III. Valentinianus
Flavius Placidius Valentinianus veya kısaca III. Valentinianus (2 Temmuz 419 - 16 Mart 455), 425-455 yılları arasında Batı Roma İmparatoru idi. Batı Roma'nın son imparatorlarındandır.
| III. Valentinianus | |||||
|---|---|---|---|---|---|
_und_ihre_Kinder.jpg) Valentinianus (solda) annesi Galla Placidia ve kız kardeşi Justa Grata Honoria ile birlikte | |||||
| Batı Roma İmparatoru | |||||
| Hüküm süresi | 423-424 (batıda sezar olarak); 425-16 Mart 455 (Batının imparatoru) | ||||
| Önce gelen | Honorius | ||||
| Sonra gelen | Petronius Maximus | ||||
| Doğum | 2 Temmuz 419 Ravenna | ||||
| Ölüm | 16 Mart 455 (35 yaşında) Roma | ||||
| Eş(ler)i | Licinia Eudoxia | ||||
| Çocuk(lar)ı | Placidia Eudocia | ||||
| |||||
| Hanedan | Valentinianus Hanedanı | ||||
| Babası | III. Constantius | ||||
| Annesi | Galla Placidia | ||||
Yaşamı değiştir
Batının başkenti Ravenna'da doğan Valentinianus, İmparator III. Constantius ile eşi I. Theodosius'un kızı ve I. Valentinianus'un torunu Galla Placidia'nın tek oğluydu. 421'de babasının ölümünden sonra ağabeyi Honorius'dan ayrılan annesi ve kız kardeşi Justa Grata Honoria ile birlikte II. Theodosius'un sarayında yaşamak üzere Konstantinopolis'e gitti.
423'te Honorius öldü ve yerine Joannes Roma'da iktidara geldi. Bu tehdide karşı koymak için Theodosius 23 Ekim 424'te Valentinianus'u batının Sezar'ı yaptı ve kendi kızı Licinia Eudoxia ile sözlendirdi (437'de evlendiler). 425'te Joannes yenilgiye uğratıldıktan sonra Valentinianus 23 Ekim'de altı yaşında Roma'da batının imparatoru yapıldı.
Yaşının küçük olması nedeniyle yeni Augustus önce annesinin, ardından da 433'ten sonra magister militum Flavius Aëtius etkisinde bir yönetim gösterdi. Valentinianus'un hükümdarlığına batı imparatorluğunun parçalanması damga vurmuştur. 439'da Afrika eyaleti Vandallar tarafından işgal edilmiş, 446'da Büyük Britanya'dan son kez çekilinmiş, barbarların yerleştiği İspanya ve Galya'nın büyük bölümü yitirilmiş ve Genserik'in filoları Sicilya ve Akdeniz'in batısındaki kıyıları yağmalamıştır.
Tüm felaketlerin arasında teselli olarak Aetius'un 451'de Katalunum'da Attila'ya karşı kazandığı büyük zafer ve güney Galya'da (426, 429, 436) Vizigotlara ve Ren ve Tuna'daki çeşitli istilacılara (428-431) karşı yürüttüğü başarılı harekâtlar vardı.
Roma'nın gücü azaldıkça vergilerin yükü giderek daha fazla tahammül edilemez bir boyuta geldi ve bunun neticesinde elde kalmış olan bölgelerin sadakati ciddi biçimde azaldı. Ravenna Valentinianus'un olağan ikâmetgahıydı ancak Attila'nın yaklaşması üzerine Roma'ya kaçmıştı. Attila İtalya'nın kuzeyini yakıp yıktıktan sonra 453'te öldü.
454'te oğlu imparatorun kızıyla evli olan Aetius, Valentinianus tarafından haince öldürüldü. Ancak ertesi yıl 16 Mart günü imparatorun kendisi de Aetius'un yandaşı iki barbar tarafından öldürüldü. Suikastçılar ertesi gün yüklü miktarda bağış yaparak Batı Roma ordusundan geriye kalanlara kendini imparator seçtiren zengin bir senatör olan Petronius Maximus tarafından görevlendirilmiş olabilirler. Ancak Maximus tükenmiş imparatorluğun başına geçip dengeye oturtmak konusunda sandığı kadar hazırlıklı değildi. On bir hafta süren bir hükümdarlıktan sonra Maximus Romalı bir çete tarafından öldürüldü. Genserik ve beraberindeki Vandallar birkaç gün sonra Roma'yı ele geçirdiler ve iki hafta boyunca yağmaladılar.
Valentinianus kriz döneminde imparatorluğu yönetecek yetenekten mahrum değildi. Kinciliği ve başına buyrukluğuyla tehlikeleri daha da beter hale getirmiştir.
Edebiyatta değiştir
III. Valentinianus'un hayatı, John Fletcher tarafında 1647'de basılan Valentinian adlı eserinde oyun haline getirilmiştir.
Kaynakça değiştir
- Birincil kaynaklar
- İkincil kaynaklar
- Mathisen, Ralph, "Valentinian III", De Imperatoribus Romanis.
- Oost, Galla Placidia Augusta, University Press, Chicago, 1968.
- Jones, A.H.M., The Later Roman Empire A.D. 284-602, Volume One. Johns Hopkins Unbiversity Press, Baltimore, 1986.
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Honorius |
 Batı Roma İmparatoru 425–455 |
Sonra gelen: Petronius Maximus |