Gil Eanes (veya eski Portekizce yazımıyla Eannes; Portekizce söylenişi: [ˈʒil iˈɐnɨʃ]) 15. yüzyılda Portekizli bir gezgin ve kaşifti.

Gil Eannes
Gil Eanes'in madalyon portresi
DoğumLagos, Portekiz Krallığı
MilliyetPortekizli
MeslekDenizci ve kâşif
Tanınma nedeniBojador Burnu ötesine yelken açan ilk kişi

Biyografi değiştir

Gil Eanes 1395'te Lagos'ta[1] doğdu. Portekiz Keşif Çağı'ndaki rolünden önceki kişisel yaşamı hakkında çok az şey biliniyor ve bir ev hizmetçisi ve Denizci Prens Henry'nin kalkan taşıyıcısı olarak kabul ediliyordu. Güney Algarve'de deniz yolculuklarını temel aldığı Lagos'un yerlisiydi.[2]

 
Gil Eanes'in memleketindeki heykeli: Lagos kenti

1433'te, Prens, bilgi ve ekipman düzeyleriyle geçilmez bir burun olan Bojador Burnu'nu dolaşmaya çalışmak için ona bir gemi ve mürettebat emanet ettiğinde, Prens Henry'nin seferlerinin hizmetine katıldı.[2][3] Portekiz, Lagos'tan yelken açan Eanes, batıya Kanarya Adaları'na doğru yollanmadan önce Afrika'nın batı kıyısı boyunca bilinmeyen sayıda sefer yaptı.[4] Adalarda bazı yerlileri yakaladı ve onlarla birlikte tutsak olarak Sagres'e döndü ve yolculuğun tehlikelerini anlatarak başarısızlığını mazur gördü. Dönüşü, denizcinin Burnu çevrelemeyi başarmasını bekleyen Prens Henry'nin sarayında ihtiyatlılık ve soğuklukla karşılandı.[2] Eanes, Prens onu ikinci bir seferle tercih ederse, ertesi yıl yeniden lütfa mazhar olmayı umuyordu.[2] 1434'te barquentine - caravel[4] ve mürettebatı, Cape Bojador'un ötesine yelken açmayı ve bir volta do mar ile Sagres'e dönmeyi başardılar, deniz, kara ve seyir koşullarını rapor ettiler; seferlerinde başarılı olduklarını kanıtlamak için kendisi beraberinde yabani güller getirdi.[5] Bojador Burnu çevresinde geçilebilir bir rotanın keşfi, Portekiz'in Afrika'yı keşfetmesinin başlangıcı oldu.[6]

Eanes, 1435'te[2] Afonso Gonçalves Baldaia ile başka bir yolculuk yaptı. Yaklaşık 30 lig (144 km) veya hatta 50 lig (240 km), Bojador Burnu'nun güneyine yelken açtı ve Afrika kıyılarına ulaştı. Hemen herhangi bir sakin bulamasalar da, olumlu görülen bir yolculuk sırasında bir insan varlığının izlerini buldular. Sularda yakaladıkları balıkların (gurnete benzer) bolluğundan dolayı demirledikleri koya Angra dos Ruivos (Kızıl Koyu) adını verdiler.[2]

Adlar değiştir

Memleketi Lagos, Portekiz'de bir şehir meydanına adı verilmiştir.

Cape Verde'deki São Vicente adasındaki Mindelo'daki eski bir liseye onun adı verildi. 1930'larda bu okul adada ve takımadalarda en iyi eğitime sahipti. Bugün Escola Jorge Barbosa olarak biliniyor ve Cape Verde Üniversitesi'nin bir kampüsünü oluşturuyor.[7]

1955'te inşa edilen bir Portekiz Donanması gemisine onun adı verildi.

Ayrıca bakınız değiştir

Notlar değiştir

  1. ^ ""Gil Eanes doubles the Bojador", Ensina RTP". 14 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2023. 
  2. ^ a b c d e f Robert Kerr (1844), p.183
  3. ^ Alan Viliers (1956), p.28
  4. ^ a b Alan Viliers (1956), p.30
  5. ^ Samuel Morison (1974)
  6. ^ Origins: How Earth's History Shaped Human History (İngilizce). Basic Books. 14 Mayıs 2019. ss. 223-224. ISBN 978-1-5416-1789-6. OCLC 1101101039.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  7. ^ University of Cape Verde 16 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: Liceu Gil Eanes

Kaynakça değiştir

  • The European Discovery of America: The Southern Voyages, 1492–1616, New York: Oxford University Press, 1974  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  • A general history and collection of voyages and travels, arranged..., 2, Edinburgh, Scotland: William Blackwood, 1844  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  • Pioneers of the Seven Seas, London, England: Routledge & Paul, 1956  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  • Ray Howgego. "Gil Eannes". Discoverers Web. 8 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  • Cañizares-Esguerra, Jorge; Seeman, Erik R., (Ed.) (2007), "Navigating the Mid-Atlantic, or What Gil Eanes Achieved", The Atlantic in Global History, 1500–2000, London, England: Pearson  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)