Ilıman kuşak iklimleri

Iklim türü

Ilıman kuşak iklimi, tropikal bölgeler ile tundralar arasında kalan bölümde görülen iklim çeşididir. İklim özelliklerinin çeşitliği ve aşırı sıcak veya soğuk olmayışı en önemli özelliğidir. Dünya'nın yüzde 15'ini oluşturan bu kuşakta toplam nüfusun %48'i yaşar. Ekonomik ve teknolojik açıdan en güçlü ülkeler bu kuşak üzerinde yer alır.

Farklı iklim kuşakları

Bu tür iklimler Asya ve Orta Kuzey Amerika gibi bazı alanlarda, yaz ve kış arasında farklılıklar ciddi derecede yüksektir çünkü bu alanlar denizden uzaktır bu da onları karasal iklime zorlar.[1]

Ilıman kuşak çeşitleri değiştir

Akdeniz İklimi değiştir

 
Akdeniz iklimi

Akdeniz iklimi yaz sıcaklığı güneş ışınlarının düşme açısına, kuraklık ise alçalıcı hava hareketlerine bağlıdır. Kar yağışı ve don olayı çok ender görülür. En fazla yağış kışın, en az yağış yazın düşer. Kışın görülen yağışlar cephesel kökenlidir. Cephesel yağışlar en fazla bu iklimde görülür.

Yıllık yağış miktarı yükseltiye göre değişir. Yağış rejimi düzensizdir.

Bitki örtüsü Kızılçam ormanlarıdır. Makiler bu ormanların tahribiyle oluşmuştur. Maki yaz kuraklığına dayanabilen; Mersin, Defne, Kocayemiş, Zeytin, Zakkum, Keçiboynuzu gibi kısa bodur ağaçlardan meydana gelen bir bitki topluluğudur.

Ilıman okyanusal iklim değiştir

 
Okyanusal İklim bölgelerini gösteren Dünya haritası.

Batı rüzgârlarının etkisiyle ılıman kuşak karalarının batı ve çok daha seyrek olarak doğu kıyılarında görülür. Avrupa'nın batısı ve kuzeybatısı, Kanada’nın batısı, Şili'nin güneybatısı, Güney Afrika'nın güneydoğusu, Avustralya’nın güneydoğusu ve Yeni Zelanda başlıca görüldüğü yerlerdir. Türkiye’de ise Karadeniz kıyılarında ve Kuzey Anadolu Dağları'nın Karadeniz’e bakan yamaçlarında görülür.

Yazlar serin, kışlar ılık ve her mevsim yağışlıdır. Her mevsim yağışın olması bulutluluğun fazla olmasına o da güneşlenmenin az olmasına sebep olur.

Her mevsim nemlilik fazla olduğundan günlük, yıllık sıcaklık farklarının en az olduğu iklimdir. Yıllık yağış miktarı 600–1500 mm civarındadır. Yükseltinin arttığı yerlerde yağış miktarı da artmaktadır. Yağış oluşumu rüzgârların daha çok denizden gelmesinden dolayı yamaç yağışı şeklindedir.

Doğal bitki örtüsü ormandır. Bitki örtüsü alçak kesimlerde kışın yaprağını döken yayvan yapraklı ormanlardır. Yükselti arttıkça bitki örtüsü değişir ve karma yapraklı ormanlara rastlanır. Daha yukarılarda ise iğne yapraklı ormanlar ve Alpin çayırlar görülür.

Karasal iklim değiştir

 
Karasal iklim

Karasal iklim, kıtaların orta kesimlerinde, deniz etkisinden uzak yerlerde ve Kuzey Yarımküre'de etkili olan iklim çeşidi. Kışları soğuk ve karlı geçer, yazlar ise genellikle sıcak ve kuraktır. Karasal iklimin görüldüğü yerlerde kış erken başlar ve ortalama olarak 90 gün karın yerde kalma süresi vardır. Yazlar da kış kadar erken başlar ve sıcaktır; fakat nem az olduğundan dolayı bu sıcaklık fazla hissedilmez, gece ve gündüz arasındaki sıcaklık ve yıllık sıcaklık farkı çok fazladır.

  • En fazla yağış ilkbahar ve yaz dönemlerinde düşmektedir. Karasallık arttıkça yağışlar yaz mevsimine kaymaktadır.
  • En az yağış kışın düşmektedir ve kışın düşen yağışlar kar şeklindedir.
  • Yağışın fazla olduğu yerlerde iğne yapraklı ormanlar (Tayga) vardır. Sibirya ve Kanada da iğne yapraklı ormanlara tayga ormanları adı verilir. Taygalar, Dünya ormanlarının % 15’ini oluştururlar.

Step İklimi değiştir

 
Avustralya'nın iklim haritası: yarı kurak iklim bölgeleri sarı ile gösterilmiştir.

Step İklimi (Yarı Kurak İklim) bir geçiş iklimi özelliği gösterir. Step iklimlerinde yıllık sıcaklık farkı 15 - 30 °C dir. mm. dir. Step iklimlerinde en fazla yağış ilkbaharda ve yazın düşmektedir.

  • Orta kuşak karalarının iç kısmında görülür.Tropikal kuşak, orta kuşak ve Akdeniz iklimine komşu alanlarda,yarı kurak iklim tipidir.
  • Görüldüğü başlıca yerler: Orta Asya, Anadolu'nun iç kısımları, Kuzey Amerika'nın orta kısımları, İran platoları
  • Yıllık ortalama yağış 300–400 mm dir.
  • Kar yağışı ve don olayı fazla görülür.
  • Kış erken gelir soğuk olur; yaz erken gelir sıcak olur.
  • Bitki örtüsü bozkırdır.
  • Orta kuşak karasal iklimine benzer özellik taşır.
  • Daha çok sıcak bölgelerde görülür.
  • Yıllık sıcaklık farkı fazladır.

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ Education Scotland. "Weather & climate Change Climates around the world". educationscotland.gov.uk. 7 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2014.