Köygöçüren mantarı
Amanita phalloides, köygöçüren, evcikkıran ya da ölüm meleği, Amanitaceae familyasından zehirli bir mantar türüdür. Türkiye'deki ölümcül zehirlenmelerin neredeyse %90 kadarından sorumlu, son derece zehirli ve tehlikeli bir mantardır.[1] Bu mantara yaz başlarında ve sonbahar aylarında ormanlarda çok sık rastlanır. Mantarın içerdiği amanitin (özellikle, Amanotoxinler'den alfa amanitin) ve phalloidin maddeleri, sindirildikten 8-12 saat sonra ilk belirtilerini gösterir ve 3-4 gün içinde karaciğer-böbrek metabolizmasını yok eder. Zehirine karşı henüz yetkin bir ilaç geliştirilememiştir. Tedavide silibinin dihydrogen disuccinate disodium enjeksiyonu kullanılmaktadır. Bu mantarın bir kişiyi öldürmesi için 20-25 gram tüketilmesi yeterli olmaktadır. Volvariella volvacea mantarı ile olan benzerliği ölümlerin önemli sebeplerindendir.
| Amanita phalloides | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Amanita phalloides | |||||||||||||||
Amanita phalloides | |
|---|---|
 | solungaçlı zar |
 | Şapka şekli yarım küre veya düz |
 | serbest zar |
 | Sap karakteri yüzük ve çorap |
 | spor izi beyaz renkli |
 | ekoloji: mikorizal |
 | yenilebilirlik: ölümcül |
Amanita phalloides, 1994 yılı Kasım ayında, İstanbul'da seri zehirlenmelere yol açmış ve 20'den fazla insanın ölmesine neden olmuştur.[2]
Dış bağlantılar değiştir
Wikimedia Commons'ta Köygöçüren mantarı ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Köygöçüren mantarı ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça değiştir
- ^ "Dikkat Ölüm Mevsimi Geliyor". Gezgin dergisi. 31 Mayıs 2012. 2 Haziran 2012 tarihinde kaynağından (HTML) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2012.
Konu etmek istediğim mantar Amanita phalloides, bu mantar ölümle sonuçlanan zehirlenmelerin % 90 kadarından sorumlu. Amanita eski Yunancada Türkiye sınırlarında bulunan Amanos dağından gelen demek, phalloides ise erkeklik organı gibi şişkin demek Latince.
- ^ "Öldüren 10 mantar türüne dikkat". Cumhuriyet. 13 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2017.