Hidrofobik etki, apolar moleküllerin benzer molekül içi etkileşimlerde veya sulu ortamlarda moleküller arası bütünler gibi davranmasıdır.[1][2] İsim, su ve hidrokarbonlar arasında var olan itici güçlerden esinlenilerek Yunanca'daki hydro (su) ve phobos (korku) kelimelerinden türetilmiştir. Günlük olarak hidrofobik etki, yağ ile suyun oluşturduğu karışımlarda ve parlak yapraklar üzerindeki su damlalarında görülebilir. Moleküler seviyede ise hidrofobik etki, biyokimyasal birçok olaydan ve yaşamsal tepkimelerden sorumludur. Özellikle proteinlerin bağlanışı ve etkileşimleri, hidrofobik etki sonucunda gerçekleşmektedir. Aynı şekilde bu etki, nükleik asitlerdeki eşlenmelerden de sorumludur.

Hidrofobik yaprağın üzerine düşünce, yaprak ile olan teması azaltmak amacıyla küresel hal alan su damlası.

Amfifiller değiştir

Amfifiller, hem hidrofobik hem de hidrofil özelliğe sahip moleküllere verilen addır. Deterjanlar, amfifiller aracılığıyla oluşturulan karışımlara örnektir. Bu sayede deterjanlar birçok maddeyi çözerken suyla karşılaştıklarında ortamdan uzaklaşma eğilimine girerler.

Biyolojik tepkimeler değiştir

Proteinlerin birbiriyle olan etkileşimlerinde hidrofobik etki önemli bir yere sahiptir. Hidrofobik aminoasitler olan alanin, valin, lösin, izolösin, fenilalanin ve metiyonin, bu sayede rahatça eşlenerek protein yapıtaşlarını bir araya getirirler. Çoğu birleşmiş protein, hidrofobik bir çekirdeğe sahiptir. Bu sayede protein bileşikleri daima hep aynı zincirler halinde bağlanırlar.

Termodinamik değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ Hydrophobic Interaction H02907
  2. ^ Interfaces and the driving force of hydrophobic assembly Nature, Volume 437, Issue 7059, pp. 640-647 (2005)