Georg Friedrich Handel operaları listesi
Bu liste Georg Friedrich Handel (d. 23 Şubat 1685 – ö. 14 Nisan 1759) tarafından hazırlanmış olan opera eserlerinin tam bir listesidir. Özel olarak belirtilmemişse, bütün bu operaları opera seria janrından üç perdelik eserlerdir.
George Frideric Handel’in operaları 1705 ve 1741 yılları arasında çeşitli tazda yazılmış yazılmış 42 müzikal dramadan oluşmaktadır. Handel Almanya’da ve daha sonra kısa bir süre boyunca İtalya’da makul bir başarılar kazanmış operalar bestelemiş, ancak İngiltere’ye yerleştiği zaman bu türde büyük bir başarı kazanmıştır. İngiltere’deki ilk operası olan Rinaldo (1711) büyük bir coşkuyla karşılanmış, ve Rinaldo’yu başka birçok İtalyan operası takip etmiştir. Aslında Handel’in 18. yy. boyunca İngiltere’deki opera alanında merkezi önemi İngiliz besteci Thomas Arne etkisinde bestelediği İngilizce metinli büyük ölçekli eserler besteleyene kadar pekişmemiştir. İngilizce metinli büyük ölçekli bu eserler teknik olarak opera olmayıp oratoryo olmalarına karşın Semele (1743) gibi birkaçı opera repertuvarının önemli bir parçası olmuştur. Handel’in ilk operası (opera seria – ciddi İtalyan operası) Almira’dır (1705).
36 yıl boyunca ciddi opera bestelemek Handel’in asıl işi olmuş ve bu eserlerde solo şarkıcılığının öne çıktığı ve eser bitene kadar perde indirilmeden seyircinin önünde gerçekleştirilen set değişiklerinin olduğu sahne sunumlarını içeren dönemin tipik form yapısına sıkıca bağlı kalmıştır. Bu operalarda reçitatifler, ağırlıklı olarak da capo formunda yazılmış aryaları takip etmiş, mizansenler normalde sahne üzerinde her birinin bir arya söyleyip daha sonra sahneden ayrıldığı birkaç karakterle başlamak üzere planlanmıştır. Son sahne tipik olarak solistler tarafından söylenen bir koroyla sonuçlanmış, solist grubu bir değişiklik olmadığı sürece ortaklaşa bir kutlama amacıyla sınırlandırılmıştır. Sadece Alcina (1735) operasının 3. sahnesindeki "Dall’orror" kısmı İngiliz koral eserlerdeki koroların derinliğe ulaşabilmiştir. Handel’in operaları bu sebeplerle büyük oranda çağdaşlarının eserleriyle benzerlik gösterir. Ancak bu operaları özel yapan dramanın bağlamı içerisindeki karakterlerin duygusal durumlarındaki ani coşkunun usta bir şekilde müziğin canlılığına aktarılabilmiş olmasıdır.
Genel Bakış değiştir
Handel’in erken dönem operaları Almira (1705)’daki oldukça dramatik hapishane sahnesi gibi aralıklı bölümler dışında daha hafif tarzda eserler eğiliminde olmuşlardır. Handel’in İngiltere’de bestelediği ilk operalarındaki müzik sıklıkla 1706–09 yılları arasında İtalya’da geçirdiği dönemde yazılmış diğer eserler ve kantatlarındaki müzikal fikirlerden ve tarzlardan türetilerek yazılmıştır. Örneğin Agrippina (1709) operasındaki karakteristik armonik yapı açık bir şekilde Handel’in italyan dönemindeki materyalin sürdürüldüğünü göstermektedir. Genel olarak Handel’in erken dönem operalarındaki orkestrasyon sonraki yapıtlarına kıyasla daha zengin ve akıcı olma eğilimi göstermiş ve farklı renkler elde etmek amacıyla fagot gibi enstrümanlardan yararlanılmıştır. Handel özellikle Rinaldo (1711) operasında 4 trompet kullanmış ve bunu başka hiçbir eserinde tekrarlamamıştır.
Handel Ottone (1722) ile başlayarak 1720’li yıllar boyunca Royal Academy of Music için birçok operalar bestelemiş, Flavio (1723) dışında bu dönem operaları daha ciddi bir tonda yazılmış, müzikal ifade erken dönem operalarına kıyasla daha zekice operanın dramatik yapısına yedirilmiştir. Bu dönemde yazılmış olan Giulio Cesare (1724) özel bir önem taşımakta olup, bestecinin en coşkun ve duygusal olarak en kuvvetli müziğini içerir. Görkemli müzik ve ustaca yapılmış karakterizasyon bu eseri Handel’in 20. ve 21. yy. boyunca en sıklıkla sahnelenen operalarından biri yapmıştır. Tamerlano (1724) ve Rodelinda (1725) isimli operalar Handel tarafından özellikle Francesco Borosini için yazılmış dikkat çekici tenor rollerini içerirler. Handel’in Akademi için yazdığı sonraki operaları erken dönem eserleri kadar başarılı olamamıştır. Akademi’nin aralarında büyük bir rekabet olan Francesca Cuzzoni ve Faustina Bordoni isimli iki büyük sopranosu yüzünden Handel Akademi için bestelediği sonraki operalarında her ikisine eşit derecede rol vermek zorunda kalmıştır. Admeto (1727) dışında tek bir opera içinde iki baş sopranoya eşit derecede rol verme teşebbüsü eserlerini müzikal ve dramatik açıdan aksatmıştır.
1730’lu yıllar boyunca Handel libretto seçmesi gerektiğinde artık Akademi’nin isteklerine uymak zorunda kalmadığı için komik, fantastik ve kahramanlıkla ilgili operalar bestelemiştir. Bu dönemde bestelediği Partenope (1730), Orlando (1733) ve Alcina (1735) klasik öncesi tarzda, Leonardo Vinci ve Leonardo Leo etkisinde bestelenmişlerdir. Bu dönem boyunca Handel eserlerinde daha sıklıkla aksiyon sahnelerinden faydalanmış ve 1730’lu yılların ortalarından itibaren Orlando’daki delirme sahnesi ve Alcina’nın ikinci perdesinin finali gibi dramatik açıdan en etkileyici birkaç aryasını yazmıştır. Bu eserlerdeki orkestra daha da büyümüş ve Handel tipik olarak 12 keman, 8 viyola, 6 çello, 4 kontrbas, ve 2 çembaloya ek olarak 4 fagot ve çeşitli üflemeli çalgılar kullanmıştır. Oreste (1734) gibi operalarında Handel İtalyan ve Fransız operalarındaki koroları ve dans kısımlarını sentezlemeyi denemiş, fakat 1734 ve 1735 yılında bestelediği operalar dışında başka bu çeşit denemeler yapmamıştır. Bu dönemde bestelenmiş iki opera olan Ariodante (1735) ve Atalanta'da (1736) Handel tarafından kullanılan geleneksel kahramanlık konusunu işleyen librettolardan bir ayrılma görülmüş ve daha gerçekçi romantik ilişkiler işlenmiştir.
1730’lı yılların sonundan itibaren Handel’in dikkati gittikçe opera besteciliğinden sapmaya başlamış ve daha çok ingiliz oratoryosu besteciliğine konsantre olmuştur. Bu sapma nedeniyle 1737 yılından itibaren bestelediği birçok opera daha erken dönem eserlerinin canlılığını kaybetmiştir. Yine de Giustino (1737) ve Serse (1738) isimli operaları oldukça iyi müzikler içermektedir. Serse aynı zamanda komedi ve dokunaklı trajediyi ustaca hikâyenin içinde bir arada işlemiş, ancak bu gelişme Imeneo’da (1740) daha az başarı ile uygulanmıştır. Handel'in 1741 yılında bestelenmiş olan son operası Deidamia İtalyan operasına olan zevki tükenmeye başlamış olan İngilizlerin müzik anlayışı karşısında başarı kazanamamıştır. Handel 1750 yılında sadece tek bir kez Alceste isimli yarı operanın müziği için sahne müziği besteciliğine geri dönmüştür.
| HMV dizin no.[1] | Adı | Libretto | Prömiyer tarihi | Prömiyer tiyatrosu ve şehri |
İlk Modern yenileme temsili |
|---|---|---|---|---|---|
| 1[2][3] | Almira (Der in Krohnen erlangte Glücks-Wechsel, oder: Alimira, Königin von Castilien) | Friedrich Christian Feustking, kaynak Giulio Pancieri | 8 Ocak 1705 | Theater am Gänsemarkt, Hamburg | 4 Haziran 1994, Halleschen Händelfestspiele, Bad Lauchstädt |
| 2[4] | Nero (Die durch Blut und Mord erlangete Liebe) | Friedrich Christian Feustking | 25 Şubat 1705 | Theater am Gänsemarkt, Hamburg | |
| 3[4] | Florindo (Der beglückte Florindo) | Hinrich Hinsch | 1 Ocak 1708 | Theater am Gänsemarkt, Hamburg | |
| 4[4] | Daphne (Die verwandelte Daphne) | Hinrich Hinsch | 2 Ocak 1708 | Theater am Gänsemarkt, Hamburg | |
| 5[2] | Rodrigo (Vincer se stesso è la maggior vittoria) | Kaynak Francesco Silvani II duello d'Amore e di Vendetta İtalyanca libretto 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
yak. Kasım 1707 | Teatro di via del Cocomero, Floransa | 1984, İnnsbruck |
| 6 | Agrippina | Vincenzo Grimani | 26 Aralık 1709 / 1710 başı | Teatro San Giovanni Grisostomo, Venedik | 1943, Halle |
| 7a/b[5] | Rinaldo | Giacomo Rossi/|Aaron Hill, Kaynak Tasso, La Gerusalemme liberata İtalyanca libretto20 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
24 Şubat 1711 | King's (o zamanki Queen's) Tiyatrosu, Londra | Haziran 1954, Halle |
| 8a/b/c[6] | Il pastor fido | Giacomo Rossi, kaynak Giovanni Battista Guarin 8b İtalyanca libretto 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 8c İtalyanca libretto 6 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
22 Kasım 1712 | King's (o zamanki Queen's) Tiyatrosu, Londra | 20 Haziran 1948, Göttingen [7] |
| 9 | Teseo (5 Perde) | Nicola Francesco Haym, kaynak Thésée Philippe Quinault'un librettosu İtalyanca libretto 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
10 Ocak 1713 | King's (o zamanki Queen's) Tiyatrosu, Londra | 29 Haziran 1947, Göttingen |
| 10 | Silla[8] | Giacomo Rossi, kaynak Plutarch İtalyanca libretto 5 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
2 Haziran 1713? | King's (o zamanki Queen's) Tiyatrosu, Londra | |
| 11[9] | Amadigi di Gaula | Rossi veya Haym (?), kaynak Antoine Houdar de la Motte'un Amadis de Grèce, 1699 İtalyanca libretto 5 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
25 Mayis 1715 | King's (o zamanki Queen's) Tiyatrosu, Londra | Osnabrück, 1929 |
| 12a/b | Radamisto[10] | Haym (?), kaynak Domenico Lalli L'amor tirannico, o Zenobia İtalyanca libretto |
27 Nisan 1720 | King's Tiyatrosu, Londra | 27 Haziran 1927, Göttingen |
| 13[11] | Muzio Scevola | Paolo Antonio Rolli, kaynak Nicolò Minato'nun Silvio Stampiglia kaynakli librettosu İtalyanca libretto 5 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
15 Nisan 1721 | King's Tiyatrosu, Londra | 1928, Essen |
| 14 | Floridante[12] | Rolli, kaynak Francesco Silvani La costanza in trionfo İtalyanca libretto 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
9 Aralık 1721 | King's Tiyatrosu, Londra | 10 Mayis 1962, Unicorn Tiyatrosu, Abingdon |
| 15 | Ottone[13] | Haym, kaynak Antonio Lotti'nin operası Teofane İtalyanca libretto 9 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
12 Ocak 1723 | King's Tiyatrosu, Londra | 5 Temmuz 1921, Göttingen |
| 16[14] | Flavio | Haym, kaynak M Noris Il Flavio Cuniberto İtalyanca libretto 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
14 Mayıs 1723 | King's Tiyatrosu, Londra | 2 Temmuz 1967, Göttingen |
| 17 | Giulio Cesare (Jül Sezar) | Haym İtalyanca libretto 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
20 Şubat 1724 | King's Tiyatrosu, Londra | 1922, Göttingen |
| 18 | Tamerlano (Timur) | Haym, kaynak Agostin Piovene ve Nicholas Pradon İtalyanca libretto 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
31 Ekim 1724 | King's Tiyatrosu, Londra | 7 Eylül 1924, Karlsruhe |
| 19 | Rodelinda | Haym, kaynak Antonio Salvi, kaynak Pierre Corneille'in oyunu Pertharite, roi des Lombards İtalyanca libretto |
13 Şubat 1725 | King's Tiyatrosu, Londra | 26 Haziran 1920, Göttingen |
| 20 | Scipione | Rolli İtalyanca libretto 23 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
12 Mart 1726 | King's Tiyatrosu, Londra | 1937, Göttingen |
| 21 | Alessandro | O Mauro İtalyanca libretto 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
5 Mayıs 1726 | King's Tiyatrosu, Londra | 1959, Stuttgart |
| 22 | Admeto | Haym İtalyanca libretto[ölü/kırık bağlantı] |
31 Ocak 1727 | King's Tiyatrosu, Londra | 1964, Abingdon |
| 23 | Riccardo Primo | Rolli, kaynak Francesco Briani İtalyanca libretto 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
11 Kasım 1727 | King's Tiyatrosu, Londra | 8 Temmuz 1964, Sadler's Wells Tiyatrosu (Handel Opera Society), Londora |
| 24 | Siroe | Haym, kaynak Metastasio İtalyanca libretto 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
17 Şubat 1728 | King's Tiyatrosu, Londra | Aralık 1925, Gera |
| 25 | Tolomeo | Haym, uyarlama kaynağı Carlo Sigismondo Capece İtalyanca libretto 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
30 Nisan 1728 | London, King’s Theatre | 19 Haziran 1938, Göttingen |
| 26 | Lotario | Kaynak Antonio Salvi İtalyanca libretto 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
2 Aralık 1729 | King's Tiyatrosu, Londra | 3 Eylül 1975, Kenton Tiyatrosu, Henley-on-Thames |
| 27 | Partenope | Kaynak Silvio Stampiglia İtalyanca libretto 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
24 Şubat 1730 | King's Tiyatrosu, Londra | 23 Haziran 1935, Göttingen |
| 28 | Poro | Kaynak Metastasio İtalyanca libretto 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
2 Şubat 1731 | King's Tiyatrosu, Londra | 1928, Braunschweig |
| 29 | Ezio | Metastasio İtalyanca libretto16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
15 Ocak 1732 | King's Tiyatrosu, Londra | 30 Haziran 1926, Göttingen |
| 30 | Sosarme | Kaynak Salvi İtalyanca libretto 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
15 Şubat 1732 | King's Tiyatrosu, Londra | 1970, Abingdon |
| 31 | Orlando | Kaynak Capece, kaynakLudovico Ariosto Orlando furioso İtalyanca libretto |
27 Ocak 1733 | King's Tiyatrosu, Londra | 6 Mayis 1959, Abingdon |
| 32 | Arianna in Creta | Kaynak Pietro Pariati Arianna e Teseo | 26 Ocak 1734 | King's Tiyatrosu, Londra | |
| A 11[15] | Oreste | Kaynak Giangualberto Barlocci | 18 Aralık 1734 | Covent Garden Tiyatrosu, Londra | 1990, Karlsruhe |
| 33 | Ariodante | Kaynak Salvi, kaynak Ariosto Orlando Furioso İtalyanca libretto 5 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
8 Ocak 1735 | Covent Garden Tiyatrosu, Londra | |
| 34 | Alcina | Kaynak Ariosto Orlando Furioso İtalyanca libretto |
16 Nisan 1735 | Covent Garden Tiyatrosu, Londra | 1928, Leipzig |
| 35 | Atalanta | Kaynak Belisario Valeriani İtalyanca libretto 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
12 Mayıs 1736 | Covent Garden Tiyatrosu, Londra | 1970, Hintlesham Festival, İngiltere |
| 36 | Arminio | Kaynak Salvi İtalyanca libretto 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
12 Ocak 1737 | Covent Garden Tiyatrosu, Londra | 23 Şubat 1935, Leipzig |
| 37 | Giustino | Kaynak Pariati Giustino, Kaynak Nicolo Beregan 'Il Giustino İtalyanca libretto 6 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
16 Şubat 1737 | Covent Garden Tiyatrosu, Londra | 21 Nisan 1963, Abingdon |
| 38 | Berenice | Kaynak Salvi | 18 Mayıs 1737 | Covent Garden Tiyatrosu, Londra | |
| A 13[15] | Alessandro Severo | Kaynak Apostolo Zeno | 25 Şubat 1738 | King's Tiyatrosu, Londra | 18 Mart 1997, Britten Theatre, Royal College of Music, Londra |
| 39 | Faramondo | Uyarlama kaynağı Apostolo Zeno Faramondo İtalyanca libretto 5 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
3 Ocak 1738| | King's Tiyatrosu, Londra | 5 Marct 1976, Halle |
| 40 | Serse | Kaynak Stampiglia İtalyanca libretto |
15 Nisan 1738 | King's Tiyatrosu, Londra | 5 Temmuz 1924, Göttingen |
| A 14[15] | Giove in Argo | Antonio Maria Lucchini | 1 Mayıs 1739 | King's Tiyatrosu, Londra | 15 Eylül 2006, Markgräfliches Opernhaus, Bayreuth |
| 41 | Imeneo | Kaynak Stampiglio Imeneo | 22 Kasım 1740 | "Lincoln's Inn Fields" de tiyatro, Londra | 13 Mart 1960, Halle |
| 42 | Deidamia | Rolli İtalyanca libretto |
10 Ocak 1741 | "Lincoln's Inn Fields" de tiyatro, Londra |
Dipnotlar değiştir
- ^ HMV, Handel eserlerinin resmi katalogu olan Händel-Werke-Verzeichnis dizininin kısaltılmasıdır.
- ^ a b Müziği kısmen kayıp.
- ^ Songspiel olarak tanımlanmasına rağmen konuşma parçaları kayıp
- ^ a b c Müziği kayıp.
- ^ HWV 7b 1731 tarihli revizyon
- ^ HWV 8b/c Mayıs 1734 ve Kasım 1734da tekrar yapımlanmıştır.
- ^ Üçüncü, Kasım 1734 versiyonu
- ^ Müziğinin çoğu Amadigi operasında kullanılmıştır.
- ^ İlk temsillerinde ve 1716 ve 1717 temsillerinde devamlı ekler yapıldı. Elimizde librettoları vardır.
- ^ Aralık 1720 ve 1728de revizyonlar yapıldı.
- ^ Handel sadece 3 Perdeyi hazırlamiştır.
- ^ 1722, 1727 ve 1733de revize verziyonlari pröomiyerleri yapıldı.
- ^ 1726 ve 1733de revize verziyonları prömiyerleri yapıldı.
- ^ 1732de revizyon
- ^ a b c Pastiş "(pasticcio)"
Ayrıca bakınız değiştir
Dış kaynaklar değiştir
- Burrows, Donald (1994), Handel. The Master Musicians, New York: Schirmer Books/Macmillan Publishing Company (İngilizce)
- Dean,W. ve J.M. Knapp (1995) "Handel's Operas 1704–1726" (İngilizce)
- Dean, Winton (2006), Handel's Operas 1726-1741, Woodbridge:The Boydell Press (İngilizce)