Kefalonya Seferi
Kefalonya Seferi, Gedik Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının 1479 yılında Ayamavra, Kefalonya ve Zante'yi ele geçirerek Kefalonya Kontluğu'nu ortadan kaldırdığı askerî harekât.
| Kefalonya Seferi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Kefalonya Kontluğu'nun toprakları | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |
 Kefalonya Kontluğu | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
|
Gedik Ahmed Paşa |
III. Leonardo Tocco | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 29 kadırga | ?? | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| Hafif | Ağır, çok sayıda esir | ||||||||
Sefer öncesi değiştir
1185 yılından beri İyon Adaları'nda (Korfu ve Çuha hariç) hüküm süren Kefalonya Kontluğu'nun Epir'deki topraklarından Yanya (1430), Arta (1449) ve Angelokastro (1460) tedricen Osmanlılarca ele geçirilmişti. Venedik Cumhuriyeti'nin etkisindeki Kontluğun İyon Adalarındaki toprakları 1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda Venedik ordusu ve birlikleri tarafından Mora'ya sıçrama tahtası olarak kullanılmış, dolayısıyla bu adalar Osmanlıların hedefi haline gelmişti.
Bununla birlikte, sözkonusu savaşın sonlarına doğru Kefalonya Kontluğu Napoli Krallığı etkisine girmiş (Kefalonya Kontu III. Leonardo Tocco 1477'de Napoli Kralı I. Ferdinand'ın yeğeni Francesca Marzano'yla evlenmişti), buna mukabil Venedik Cumhuriyeti de 16 yıllık savaşı sonlandıran antlaşmaya (25 Ocak 1479) Kontluğa ilişkin bir madde koydurmaktan sarfınazar etmişti.
Bu nedenle, korumasız kalan Kontluk Osmanlılara başvurarak aynı yıl bir ahidnâme temin etmek suretiyle üzerindeki baskıyı bertaraf etmeye çalıştı. Bu ahidnâme uyarınca Kontluk; topraklarını Osmanlılara karşı üs olarak kullandırtmayacak, her yıl 4.000 düka haraç verecek, ayrıca Yanya Sancakbeyinin Arta'yı her ziyaretinde de 500 düka ödeyecekti.[1]
Sözkonusu ahidnâme uyarınca Osmanlılar hemen o yaz Yanya Sancakbeyini Arta'ya gönderdi. Bununla birlikte; çok genç yaşta olduğu gibi (Osmanlı himayesine giren) amcası I. Carlo'nun gayrımeşru oğlu olması nedeniyle kendini hakarete uğramış sayan Kefalonya Kontu III. Leonardo Tocco, sancakbeyine 500 düka yerine bir meyve sepeti verdi. Verginin ödenmemesi suretiyle ahidnâme hükümlerinin çiğnendiğine hükmeden Osmanlı Devleti Kontluğa savaş ilan etti.[2]
Sefer değiştir
Fatih Sultan Mehmed'in emriyle 1479 başında İşkodra'nin fethinde denizden destek veren Kaptan-ı derya ve Avlonya Sancakbeyi Gedik Ahmed Paşa 1479 yaz ortasında 29 parçalık Osmanlı donanmasıyla Korfu Boğazı'ndan geçerek Ayamavra adasına yöneldi.
Osmanlı donanmasının hareketinden haberdar olan Kefalonya Kontu III. Leonardo Tocco, önce hazinesiyle birlikte Ayamavra'dan ayrılarak Kefalonya'daki St.Georg kalesine sığındıysa da, zalim idaresinden kaynaklı sebeplerden ötürü bu kaledeki garnizona da güvenemedi ve ailesiyle beraber bir Venedik gemisiyle önce Taranto'ya, ardından ise Napoli'ye kaçtı.
Gedik Ahmed Paşa Osmanlı donanmasıyla Korfu Boğazı'ndan geçerken, 16 yıllık savaşın ardından 1479 Ocak'ında imzalanmış antlaşmayı bozacak bir hamleden çekinen Antonio Loredan komutasındaki Venedik filosu Osmanlı donanmasını takip etmekle yetindi. Osmanlı donanması önce Kefalonya Kontluğu'nun anakaradaki son toprağı olan Vonitza'yı ele geçirdi (eski Epir Despotluğu toprağı olan kale 1416'dan beri Kefalonya Kontluğu işgalinde olup, Fatih Sultan Mehmed'in 1460 yılındaki Mora Seferi sonrasında gönderilen birlikler tarafından zaptedilememişti) ve fiilen Epir Despotluğu'na da son verdi. Ağustos ortasından sonlarına kadar ise sırasıyla Ayamavra, Kefalonya ve Fiaki Osmanlı donanmasına teslim oldu. Osmanlı birlikleri Kefalonya'da St. George kalesindeki garnizonu imha etti.
Osmanlı donanması ardından Zante'ye yöneldi. Bununla birlikte, Venedik filosunun komutanı Loredan bu defa, adada Venedik tebâsının da yaşadığını öne sürerek, adaya yönelik Osmanlı harekâtını protesto etti ve adanın kalesine Venedik bayrağı çektirdi. Adanın teslimi konusunda Osmanlılar ile Venedikliler arasında müzakereler sürerken adadaki milislerin (Stradiotlar) Osmanlı askerlerine hücumu üzerine çatışmalar başladı. 5 Kasım 1479 tarihinde Osmanlı birlikleri tüm adada kontrolü sağladılar.
Sefer sonrası değiştir
Gedik Ahmed Paşa'nın başarılı seferiyle 1185/1194'ten beri hüküm süren Kefalonya Kontluğu tarihe karıştı. Bununla birlikte, adaları üzerindeki egemenlik mücadelesi sona ermedi. Napoli'ya sığınmış bulunan son Kefalonya Kontu III. Leonardo Tocco topraklarını geri almak amacıyla aynı zamanda kayınbiraderi olan Napoli Kralı I. Ferdinand'dan yardım istedi. 1481 yılında III. Leonardo Tocco bir Napoli filosuyla (Fatih Sultan Mehmed'in ölümünü müteakip denize açılarak) Kefalonya ve Zante'yi işgal etti (1479 yılında barış antlaşması imzalamış olan Osmanlı İmparatorluğu ile Napoli Krallığı 1480 yılında Osmanlıların Otranto Seferi nedeniyle yeniden savaşa tutuşmuşlardı).
Venedik Cumhuriyeti ise sözkonusu adaların hasım Napoli Krallığı'nın eline geçmesini arzu etmediği gibi, (işgal altında olsa da) hukuken Osmanlı toprağı olan Zante ve Kefalonya'ya saldırarak 16 yıl sonra zorlukla temin etmiş olduğu barışı feda etmek de istemiyordu. 1482 yılında Venedik'in Modon Valisi kuvvet göndererek Zante'yi, 1483 yılında ise yerel halkın da desteğiyle Kefalonya'yı zaptetti.
Adaları bir kez daha kaybeden III. Leonardo Tocco II. Bayezid'e başvurarak kendisine iadesini talep ettiyse de, Osmanlı padişahı bu talebi reddettiği gibi, Venedik'ten de işgalini sonlandırarak adaların Osmanlı İmparatorluğu'na iadesini istedi. Osmanlılar ile Venedikliler arasında yapılan müzakereler sonucunda Osmanlı İmparatorluğu'nun imzaladığı ahidnâme sonucunda Venedikliler Kefalonya'yı Osmanlılara iade ederken, Zante'yi ise yıllık 500 düka vergi karşılığında ellerinde tutuyordu (bu vergi Karlofça Antlaşması'yla [1699] kaldırıldı).
Adalara yeniden sahip olma talebi II. Bayezid tarafından reddedilen son Kefalonya Kontu III. Leonardo Tocco, Napoli Krallığı'ndan da destek alamadı. Zira, Fransa'nın tehdidini üzerinde hisseden bu Krallık da 1483 yılında Osmanlı İmparatorluğu'yla müzakerelere girişerek[3] yeni bir ahidnâme temin etmek suretiyle Osmanlılarla yeniden barış dönemine girmişti.[4]
Kaynakça değiştir
- ^ "The Latins in the Levant: A History of Frankish Greece (1204–1566)", William Miller, John Murray, Londra (1908), OCLC 563022439, s.485
- ^ ""Go Zakynthos" sitesi, "Ottoman Turkish raid (1479)" başlığı (İngilizce), Ocak 2006". 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2023.
- ^ "Türk-İspanyol Münasebetleri Bakımından Aragon Kraliyet Arşivinin Ehemmmiyeti ve Türklerle İlgili Vesikalar", Muzaffer Arıkan, Tarih Araştırmaları Dergisi (1964), c.2, sy.2, s.262
- ^ "Otranto'nun Zaptından Sonra Napoli Kralı ile Dostluk Görüşmeleri", Ord. Prof. İ. Hakkı Uzunçarşılı, Belleten (Ekim 1961), c.25, sy.100, s.597-598