Irakli Tsereteli

Amerikalı siyasetçi (1881 – 1959)

Irakli Tsereteli, Gürcü bir politikacıydı ve Rus Devrimleri döneminde Gürcistan Sosyal Demokrat Partisi'nin ve daha sonra Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDLP) önde gelen sözcülerinden biriydi.

Irakli Tsereteli
Tsereteli, 1917
Rusya Geçici Hükümeti Posta ve Telgraf Bakanı
Görev süresi
5 Mayıs 1917 - Ağustos 1917
Yerine geldiği Pozisyon oluşturuldu
Yerine gelen Alexei Nikitin
Rusya Geçici Hükümeti İçişleri Bakanı
Görev süresi
7 Temmuz 1917 - 25 Temmuz 1917
Yerine geldiği Georgy Lvov
Yerine gelen Nikolai Avksentiev
Kişisel bilgiler
Doğum 2 Aralık 1881
Kutaisi Guberniyası, Rus İmparatorluğu
Ölüm 20 Mayıs 1959 (77 yaşında)
New York, ABD
Milliyeti Gürcü
Partisi Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi/Menşevik

Tsereteli, Rus İmparatorluğu'nun bir parçası olduğunda Gürcistan'da doğup büyüdü. RSDLP'NİN Menşevik fraksiyonunun bir üyesi olan Tsereteli, 1907'de Duma'ya seçildi ve burada hitabet yetenekleriyle ün kazandı. Duma'ya girdikten kısa bir süre sonra Tsereteli tutuklandı ve Çarlık hükûmetini devirmek için komplo kurmakla suçlandı ve Sibirya'ya sürüldü. Menşevik ideolojisine inanan adanmış bir Sosyal Demokrat olan Tsereteli, Rusya'daki hareketin önde gelen isimlerinden biriydi. 1915'te Sibirya sürgünü sırasında Tsereteli, savaşın sona ermesinde İkinci Enternasyonal'in rolünü savunan Sibirya Zimmerwaldizmi olarak bilinen şeyi kurdu. Ayrıca, yalnızca toprak savunmasına izin veren bir savunma savaşı kavramı olan "Devrimci Savunmacılık" fikrini geliştirdi ve bunun kullanılmadığını savundu.

1917 Şubat Devrimi'nin ardından hükûmete dönerek Petrograd Sovyeti'nde lider bir pozisyon aldı ve Rusya Geçici Hükümetinde Posta ve Telgraf Bakanı ve kısaca İçişleri Bakanı olarak bir pozisyonu kabul etti. Siyasi parçalanmanın Rusya'da bir iç savaşa yol açacağından endişe eden Tsereteli, Rus Devrimi'ndeki çeşitli sol gruplar arasında uzlaşmalara aracılık etmeye çalıştı ve orta sınıflarla birlikte çalışma çabalarının arkasındaki güç oldu ama sonuçsuz kaldı. Konuşma yeteneği ile tanınan Tsereteli, Duma'da ve Petrograd Sovyeti'nde ateşli konuşmalar yaparak bu konudaki yeteneğiyle takdir topladı.

Ekim Devrimi sırasında Bolşeviklerin Rus hükûmetinin iktidarını ele geçirmesinin ardından Tsereteli Gürcistan'a döndü. Paris Barış Konferansı'nda diplomat olarak çalıştı ve burada yeni bağımsızlığını kazanan Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti'nin uluslararası tanınması ve desteklenmesi için lobi faaliyetleri yürüttü. Bolşevik liderliğindeki Kızıl Ordu'nun 1921'deki işgalinden önce anlamlı bir yardım büyük ölçüde gerçekleştirilemedi. Açık bir enternasyonalist olan Tsereteli, giderek daha milliyetçi eğilimleri benimseyen Gürcü Menşeviklerden giderek uzaklaştı. Hayatının geri kalanını sürgünde, özellikle Fransa'da, sosyalist örgütlerle çalışarak ve sosyalizm üzerine yazarak geçirdi ve 1959'da New York'ta öldü.[1]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "From St. Petersburg to Notre Dame". rarebooks.library.nd.edu. 17 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2024.