Vikipedi

Kenenisa Bekele

Kenenisa Bekele (Amharca:ቀነኒሳ በቀለ; d. 13 Haziran 1982, Oromia Bölgesi) 5000 ve 10000 metrede dünya ve olimpiyat rekorlarını elinde bulunduran Etiyopyalı uzun mesafe koşucusu. Bekele 5000 metrede son, 10000 metrede son iki Olimpiyat şampiyonu ve altı uzun, beş kısa mesafe birinciliğiyle Dünya Kros Şampiyonası tarihindeki en başarılı atlettir. 10000 metrede 2003'ten 2011'e kadar hiç yarış kaybetmeyen Etiyopyalı, kazandığı madalyalarla birçok kişi tarafından tüm zamanların en iyi uzun mesafecileri arasında sayılmaktadır.

Madalyalar

Bekele 2009 Berlin'de
Erkekler atletizm
 Etiyopya adına
Olimpiyat Oyunları
Altın 2004 Atina 10000 m
Altın 2008 Pekin 10000 m
Altın 2008 Pekin 5000 m
Gümüş 2004 Atina 5000 m
Dünya Şampiyonaları
Altın 2003 Paris 10000 m
Altın 2005 Helsinki 10000 m
Altın 2007 Osaka 10000 m
Altın 2009 Berlin 5000 m
Altın 2009 Berlin 10000m
Bronz 2003 Paris 5000 m
Dünya Kros Şampiyonaları
Altın 2001 Ostend Gençler
Altın 2002 Dublin Uzun yarış
Altın 2002 Dublin Kısa yarış
Altın 2003 Lozan Uzun yarış
Altın 2003 Lozan Kısa yarış
Altın 2004 Brüksel Uzun yarış
Altın 2004 Brüksel Kısa yarış
Altın 2004 Brüksel Kısa takım yarışı
Altın 2004 Brüksel Uzun takım yarışı
Altın 2005 Saint-Galmier Uzun yarış
Altın 2005 Saint-Galmier Kısa yarış
Altın 2005 Saint-Galmier Uzun takım yarışı
Altın 2005 Saint-Galmier Kısa takım yarışı
Altın 2006 Fukuoka Uzun yarış
Altın 2006 Fukuoka Kısa yarış
Altın 2008 Edinburgh Uzun yarış
Gümüş 2001 Ostend Gençler takım yarışı
Gümüş 2002 Dublin Uzun takım yarışı
Gümüş 2002 Dublin Kısa takım yarışı
Gümüş 2003 Lozan Uzun takım yarışı
Gümüş 2003 Lozan Kısa takım yarışı
Gümüş 2006 Fukuoka Uzun takım yarışı
Gümüş 2008 Edinburgh Uzun takım yarışı
Bronz 2006 Fukuoka Kısa takım yarışı
Dünya Salon Şampiyonaları
Altın 2006 Moskova 3000 m
Afrika Şampiyonaları
Altın 2006 Bambous 5000 m
Altın 2008 Addis Ababa 5000 m
Afrika Oyunları
Altın 2003 Abuja 5000 m

Kardeşi Tariku Bekele de kendisi gibi uzun mesafe koşucusudur.

Biyografi değiştir

Kenenisa Bekele 1982 yılında Etiyopya'nın Oromia Bölgesi'ndeki Bekoji kentinde doğdu.

2001 Ağustos ayında Brüksel'deki 3000 metre yarışında yaptığı 7:30.67'lik dereceyle dünya gençler rekoru kırdı. Bu rekor dört yıl sonra Augustine Choge tarafından kırıldı.[1]

2002'den 2006'ya beş yıl boyunca Dünya Kros Şampiyonası'nda hem uzun hem kısa mesafe şampiyonluğunu kazanan sporcu, daha önce hiçbir atletin ulaşamadığı bir başarıya imza attı. 2004 yılında 5000 m ve 10000 m ile 5000 m salonda dünya rekorlarına imza attı.

Kenenisa Bekele uzun mesafe koşularının son bölümünde yaptığı ataklarla dikkat çekti; 2003 Haziran ayında Oslo'da, son 400 metreyi Kenyalı Abraham Chebii'nin gerisinden gelerek 54.64'le koşmuş ve 12:52.26'yla yarışı kazanmıştı. Ardından 1 Temmuz 2003'te Lozan yarışında son 200 metreyi 24 saniye, son 100 metreyi 11 saniye civarında geçen Bekele, son turu 52.63'le tamamladı.

Kenenisa, izinden gittiği Haile Gebrselassie'yle altı kez karşılaştı. Haile Kenenisa'yı 2000 Nurnberg 5000 metre, 2001 Büyük Etiyopya Koşusu 10 km ve 2001 Aralık'ında Cross de l'Acier'de geçerken, 2003 Hengelo 10000 m (26:53'e 26:54), 2003 Roma 5000 m (12:57'e 13:00), 2003 Paris Dünya Şampiyonası 10000 m (26:49'a 26:50), 2004 Atina Olimpiyatları 10000 m (27:05'e 27:27) ve 2008 Pekin Olimpiyatları 10000 m'de (27:01'e 27:06) Bekele'nin gerisinde kaldı.

2005 - 2008 değiştir

4 Ocak 2005'te, Kenenisa'nın 18 yaşındaki nişanlısı Alem Techale, birlikte antrenman yaptıkları sırada kalp krizi sonucu hayatını kaybetti. Başlangıçta herhangi bir otopsi işleminin yapılmadığı açıklansa da, menajerleri Jos Hermens yapılan otopsinin genç atletin ölümünde herhangi bir sonuca ulaşamadığını belirtti. 1500 metrede 2003 Dünya Gençler Şampiyonu olan Techale'nin bilinen herhangi bir fiziksel problemi bulunmuyordu.

Alem Techale'nin ölümüyle yıkılan Kenenisa, 29 Ocak'ta katıldığı 3000 m salon yarışını Güney Afrika kökenli İrlandalı Alistair Cragg'e kaybetti. Bitime 1,5 tur kala, 0,5 tur kaldığını sanarak atağını yapan Kenenisa'nın bu durumu, içinde bulunduğu ruh haliyle ilişkilendirildi. Etiyopyalı birkaç hafta sonra bu kez vatandaşı Markos Geneti'ye geçildi. Bu kayıpların ardından martta unvanlarını korumaya çalışacağı 2005 Dünya Kros Şampiyonası'na çıktı. Kısa mesafede Katarlı Saif Saaeed Shaheen'in iyi performansına rağmen birinciliği kaptırmadı. Bir sonraki gün de Eritreli Zersenay Tadese ve Kenyanlı Eliud Kipchoge'yi geride bırakarak başarısını yineledi.

Kenenisa Bekele 8 Ağustos 2005'te, Helsinki'deki 2005 Dünya Şampiyonası'nda 10000 m'nin son 200 metresindeki performansıyla altın madalyaya ulaştı.[2]

Bekele 26 Ağustos 2005'te, Golden League'in Belçika'nın başkenti Brüksel'de yapılan ayağı olan 29. Memorial Van Damme mücadelesinde, 26:17.53'lik derecesiyle halen kırılamamış olan 10000 metre dünya rekoruna imza attı. 26:20.31'le yine kendisine ait olan rekoru üç saniyeye yakın geliştiren Etiyopyalı, 5000 metreleri yaklaşık 13:09 ve 13:08'le geçmişti.[3][4] 2005 yılı sonunda üst üste ikinci kez Track & Field News dergisi tarafından yılın atleti seçildi.

 
Bekele 2006 Golden League'de yarışırken

12 Mart 2006'da Moskova'daki Dünya Salon Şampiyonası'nda 3000 metre yarışını kazanan Bekele, böylece atletizm tarihinde Olimpiyat, dünya, dünya salon ve dünya kros şampiyonluklarının tamamına ulaşabilen ilk atlet oldu.

2006'da, 5000 metrede Golden League'in altı yarışından beşinde birinci olarak toplam 83.333 dolar ödül kazandı.

17 Şubat 2007'de, Birmingham'daki yarışta, 2000 metre dünya salon rekorunu 4:49.99'la kırdı. 24 Mart 2007'de ise Dünya Kros Şampiyonası'ndaki 27 yarışlık üst üste kazanma serisi son buldu. Mombasa'da çok sıcak hava şartlarında yapılan yarışın son turunda mücadeleyi bırakan Bekele, birinciliği Kenyalı Zersenay Tadese'ye bıraktı. Aldığı bu mağlubiyeti Osaka'daki 2007 Dünya Atletizm Şampiyonası'nda, vatandaşı Sileshi Sihine'nin önünde şampiyonluğa ulaşarak unutturdu. Bu sonuçla arka arkaya üçüncü kez dünya şampiyonu unvanına ulaştı.

 
Bekele 2006 Dünya Kros Şampiyonası'nda

Kenenisa Bekele 18 Kasım 2007 tarihinde, Etiyopyalı sinema oyuncusu Danawit Gebregziabher ile Addis Ababa'da evlendi.[5]

Bekele 30 Mart 2008'de Edinburgh'da 6. Dünya Kros Şampiyonası zaferini (uzun mesafe) elde etti; daha önce beş şampiyonlukla en çok kazanma rekorunu paylaştığı Paul Tergat ve John Ngugi geride bıraktı. Bu galibiyetle Dünya Kros Şampiyonası tarihindeki en başarılı atlet haline geldi. Bekele şampiyonada 6 bireysel uzun mesafe ve 5 kısa mesafe altın madalyası, 1 gençler şampiyonluğu ile 4 takım altın madalyasıyla toplam 16 altın madalya kazanmıştı. Bireysel ve takım yarışmalarının tamamında 27 madalya sahibiydi: 16 altın, 9 gümüş ve 2 bronz.

2008 Pekin Olimpiyatları değiştir

Bekele 17 Ağustos 2008'de 10000 m finalinde 27:01.17'lik derecesiyle olimpiyat rekoru kırarak altın madalyaya uzandı. 20 atletin 28 dakikanın, dört atletin de Bekele'nin 2004'te yaptığı 27:05.10'luk olimpiyat rekorunun altına indiği mücadelede, Etiyopyalı sporcu son 400 metreyi 53.42'yle koşarak birinciliği bırakmadı.[6]

23 Ağustos'ta Kenenisa bu kez 5000 metre finalinde rakiplerini geride bıraktı. Bekele 12:57.82'lik derecesiyle, Saïd Aouita'ye ait olimpiyat rekorunu yaklaşın sekiz saniye aşağı çekti.

Pekin'de 10000 ve 5000 metrenin ikisinde de şampiyonluğu elde eden atlet, bu başarıya ulaşanlar arasına, Hannes Kolehmainen (1912), Emil Zátopek (1952), Vladimir Kuts (1956), Lasse Virén (iki kez 1972 ile 1976) ve Miruts Yifter (1980), adını yazdırdı.

2009- değiştir

 
Kenenisa Bekele 2009 Dünya Şampiyonası'nda.

Kenenisa Bekele Berlin'de düzenlenen 2009 Dünya Atletizm Şampiyonası'nda iki altın madalya kazandı. 5000 m (13:17.09) ve 10.000 m (26:46.31 - Şampiyona rekoru)'deki çifte başarısı, onu aynı Dünya Şampiyonası'nda uzun mesafe mücadelelerinin ikisinde de altını kazanan ilk atlet yaptı.[7] 10000 metre yarışında Kenenisa Eritreli Zersenay Tadesse'nin arkasında kalmışken, son turla birlikte atağını yapan Bekele öne geçmiş, yarış yorumcusu "işte bitti, aslında böyle olacağı başından belliydi" ifadelerini kullanmıştı. Spiker Etiyopyalıyı "bu adam muhtemelen göreceğimiz en iyi uzun mesafe koşucusu" olarak tanımladı.[8] Bütün bunlara rağmen Bekele spor kamuoyunda Haile Gebrselassie gibi isimlerin gördüğü ilgiden uzak kaldı. 100 metre dünya rekortmeni Usain Bolt da bir röportajında Bekele'nin başarılarının hak ettiği değeri görmediğini belirtmişti.[9]

Kenenisa Bekele 2010 yılına hayal kırıklığıyla başladı. Etiyopyalı, Edinburgh'da favori olarak çıktığı Uluslararası Kros Şampiyonası'nı dördüncülükle bitirdi. Sonrasında sakatlığı sebebiyle yarışlara katılamayan sporcu ancak 2011 yılında pistlere dönebildi.

2001 Mart'ında yaşadığı diz sakatlığını atlatan Kenenisa Bekele antrenmanlara başladı.[10] 2009 yılında beri pistlerde yer almayan Etiyopyalı atlet Dünya Şampiyonası'ndaki yerini aldı.[11] Ancak Bekele 10000 metre yarışında 10 tur sonrasında mücadeleyi bırakmak zorunda kaldı.[12] 5000 m'de yarışmamaya karar veren sporcu [13] Diamond League'in Brüksel ayağı olan Van Damme Memorial'da, 10000 metrede 2011 yılının en iyi derecesine imza attı.[14][15]

Kişisel en iyi dereceleri değiştir

Mesafe Derece Tarih Yer
1500 m 3:32.35 28 Eylül 2007 Şanghay
3000 m 7:25.79 7 Ağustos 2007 Stockholm
5000 m 12:37.35 31 Mayıs 2004 Hengelo
10000 m 26:17.53 26 Ağustos 2005 Brüksel

Kaynakça değiştir

  1. ^ IAAF, 17 Kasım 2009: World Records ratified 23 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ 2005 World Championships 10000 m final
  3. ^ Bekele 10000 m world record 5 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - IAAF
  4. ^ Bekele 10000 m dünya rekoru 8 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - YouTube videosu
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2011. 
  6. ^ BBC Sports http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/olympics/athletics/latest_results/default.stm 11 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ Jörg Wenig (2009-08-23). Bekele conquers another superlative 27 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. IAAF. 2009-08-24 tarihinde erişilmiştir.
  8. ^ "Ethiopia Kenenisa vs Eritrea Zersenay tadesse". 22 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2011. 
  9. ^ Chadband, Ian (2009-09-01). Kenenisa Bekele is the Usain Bolt of distance running 12 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Daily Telegraph. 2009-09-01 tarihinde erişilmiştir.
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2011. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2011. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2011. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2011. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2011. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2011. 

Dış bağlantılar değiştir


Rekorlar
Önce gelen:
  Haile Gebrselassie 		Erkekler 10000 m Dünya Rekoru sahibi
8 Haziran 2004 - 		Sonra gelen:
-
Önce gelen:
  Haile Gebrselassie 		Erkekler 5000 m Dünya Rekoru sahibi
31 Mayıs 2004 - 		Sonra gelen:
-
Ödüller ve başarılar
Önce gelen:
  Hicham El Guerrouj 		Erkeklerde Yılın Atleti
2004-2005 		Sonra gelen:
  Asafa Powell
Sportif görevi
Önce gelen:
  Stephen Cherono 		Erkekler 5000 m Yılın En İyi Atleti
2004-2009 		Sonra gelen:
-
Önce gelen:
  Haile Gebrselassie
  Micah Kogo 		Erkekler 10000 m Yılın En İyi Atleti
2004 - 2005
2007 - 2009 		Sonra gelen:
  Micah Kogo
  Josphat Kiprono Menjo
Önce gelen:
  Isaac Kiprono Songok 		Erkekler 3000 m Yılın En İyi Atleti
2007 		Sonra gelen:
  Edwin Cheruiyot Soi
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kenenisa_Bekele&oldid=31576524" sayfasından alınmıştır