F klavye
F klavye, Türkçe için özel olarak geliştirilmiş bir klavye çeşididir. 20 Ekim 1955 tarihinde Bakanlıklararası Standardizasyon Komitesi tarafından onaylanmış ve bu tarihten itibaren kullanılmaya başlamıştır.
Tarihi değiştir
Türkçe için ideal bir klavye çalışmalarına başlayan ilk isim, bu çalışmaları Millî Eğitim Bakanlığı ile iş birliği içinde gerçekleştiren daktilo öğretmeni İhsan Sıtkı Yener'di. Bu sıralarda Ankara Üniversitesi ile New York Üniversitesi arasındaki iş birliği anlaşması çerçevesinde Türkiye'ye gelen Anthony R. Lanza ile Edwark Tutark Jr. da bu çalışmalara dahil oldu.[1] New York Üniversitesinden gelen ekip yaptığı çalışmaları, finansmanlarını sağlayan Uluslararası İşbirliği İdaresi için yazdığı raporda özetledi.[1] II. Dünya Savaşı sonrasında, Amerika Birleşik Devletleri tarafından on altı ülkeye ekonomik destek sağlamayı öngören Marshall Planı çerçevesinde ülkenin yapacağı yardımları organize eden teşkilatların amacı, ekonomik yönden Türkiye'yi ileri götürecek projeleri desteklemekti.[1] Hazırlanan rapora göre, Türkçe yazıma uygun bir klavyenin geliştirilmesi ve bunun standart olarak kullanılması durumunda yılda 43.500 TL tasarruf edilecekti.[1] Bu klavyenin oluşturulması için kurulan iki komisyondan ilki Türkçedeki harf sıklıkları ve ardışıklıklarını, ikincisi ise parmakların fiziksel özelliklerini inceleyerek tuşların dizilimi konusunda çalıştı.[1]
Çalışmalar sonucunda hazırlanan klavye önce Devlet Malzeme Ofisine sunuldu.[1] 20 Ekim 1955'te ise Bakanlıklararası Standardizasyon Komitesince bu klavye onandı.[2] Türkiye'deki tüm daktilo makinelerinin milli klavyeye dönüştürülmesi, 1963 yılında Gümrükler Kanunu'na eklenmesi ve 1974 yılında Türk Standartları Enstitüsü tarafından "zorunlu standart" olarak onanmasıyla kesinleşti.
F klavye yıllar süren çabalara karşın Q klavye karşısında yaygın kullanılır hâle gelmedi. 10 Aralık 2013'te Başbakanlık tarafından Resmî Gazete'de yayımlanan bir genelgede, Türkçeye en uygun klavye olmasından ötürü F klavyenin kamu kurum ve kuruluşlarında yaygınlaştırılması için talimat verilerek, kamu kurum ve kuruluşlarında 2017 yılı sonuna kadar klavyelerin F klavyeye dönüştürülmesinin sağlanacağı bildirildi.[3]
Klavye ile hızlı yazma konusunda 1957 yılından bu yana yapılan ve Türkiye'nin katıldığı uluslararası yarışmalarında F klavye ile 25 rekor ve 59 dünya şampiyonluğu elde edilmiştir.[4]
Diğer klavyeler ile karşılaştırılması değiştir
Q klavye değiştir
F klavye, Türkçe için özel olarak geliştirilmiş bir klavye olduğundan Türkçe bir metni bu klavyede yazmak, Q klavyede yazmaktan daha kısa sürer. F klavyede Türkçede çok kullanılan harfler parmaklara daha uygun yerlere yerleştirilmiştir. Art arda gelen harflerin yazım hızı da, farklı parmaklara dağılımı daha iyi olduğundan, Q klavyeye göre daha yüksektir.[5][6] Q klavyede hızlı yazılamamasının temel nedeni, bu klavyenin İngilizceye özel hazırlanmış olması değil, daktilonun harf çubuklarının hızlı yazmada sıkışmaması için tasarlanmış olmasıdır. Ayrıca, parmakların klavyede harften harfe geçerken kaybettiği zamana ilişkin yapılan simülasyonlarda, F klavyenin Q klavyeden ortalama %11 daha hızlı olduğu saptanmıştır.[kaynak belirtilmeli]
Sekreter deneklere Acar metoduyla F klavye, Almena metoduyla ise Q klavye eğitimi verildiği ve eğitim sonunda deneklerin konum, ritim, yazım ve doğruluk bakımlarından klavye performanslarının incelendiği 2013 tarihli bir çalışmaya göre F ve Q gruplarında bulunan deneklerde konum ve doğruluk klavye performansları arasında anlamlı bir farklılık gözükmezken (p>0.05); ritim ve yazım klavye performansları arasında Acar metodun uygulandığı F grubu lehine anlamlı bir farklılık görülmüştür.[7]
E klavye değiştir
Mayıs 2019'da yayımlanan bir çalışmaya göre E klavye ve F klavye arasında öğrenim eğrisi açısından bir fark bulunmamıştır. Araştırmada kullanılan örnek bir metnin yazım hızı açısından ise, F klavyenin E klavyeden daha iyi performans gösterdiği gözlemlenmiştir. Çalışmaya katılan deneklerin kendi öznel değerlendirmelerine göre, F klavye efor sarfı açısından E klavyeye göre istatistiksel açıdan anlamlı bir şekilde daha iyi değerlendirilmiştir.[8]
Alfabe dışı harfler değiştir
Türk Alfabesinde resmi olarak bulunmadığı halde, W, Q ve X harfleri tıpkı Q klavyede olduğu gibi F klavyede de bulunur.
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ a b c d e f g "Millî klavyede Amerikan parmağı". NTV Tarih, 41. sayı. Haziran 2012. s. 78. ISSN 1308-7878.
- ^ "Deniz Harp Okulu Pusula Dergisi / F Klavye'nin Tarihi". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2011.
- ^ "F klavye genelgesi yayınlandı". Hürriyet.com.tr. 10 Aralık 2013. 23 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2013.
- ^ "'F klavye, zihinsel işlem ve becerileri geliştiriyor'". hurriyet. 23 Aralık 2013. 26 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2013.
- ^ "F ve Q nun savaşı". 3 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2007.
- ^ Q Klavye Sorunu ve Bilgisayarlarda Türkçe Karakterler 3 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın, Çukurova Üniversitesi Türkoloji Enstitüsü, 2003
- ^ Acar, Sami; Gürsoy, Hülya (1 Ekim 2013). "ALMENA VE ACAR METOTLARI İLE ON PARMAK KLAVYE ÖĞRENENLERİN PERFORMANS GELİŞİM DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA". Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi: 1-22. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022.
- ^ Tok, Mevlut Serkan; Tekin, Osman Tufan; Bicakci, Kemal (27 Mayıs 2019). "Analyzing Turkish F and Turkish E keyboard layouts using learning curves". arXiv:1905.11791 [cs]. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022.