Giovanni Rossi Lomanitz
Lomanitz, Amerikalı fizikçi. 1940 yılında Berkeley’deki Kaliforniya Üniversitesi’nde Robert Oppenheimer’ın yanında bulunup beraber çalışmalar yaptılar. Lomanitz, radyasyon laboratuvarında izotopların elektromanyetik ayrılmaları hakkında çalışmalar yaptığı zamanlarda komünist fikirleri dolayısıyla CIA tarafından orduya alındı bu sebeple araştırmaları yarım kaldı.
| Giovanni Rossi Lomanitz | |
|---|---|
 | |
| Casusluk faaliyeti | |
| Bağlılık |  Amerika Birleşik Devletleri |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 10 Ekim 1921 Teksas, ABD |
| Ölüm | 31 Aralık 2002 (81 yaşında) Hawaii, ABD |
| Öğrenim | Oklahoma Üniversitesi, Cornell Üniversitesi |
Hayatı değiştir
Lomanitz, Teksas'ta doğdu ancak Oklahoma'da büyüdü. Babası başarılı bir tarım kimyacısıydı ve oğluna 1890'larda Brezilya'da bir tarım komünü kuran İtalyan sosyalist Giovanni Rossi'nin adını verdi.[1] Lomanitz liseden çok erken bir yaş olan 14 yaşında mezun oldu ve Oklahoma Üniversitesi'nden fizik alanında lisans derecesini ve 1951 yılında Richard Feynman'ın yönetimi altında Cornell Üniversitesi'nden teorik fizik alanında doktora derecesini aldı.[2] 1940'ların başında Lomanitz, Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesi'nde yüksek lisans eğitimine başladı. Oradayken fizikçi J. Robert Oppenheimer'ın koruyucusu oldu. Lomanitz, Berkeley Radyasyon Laboratuvarı'nda izotopların elektromanyetik olarak ayrılmasına yönelik yeni bir yöntem üzerinde çalıştı. Lomanitz'in yüksek lisans araştırması, Karşı İstihbarat Teşkilatı'nın II. Dünya Savaşı sırasında orduya alınmasını sağlamasıyla yarıda kaldı.[1][3] 1942-45 yılları arasında Oppenheimer, Lomanitz'in atom bombası projesinde görev almaktan sorumluydu. Oppenheimer onu Manhattan Projesi üzerinde çalışmaya teşvik etti, ancak daha sonra hükûmet güvenlik personeli olan Boris Pash’a Lomanitz'in California Üniversitesi'nde sol eylemlerde bulunduğunu bildiğini söyledi. Aslında Oppenheimer’in bu iddiaları asılsız değildi. Lomanitz, Radyasyon Laboratuvarı'ndayken, beyaz yakalı komünistlere bağlı bir birlik olan olan Mimarlar, Mühendisler, Kimyagerler ve Teknisyenler Federasyonu'nun (FAECT) yerel bir bölümünün kurulmasına katkıda bulundu. Oppenheimer, Lomanitz'e projeye katılması halinde tüm siyasi faaliyetlerden vazgeçmesi gerektiğini söylediğini aksi takdirde programa alınmayacağını söyledi.[2] Lomanitz’in üstünde şüphelerin sağlamlaşması durumu ise; FBI, ABD Komünist Partisi üyesi Steve Nelson'ın evine bir dinleme cihazı yerleştirmişti ve Ekim 1942'de, Lomanitz’in arkadaşı olduğu varsayılan Weinber’in Nelson’a Berkeley'de yapılan gizli nükleer araştırmanın önemi ve teknik ana hatlarını açıklarken kayda alındı. Bu durum, Amerika Birleşik Devletleri Hükûmeti'nin Weinberg, Lomanitz ve David Bohm'u programdan çıkarmasına yol açtı. Lomanitz’in bu görevden alınması zorunlu askerlik görevinin başlamasını ortaya çıkardı. Orduya alınarak Pasifik'te görev yaptı. Savaştan sonra bir süreliğine Berkeley'e döndü ve ardından Cornell'e taşındı ve burada doktorasını Richard Feynman'ın danışmanlığında tamamladı.[3] Savaştan sonra Lomanitz, Temsilciler Meclisi Amerikan Karşıtı Faaliyetler Komitesi huzurunda ifade vermek üzere çağrıldı. Amerika Birleşik Devletleri'ne olan bağlılığını inatla savundu.
Atom Enerjisi Komisyonu Personel Güvenlik Kurulu (PSB), 1954'te Oppenheimer'ın Manhattan Projesi’nde Komünist Parti üyesi olan herhangi birisini istemediğini açıkladı. Ancak Oppenheimer’in kendisinden bu isimler istenildiği zaman bunlara cevap vermekten kaçındı. Lomanitz, savaş zamanı ve sonrasında dahi demiryolu bakım işçisi de dahil olmak üzere çeşitli işlerde çalıştı. 1962'de New Mexico Madencilik ve Teknoloji Enstitüsü'nde çalışmaya başladı ve daha sonra bölüm başkanı oldu ve 1991'de emekli oldu. Daha sonra Pahoa, Hawaii'ye taşındı ve 2002 yılı sonunda orada kanserden öldü.[3]
Popüler kültür değiştir
Oppenheimer (2023) – Christopher Nolan. Lomanitz’i Josh Zuckerman canlandırmıştır.
Kaynakça değiştir
- ^ a b Giovanni Rossi Lomanitz. https://www.aip.org/history-programs/niels-bohr-library/oral-histories/24703-1 30 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b Giovanni Rossi Lomanitz. https://ahf.nuclearmuseum.org/ahf/profile/giovanni-rossi-lomanitz/ 28 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b c Giovanni Rossi Lomanitz. Hawaii Tribune-Herald.