Jorge Rafael Videla
Jorge Rafael Videla Redondo (d. 21 Ağustos 1925, Buenos Aires eyaleti - ö. 17 Mayıs 2013; Marcos Paz, Buenos Aires), Arjantinli asker ve siyasetçi. 1976-1981 yılları arasında fiilen Arjantin Devlet Başkanı olarak görev yaptı.[1]
| Jorge Rafael Videla | |
|---|---|
| |
| 42. Arjantin Devlet Başkanı fiilen | |
| Görev süresi 29 Mart 1976 - 29 Mart 1981 | |
| Yerine geldiği | Isabel Martínez de Perón |
| Yerine gelen | Roberto Eduardo Viola |
| 124. Tucumán Valisi fiilen | |
| Görev süresi 4 Ağustos 1970 - 10 Aralık 1970 | |
| Yerine geldiği | Jorge Daniel Nanclares |
| Yerine gelen | Carlos Alfredo Imbaud |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Jorge Rafael Videla 2 Ağustos 1925 Mercedes, Buenos Aires, Arjantin |
| Ölüm | 17 Mayıs 2013 (87 yaşında) Marcos Paz, Buenos Aires, Arjantin |
| Evlilik(ler) | Alicia Raquel Hartridge |
| Çocuk(lar) | Maria Cristina Jorge Horacio Alejandro Eugenio María Isabel Pedro Ignacio Fernando Gabriel Rafael Patricio |
| Bitirdiği okul | Colegio Militar de la Nación |
| Mesleği | Asker |
| Dini | Roma Katoliği |
| İmzası | 
|
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Arjantin
|
| Branşı |  Arjantin Ordusu
|
| Hizmet yılları | 1944-1981 |
| Rütbesi |  Korgeneral
|
1973 yılında genelkurmay başkanı oldu. 1975'te ordunun baskısıyla Isabel Perón tarafından başkomutanlığa atandı.[2] Bu göreve başlar başlamaz ordu üst kademelerinde değişikliğe giderek Peronizm'e yakınlık duyan komutanları görevden aldı.[3] Aynı yıl Tucuman eyaletinde Marksist eylemcilere karşı başlattığı askerî harekât sırasında yüzlerce gerilla öldürüldü.[4]
24 Mart 1976'da ordunun yönetime el koymasıyla Isabel Peron cumhurbaşkanlığından uzaklaştırıldı.[1] General Orlando Ramon Agosti ve Amiral Emilio Massera'yla birlikte oluşturduğu üç kişilik bir askerî cuntanın başı olarak devlet başkanlığını üstlendi.[1] Ülkede düzen yeniden kurulduktan sonra sivil yönetime geçileceğini açıkladı, Ulusal Kongre'nin çalışmalarını durdurdu ve yasama yetkilerini dokuz kişiden oluşan bir askeri komisyona devretti.[1] Mahkemelerin, siyasi partilerin ve sendikaların çalışmaları durduruldu; bütün önemli görevlere subaylar atandı.[1] Yalnızca Mart ayının son haftasında yolsuzluk suçlamasıyla 4 bin kişi tutuklandı.[1] Bundan sonra ekonominin canlanması amacıyla Peronizm'in düzenlemelerine son vererek serbest pazar ekonomisini güçlendiren önlemler aldı. Bu önlemlerin bir ölçüde başarılı olmasına karşın emekçilerin hoşnutsuzluğu sürdü.[1]
Marksist harekete uyguladığı baskılar, bütün dünyada ağır eleştirilerle karşılandı.[1] Aynı zamanda ordunun aşırı sağcı kanadının tehditleriyle de karşı karşıyaydı.[1] Aşırı sağın sınırsız otoriterliğini benimsememekle birlikte, gazeteci ve öğretim görevlisi gibi aydınlara yönelik tutuklamaları sürdürdü.[1] 1981'de görevden çekilerek yerini General Roberto Eduardo Viola'ya bıraktı.[1]
Aralık 1983'te sivil yönetime geçilmesinin ardından Videla ve Massera cinayet suçundan yargılanarak 1985'te ömür boyu hapis cezasına mahkûm edildilerse de 1990'da Carlos Menem tarafından çıkarılan afla serbest bırakıldılar.[1] 1998'de, iktidarı sırasında gözaltında kaybolanlar nedeniyle suçlu bulundu ve 28 gün hapiste kaldıktan sonra sağlık gerekçeleriyle cezası ev hapsine çevrildi.[1]
Kaynakça değiştir
- ^ a b c d e f g h i j k l m Galasso, Norberto (2019). Historia de la Argentina, vol. I&II (İspanyolca). Buenos Aires: Colihue. ISBN 978-950-563-478-1.
- ^ Lewis, Daniel K. (2003). The History of Argentina. Palgrave Essential Histories Series (İngilizce). New York: Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-4039-6254-6.
- ^ Abad de Santillán, Diego (1971). Historia Argentina (İspanyolca). Buenos Aires: Tipográfica Editora Argentina.
- ^ Crooker, Richard A. (2009). Argentina (İngilizce). New York: Infobase Publishing. ISBN 978-1-4381-0481-2.
| Askerî görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen Ernesto Della Croce |
Arjantin Silahlı Kuvvetleri Ortak Kurmay Başkanı 1975 |
Sonra gelen Eduardo Betti |
| Önce gelen Arturo Numa Laplane |
Arjantin Ordusu Genel Komutanı 1975–1977 |
Sonra gelen Roberto Eduardo Viola Ordu Başkomutanı olarak |
| Siyasi görevi | ||
| Önce gelen Jorge Daniel Nanclares |
Tucumán Valisi 1970 |
Sonra gelen Carlos Alfredo Imbaud |
| Önce gelen Isabel Martínez de Perón |
Arjantin Devlet Başkanı 1976–1981 |
Sonra gelen Roberto Eduardo Viola |