II. Mamia Gurieli

II. Mamia Gurieli (Gürcüce: მამია II გურიელი; ö. 1625), 1600 yılından oğlu tarafından öldürüldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Mamia'nın saltanatı Osmanlı saldırılarına karşı savunma yapmakla geçti. 1614'te toprak kaybını ve Guria'nın Osmanlı'ya düzenli haraç ödemesini kabul etmek zorunda kaldı.

Tahta çıkışı ve Osmanlı ile olan çatışmaları değiştir

Mamia, II. Giorgi Gurieli'nin en büyük oğlu olarak dünyaya geldi. 1589'da babasının İmereti Krallığı'na yaptığı seferde yer aldı. Mamia, babasının İmereti kralı olarak atadığı IV. Bagrat'ı korumakla görevlendirildi, ancak ertesi yıl Bagrat'ın tahttan düşmesini engelleyemedi. Mamia, babasının 1600'de ölmesiyle Guria tahtına çıktı.^[1]^[2]^[3]

1609'da Osmanlı-Safevi Savaşı'nı fırsat bilerek Acara'yı işgalci Türklerden geri aldı. Türkler Karadenizi abluka altına alarak Gurialıların ve Gurialıların yeni müttefiki Megrelyalıların tuz, demir ve diğer malları ihraç etmesini engelleyerek II. Mamia'ya karşılık verdi. Uzun süren çatışmalara, 1614'te Osmanlı tam yetkilisi Ömer Paşa'ya Gürcistan'da eşlik eden Cizvit misyoner Luigi Grangerio tanık oldu. Gurieli barış şartları üzerinde anlaşmaya zorlandı. Mamia, 13 Aralık 1614'te Batum'da bir Osmanlı elçisiyle bir araya geldi ve Acara'yı boşaltmayı ve Osmanlı İmparatorluğu'na yıllık haraç ödemeyi kabul etti. 1615'in başlarında, Megrelyalı Dadiani'lerde aynı şartları kabul etmek zorunda kaldı. Her iki yönetici de silahlı Türklerin bölgeye girişine karşılık verme hakkını kaybetmedi.^[2]^[3]

Sonraki yılları ve ölümü değiştir

Batı Gürcistan hükümdarları -Gurieli, Dadiani ve İmereti kralı- bir süreliğine aralarındaki sorunlarını unuttular ve Osmanlı ve Safevi tehdidine karşı ve Safeviler tarafından kovulan doğu Gürcü hükümdarı Kahetili I. Teimuraz ile birlik oldular. Birlik uzun sürmedi. 1620'de İmereti veliaht prensi Aleksandre, Mamia Gurieli'nin kızı olan karısı Tamar'ı zina yapmakla suçladı ve bebeği Bagrat ile birlikte Guria'ya gönderdi. Misyoner Giuseppe Maria Zampi'ye göre Tamar "nadir güzellikte" bir kadındı. Megrelya'nın hırslı hükümdarı II. Levan Dadiani ve Abhaz soyluları, kızının geri gönderilmesine gücenen Gurieli'yi desteklediler.^[1]

Batı Gürcistan'da iç çatışmalar artarken, Mamia, oğlu I. Simon tarafından uykusunda öldürüldü. 18. yüzyıl tarihçisi Prens Vahuşti'ye göre bu olay 1625'te gerçekleşti. Aynı zamanda çağdaş bir belge tarafından da desteklenen tarihlendirme, modern bilimde genel olarak kabul edilmektedir.^[2]^[4] Öte yandan, Şemokmedi Manastırı'ndaki 17. yüzyıla tarihlenen bir notta Mamia'nın 1627'de öldüğü yazmaktadır.

Ailesi değiştir

II. Mamia Gurieli, Samtshe atebeği Kvarkvare Cakeli veya II. Manuçar Jakeli'nin kızı Tinatin (ö. 1628) ile evliydi.^[4] Mamia'nın altı çocuğu oldu:

Kaheti Kralı I. Teimuraz'ın ilk karısı Prenses Ana (ö. 1610);^[4]
Prens Simon (1606-1672), babasının katili, Guria prensi (1625-1626);
Prens Manuçar (ö. 1612), oğlunun ölümü üzerine Mamia, Kudüs Rum Ortodoks Patrikhanesi Makamı için Kobuleti bölgesinde bir şapel yaptırdı ;^[2]
1618-1620 yılları arasında İmereti Veliahtı Aleksandre ile evli olan Prenses Tamar;
Muhrani Prensi Kaihosro ile evli olan Prenses Tinatin (ö. 1627);
III. Vamek Dadiani'nin karısı Prenses Elene (tarihçi Cyril Toumanoff'a göre Elene, I. Simon Gurieli'nin kızıydı).

Kaynakça değiştir

^ ^a ^b ИСТОРИЯ ЦАРСТВА ГРУЗИНСКОГО [History of the Kingdom of Georgia] (PDF) (Rusça). Tiflis: Metsniereba. 1976. ss. 138-139. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Haziran 2021.
^ ^a ^b ^c ^d "ნარკვევები გურიის სამთავროს ისტორიიდან (XV-XVIII სს.)" [Studies in the history of the Principality of Guria (15th–18th centuries)]. Works in three volumes, Vol. 2 (Gürcüce). Batum: Shota Rustaveli State University. 2009. ss. 43-45. ISBN 978-9941-409-60-8.
^ ^a ^b Edge of Empires: A History of Georgia. Londra: Reaktion Books. 2012. ss. 194-195. ISBN 978-1780230306.
^ ^a ^b ^c "Princes of the Kingdom of Georgia". Noble families of the Russian Empire (Rusça). 4. Vesti. 1993. s. 37.

Resmî unvanlar
II. Mamia Gurieli Gurieli Hanedanı
Önce gelen II. Giorgi Gurieli	Guria Prensi 1600-1625	Sonra gelen I. Simon Gurieli

[Vakh-1] ИСТОРИЯ ЦАРСТВА ГРУЗИНСКОГО [History of the Kingdom of Georgia] (PDF) (Rusça). Tiflis: Metsniereba. 1976. ss. 138-139. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Haziran 2021.

[dx-2] "ნარკვევები გურიის სამთავროს ისტორიიდან (XV-XVIII სს.)" [Studies in the history of the Principality of Guria (15th–18th centuries)]. Works in three volumes, Vol. 2 (Gürcüce). Batum: Shota Rustaveli State University. 2009. ss. 43-45. ISBN 978-9941-409-60-8.

[rayfield-3] Edge of Empires: A History of Georgia. Londra: Reaktion Books. 2012. ss. 194-195. ISBN 978-1780230306.

[DRRI-4] "Princes of the Kingdom of Georgia". Noble families of the Russian Empire (Rusça). 4. Vesti. 1993. s. 37.

[1]

[2]

[3]

[4]