Laşthveri, Mestia Belediyesi, Samegrelo-Zemo Svaneti, Gürcistan |
| Koordinatlar | 43°01′56″K 42°41′42″D / 43.03222°K 42.69500°D |
| Mimari | |
| Mimari tür | Salon kilisesi |
Konumu değiştir
Laşthveri kilisesi, Laşthveri (Laštxver) köyünün güneybatı ucunda, deniz seviyesinden 1380 m yükseklikte, Mestia Belediyesi'nin Lenjeri bölge biriminde, Büyük Kafkas Dağlarının eteklerinde konumlanmıştır. Svaneti'nin bu kısmı, 19. yüzyılda "Özgür Svaneti" olarak bilinmekteydi. Laşthveri'nin inşası ve tarihçesi hakkında çağdaş bir kaynak yoktur. Kilise ve içinde korunan eşyalar, akademisyen Ekvtime Takaişvili'nin 1910'da Svaneti'ye yaptığı geziden sonra ilk kez, kendisi tarafından ayrıntılı olarak açıklanmıştır.[2]
Planı değiştir
İki kademeli bir tabana dayanan ve düzgün kesilmiş kireçtaşı bloklardan inşa edilmiş olan Başmelek Kilisesi, küçük ve mimari olarak basit bir salon kilisesidir. Nef, bir çift kemerli pilasterle neredeyse eşit boyutta iki bölmeye ayrılmıştır. Yapıya, batıdaki iç kemerli tympanuma sahip dikdörtgen kapıdan girilebilmektedir. Kilise dört pencereyle aydınlatılmaktadır, sığınak ve batı duvarlarında birer, doğu duvarında iki pencere bulunmaktadır. Pencerelerden biri, doğrudan karşı duvardaki "atlı Yorgi" freskini aydınlatmaktadır. Sığınaktaki pencerenin her iki tarafında da kemerli bir niş bulunmaktadır. Dış kısımdaki pencere çerçeveleri oyulmuş taşlarla dekore edilmiştir. Kilise, basit bir kornişle taçlandırılmıştır. Daha sonraki bir tarihte inşa edilerek batı duvarına eklenmiş ve ahşap bloklarla kaplanmış bir oda bulunmaktadır.[3]
Freskler değiştir
Kilise, 14. yüzyılın sonlarında ve 15. yüzyılın başlarında fresklerle bezenmiştir. Resimlerde karakteristik olarak kaba saba şekilde işlenmiş, Geç Bizans Palaeologan sanatının izleri görülmektedir. Kilisenin içindeki yarım kubbe ve duvarlar, kristolojik döngü, Kilise Babaları ve çeşitli azizleri gösteren bir dizi freskle bezenmiştir. Kilisenin dış duvarlarında günümüzde kısmen solmuş olan freskler bulunmaktadır. Bu fresklere doğu cephesindeki Aziz Eustace'nın avlanma sahnesi, güney cephesindeki ışık halkasıyla çevrelenmiş mahşerin dört atlısı ve batı cephesindeki Deisis dahildir. Kuzey cephesinde ise, Orta Çağ Gürcü destanı Amiran ve Darecanianinin kiliseye özgün freskleri bulunmaktadır. Resimlere, Orta Çağ Gürcü alfabesi asomtavruli ile yazılmış yazıtlar eşlik etmektedir.[3]
Kaynakça değiştir
- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Temmuz 2019.
- ^ Taqaishvili, Ekvtime (1937). არქეოლოგიური ექსპედიცია ლეჩხუმ-სვანეთში [Archaeological expedition to Lechkhumi and Svaneti] (PDF) (Gürcüce). Paris. ss. 338-349. 18 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2019.
- ^ a b "ლაშთხვერის მთავარანგელოზის ეკლესია" [Lashtkhveri church of the Archangel]. კულტურული მემკვიდრეობის გის პორტალი [GIS portal of cultural heritage] (Gürcüce). 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2019.