Fiat 131
Fiat 131 ("Mirafiori" olarak da bilinir) İtalyan araba imalatçısı Fiat tarafından 1974-1984 yılları arasında üretilen küçük/orta boy aile arabasıdır. İlk defa Kasım 1974 Torino Otomobil Fuarı'da sergilenmiştir.
| Fiat 131 | |
|---|---|
 Fiat 131 (series 1) | |
| Genel Bakış | |
| Üretici | Fiat |
| Diğer adı | Fiat Mirafiori Fiat SuperMirafiori Fiat Brava Fiat SuperBrava Polski FIAT 131p |
| Üretim | 1974–1984 |
| Montaj | Mirafiori, Torino, İtalya Barselona, İspanya (SEAT 131) Bogotá, Kolombiya[kaynak belirtilmeli] Kazablanka, Fas (SOMACA) Bursa, Türkiye (TOFAŞ) (Murat 131) |
| Tasarımcı(lar) | Italdesign Giugiaro |
| Selefi | Fiat 124 |
| Halefi | Fiat Regata |
| Gövde ve Şasi | |
| Sınıf | Alt orta sınıf otomobil |
| Gövde tipi | 4 kapılı sedan 2 kapılı coupe 5 kapılı panoroma |
| Düzen | Arkadan İtiş |
| Benzerleri | SEAT 131 Tofaş Şahin Tofaş Murat 131 Tofaş Doğan Tofaş Kartal (station wagon) Polonya FIAT 131p (CKD) |
| Teknik Özellikler | |
| Motor | I4 |
| Şanzıman | 4 ve 5 ileri manuel şanzıman 3 ileri otomatik şanzıman[1] |
| Dingil mesafesi | 2.490 mm (98,0 in)[2] |
| Uzunluk | 4.230 ila 4.264 mm (166,5 ila 167,9 in)[2] |
| Genişlik | 1.644 ila 1.651 mm (64,7 ila 65,0 in) |
| Yükseklik | 1.381 ila 1.411 mm (54,4 ila 55,6 in) |
| Ağırlık | 950 ila 1.145 kg (2.094 ila 2.524 lb) |
Fiat'ın bu modeli Türkiye pazarında Murat 131, İspanya'da Seat 131, Amerika'da Fiat Brava olarak bilinir. Fiat 131, kendisinin yerine gelen Fiat Ritmo'nun sedan sürümü Fiat Regata'nın yanı sıra Şahin, Doğan ve Kartal modellerinin de öncüsüdür ve üretimi Türkiye'de 1987 yılı sonuna kadar devam etmiştir. Bu aracın Türkiye'de bulunmayan, Fiat'ın resmi modifiye şirketi Abarth tarafından geliştirilen 2000 motorlu sürümü 1970'li yıllarda Dünya Ralli Şampiyonasında boy göstermiş ve pek çok başarı elde etmiştir.
Türkiye'de 29 Aralık 1976'da üretimine başlanan Murat 131 serisi, 1981'de 131 Şahin (Fiat 131 Mirafiori CL karşılığı) ve 131 Kartal (Fiat 131 Panorama CL karşılığı) ve 1982'de 131 Doğan (Fiat 131 Supermirafiori) olarak sınıflandırılmaya başlanmıştır. 1985'te Murat 131 Kartal, sadece Türkiye'ye özgü bir tasarımla değiştirilmiş ve aracın arka kısmı, C sütunundan itibaren yükseltilip büyütülmüştür. Ana üretici Fiat'ın 1975 model yılı için tasarladığı ilk motorlar, Türkiye'de hiçbir modifikasyona tabi tutulmadan 131 kasası sona erene kadar kullanılmıştır. Oysa İtalya ve İspanya üretimlerinde 1978'den itibaren üstten egzantrikli (OHC) motorlar üretime alınmış ve seriye performanslı ve rekabetçi motorlar katılmıştır. (1.4 TC, 1.6 TC, 2.0 TC) 1974'ten beri opsiyon olarak seçilebilen otomatik şanzıman Türkiye üretimlerinde kullanılmamıştır. Aralık 1987 - Haziran 2002 arası üretilen Şahin/Doğan/Kartal Kuş serisi modellerde;
Doğan (1988-1990) Doğan L (1990-1992), Doğan SL (1992), Doğan SLX (1993-1998), Doğan 1.6 ie (1998-2002) Şahin (1988-1993) Şahin S (1993-1998), Şahin D (1989-1991), Şahin 1.4 (1998-2000) Şahin 1.4 ie (2000-2002) Kartal (1988-1993) Kartal L (1990-1992), Kartal SL (1992-1993), Kartal SLX (1993-1998), Kartal S (1993-1998), Kartal D (1989-1991), Kartal 1.6 ie (1998-2002), Kartal 1.4 (1998-2002)
olarak çeşitlendirilmiştir. Tofaş, Kuş serilerinin S, SL, SLX, 1.4ie ve 1.6ie modellerinde, Fiat'ın Tipo ve Tempra modellerinde kullanılan OHC tasarımlı modern motorları kullanılmıştır. Ancak Tipo ve Tempra modelleri gibi önden çekiş sistemi 131 ve kuş serilerinde hiçbir zaman kullanılmamıştır.
2002 yılında Tofaş Bursa'daki üretim bantları sökülerek Afrika'da Etiyopya Cumhuriyeti'nde bulunan Holland Otomotiv Firması'na satılmıştır. 2010 yılına kadar kuş serisi mamuller Afrika'da Holland adıyla üretilmeye devam etmiştir.
İtalya'da ise Fiat 131 Mirafiori modelleri 2 ve 4 kapılı sedan ve 5 kapılı SW (Panorama) olarak üretilmiştir. Tüm modeller 1978 ve 1981 olmak üzere iki kere revize edilmiş (facelifting) ve sedan üretimi 1983'te, Panorama SW üretimi ise 1985 yılına kadar Maratea adı altında devam etmiştir. Fiat, orta sınıftaki 131 serisi'nin yerini bir düşük sınıfta bulunan Ritmo modelinin sedan sürümü olan Regata ile doldurmuştur. Ritmo/Regata sonrasında çıkan Tipo/Tempra ise Bravo/Brava/Marea tarafından yeri doldurularak sürekli geliştirilmiş ve günümüze ulaştırılmıştır. Fiat 131'i günümüzde temsil eden Fiat modeli ise Fiat Linea'dır. Linea, atası 131'in iki sınıf altı olan Fiat 127'nin günümüzdeki temsilcisi Fiat Grande Punto bazıyla üretilen bir sedan olmasına rağmen, boyutları Fiat 131'i geçmiş, son teknolojilerle donatılmış bir modern sedan olarak dünyanın birçok ülkesinde ve Tofaş tesislerinde üretilmektedir.
Kaynakça değiştir
- ^ "Fiat 131". carsfromitaly.net. 31 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2007.
- ^ a b Auto Katalog 1983. Stuttgart: Vereinigte Motor-Verlage GmbH & Co. KG. 1982. ss. 220-221.
| Wikimedia Commons'ta Fiat 131 ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |