Glikoliz

Glikoliz, glikozun enzimlerle pirüvik asite (pirüvat) kadar yıkılması olayıdır. Bütün canlılarda glikoliz reaksiyonları aynı şekilde gerçekleşir çünkü olaylar için tüm canlılarda aynı enzimler görevlidir. Başlangıçta glikozu aktifleştirmek için 2 ATP (Adenozin tri fosfat) harcanır. Reaksiyonlar sırasında 4 ATP(Adenozin tri fosfat) oluşturulur. 2 NADH meydana gelir. Oluşan NADH'lar oksijenli solunumda elektron taşıma sistemine aktarılır ve her birinden üçer ATP elde edilir. Oksijensiz solunumda ise NADH'lar son ürün evresinde tekrar yükseltgenerek bir sonraki glikoliz olayında kullanılır. Kısacası glikolizde substrat düzeyinde fosforilasyonla 4 ATP (Adenozin tri fosfat) üretilir. Ve 2ATP harcandığı için net kazanç 2 ATP (Adenozin tri fosfat)'dir. Ancak oluşan 2NADH iyonundan dolaylı olarak 6 ATP(Adenozin tri fosfat)ETS'den kazanılır.

Glukoz

G6P

F6P

F1,6BP

GADP

DHAP

1,3BPG

3PG

2PG

PEP

Pirüvat

HK

PGI

PFK

ALDO

TPI

GAPDH

PGK

PGM

ENO

PK

Glikoliz

Glikoliz metabolik yolağı glukozu pirüvata dönüştürür.    ile gösterilen kısımlar, enzimin etki uyguladığı bölgelerdir.    1. ve 3. adımlar ATP kullanırken,    7. ve 10. adımlarda ATP üretimi gerçekleşir. 6. ve 10. adım arasındaki adımlar her bir glukoz molekülü için iki kere gerçekleştiğinden ötürü net ATP kazancı oluşur.

Kullanılan renklerin tanımı: enzimler, koenzimler, substrat isimleri, metal iyonları, inorganik moleküller, inhibisyon (engelleme) ve bağlı fosfat, stimülasyon (uyarı)

Pirüvik asitin oluşturulmasına kadar kullanılan substratlar bütün canlılarda aynıdır (bazı kemosentetikler hariç). Bu bilgi canlılarda glikoliz reaksiyonlarını kontrol eden kalıtsal yapı ve enzim benzerliğini kanıtlar.

Glikolizde dikkat edilecek noktalardan biri de Fosfofruktokinaz enziminin katalizlediği Fruktoz 6 fosfat'tan Fruktoz 1,6 bifosfat oluşumudur. Bu basamak geri dönüşümsüz hız kısıtlayıcı basamak olup insülin,glukagon ve epinefrin hormonlarının kontrolünde aktive veya inaktive olur. Fruktoz 1,6 bifosfat daha sonra aldolaz enzimi kataliziyle Gliseraldehit 3-fosfat ve Dihidroksiaseton fosfat'ı oluşturur.

Ayrıca bakınız

• Oksijensiz solunum
  • Fermantasyon
  • Alkol fermantasyonu
  • Laktik asit fermantasyonu

Kaynakça

• Lippincott Illustrated Reviews Biochemistry
• Harper's Biochemistry

Dış bağlantılar

Glikolizin ardındaki kimyasal mantık