Fatura

Fatura, satıcı firma tarafından alıcı firma adına tanzim edilen, mal veya hizmetin satıldığını gösteren bir belgedir.

Genel olarak fatura içeriği aşağıdaki hususları içerir:

Düzenlendiği dilde fatura başlığı,
Satıcı ve alıcı firmanın ticari ismi/unvanı, adresi, kaşesi, imzası, ve fatura miktarının, örneğin katma değer vergisi için, vergi kayıt numarası,
Faturanın numarası (genellikle bu numaranın satıcı tarafından belirlenememesi için numaralı baskı fatura koçanları ya da uygun bilgisayar programı kullanılması, muhasebe kaydının numara sırasıyla yapılması, iptal ve düzeltmelerin eskisini işaretleyip yeni fatura ya da kredi faturası düzenleyerek yapılması şart koşulur.)
Faturanın düzenlenme tarihi
Malın tam tanımı ve miktarı
Birim fiyatı ve toplam fiyatı
Teslim şekli
Ödeme şekli
Ödemenin ne kadarının ne çeşit vergi olduğu (vergi miktarının vergiyi alan ülke para birimi ile belirtilmesi de genellikle şart koşulur.)

Tarihçe değiştir

Faturalar, eski Mezopotamya'ya kadar dayanıyor.^[1]

Fatura yerine geçen belgeler değiştir

a)Yazar kasa (Makineli Kasa) Kayıt Fişleri Yazar kasa Fişi: Kullanan işletmelerin yaptıkları satışlar için vermek zorunda oldukları fişlerdir. Faturaya göre daha hızlı düzenlendiği için tercih edilir. Üzerinde el yazısı ile imza bulunmaz (istisnalar hariç)

Fatura ve Yazar kasa fişi karşılaştırması Toptancılar Fatura kullanır, Yazar kasa fişi kullanamazlar. Çünkü az sayıda ama büyük miktarlarda ürün satarlar. Hız değil, güvenilirlik önemlidir

Perakendeciler Yazar kasa fişi kullanırlar. Ancak aşağıdaki durumlarda Fatura keserler: (Aynı işlem için hem fatura hem fiş istenemez ve düzenlenemez. Yalnızca biri verilir.)

Müşteri tarafından istenmesi halinde, değeri kaç lira olursa olsun, malı satan veya işi yapanın fatura vermesi zorunludur. Örneğin işletmesi için ürün alanlar işletmenin muhasebe kayıtlarında gider gösterip vergiden düşebilmek için mutlaka fatura almalıdır. (İstisnalar olabilir. Örneğin Akaryakıt istasyonlarından araçlara alınan yakıtların Yazar kasa fişleri işletmeler tarafından vergiden düşmek için yeterlidir.)
Belirli bir tutarı aşan alışverişlerde. Bu tutar düzeyi her yıl değişebilir. Günümüzde bilgisayarlı yazar kasalar tutarın aşıldığını Fatura kesilmesi gerektiğini uyarmakta hatta Fiş kesilmesine izin vermemektedir.
Tutarı ne olursa olsun “Lüks” sayılan ürünlerde. Örneğin “Cep telefonları”…
Satıcı işletme eğer az miktarda ama pahalı ürün satıyor ve buna zamanı kalıyorsa tüm işlemler için fatura kesmeyi kendisi tercih edebilir. Bu durumda müşteri ayrıca Yazar kasa fişi isteyemez. Örneğin pahalı gömlekler satan bir işletme fatura düzenlemeyi tercih edebilir.

b) Perakende Satış Fişleri Perakende Satış Fişi: Kullanmayan işletmelerin fatura vermek zorunda olmadıkları satışları için düzenledikleri belgeye denir. Fatura’ya göre daha basittir. Günümüzde teknik imkanların artması nedeniyle kullanımı çok azalmıştır. Örneğin yasal olarak hukuka uygun Seyyar (Mobil) Satış yapanlar elektrikli alet kullanma imkanları olmadığında bu belgeyi tercih edebilirler.

Fatura benzeri (karıştırılan) belgeler değiştir

Makbuz: Bir nesne ya da bir miktar paranın teslim alındığına dair verilen imzalı belgelerdir. Kapsamı faturadan daha geniştir. Alışveriş ve ticari işlem dışında da mal veya para alınmış olabilir. Yani ticari olmayan türleri bulunabilir. Örneğin: Bağış Makbuzu, Aidat Makbuzu. Ancak ticari türleri de bulunabilir: Müstahsil Makbuzu, Serbest Meslek Makbuzu,
Dekont: Özellikle bankalarda parasal hareketleri göstermek için düzenlenir.
Pos Cihazı SLIP'i Pos Cihazı ile Yapılan İşlemlerde Verilen Satış Belgesi Fatura Yerine Geçmez.

Ayrıca Özel muayenehane ve özel hastanelerce düzenlenen reçeteler de tıpkı fatura gibi vergilendirmeye kaynak teşkil eder.

Türkiye'de fatura değiştir

Türkiye'de elektrik faturası 25 ila 35 gün arasında oluşturularak aboneye ulaştırılır.^[2] Doğalgaz faturası ise dağıtım şirketi, ihbarname ve/veya faturayı, son ödeme tarihinden en az yedi gün önce abone adresine bırakır.^[3] Türkiye'de yaygın kullanıma sahip fatura tipi e-fatura'dır.^[4]

Kaynakça değiştir

^ III, James E. McClellan; Dorn, Harold (14 Nisan 2006). Science and Technology in World History: An Introduction (İngilizce). JHU Press. ISBN 978-0-8018-8360-6. 27 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2023.
^ "Fatura ve Ödeme Hakkında Bilgilendirme | Enerjisa". m.enerjisa.com.tr. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2023.
^ "Doğalgaz faturası ne zaman gelir? - Yeni Akit". www.yeniakit.com.tr. 7 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2023.
^ "e-fatura nedir?". TÜRMOB. 30 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023.

Ticaret ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Ayrıca bakınız değiştir

Ticaret
Vergi
Vergi hukuku

Türk Ticaret Kanunu 19 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] III, James E. McClellan; Dorn, Harold (14 Nisan 2006). Science and Technology in World History: An Introduction (İngilizce). JHU Press. ISBN 978-0-8018-8360-6. 27 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2023.

[2] "Fatura ve Ödeme Hakkında Bilgilendirme | Enerjisa". m.enerjisa.com.tr. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2023.

[3] "Doğalgaz faturası ne zaman gelir? - Yeni Akit". www.yeniakit.com.tr. 7 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2023.

[4] "e-fatura nedir?". TÜRMOB. 30 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]