Eusthenopteron
Eusthenopteron, tetrapodlarla olan yakın ilişkilerinden dolayı ikonik bir statü kazanmış olan tarih öncesi bir sarkopterygian cinsidir (genellikle et yüzgeçli balıklar olarak adlandırılır). Adı, Yunanca eustheno- "kuvvet" ve -pteron "yüzgeç" kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuştur ve "güçlü gelişmiş yüzgeçler" anlamına gelir.[3] Bu hayvanın ilk tasvirleri, karaya çıktığını göstermektedir; ancak paleontologlar artık onun kesinlikle suda yaşayan bir hayvan olduğu konusunda hemfikirdir.[4] Eusthenopteron cinsi, yaklaşık 385 milyon yıl önce Geç Devoniyen döneminde yaşamış birkaç türden bilinmektedir. Eusthenopteron ilk olarak 1881'de JF Whiteaves tarafından Quebec, Miguasha'dan gelen geniş bir balık koleksiyonunun parçası olarak tanımlandı.[1] Miguasha'dan yaklaşık 2.000 Eusthenopteron örneği toplanmıştır; bunlardan biri, paleoiktiyolog Erik Jarvik tarafından 1940'lardan 1990'lara kadar yoğun ayrıntılı çalışmanın ve birkaç makalenin konusu olmuştur.[5]
| Eusthenopteron | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Eusthenopteron foordi'nin yaşam restorasyonu | |||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Türler | |||||||||||||
| |||||||||||||
Açıklama değiştir
Kemik iliğine dair bilinen en eski fosilleşmiş kanıt, tetrapodlardaki kemik iliğinin kaynağı olabilecek Eusthenopteron'da bulunmuştur.[6]
Eusthenopteron, bilinen en eski tetrapodlarla ortak birçok benzersiz özelliği paylaşır. Ichthyostega ve Acanthostega gibi formlarla benzer bir kafatası çatı kemikleri modelini paylaşır. Eusthenopteron, diğer tetrapodomorf balıklar gibi, tetrapodomorfların (tetrapodlar dahil) tanımlayıcı özelliklerinden biri olan iç burun deliklerine (veya bir choana) sahipti. Aynı zamanda, bilinen en eski tetrapodların tümünü de karakterize eden, katlanmış emaye ile karakterize edilen labirentodont dişlere sahipti.
Sınıflandırma değiştir
Diğer balık benzeri sarkopterygianlar gibi, Eusthenopteron'da kafa içi bir eklem boyunca orta uzunlukta menteşelenen iki parçalı bir kafatası vardı. Eusthenopteron'un kötü şöhreti, belirgin bir humerus, dirsek kemiği ve radius (ön yüzgeçte) ve femur, kaval kemiği ve fibula (pelvik yüzgeçte) taşıyan yüzgeç iç iskeletinin modelinden gelir. Bu apendiküler uzun kemikler, tetrapod uzun kemiklerde olduğu gibi endokondral kemikleşme yoluyla önemli boylamasına büyümeye izin veren epifiz büyüme plakalarına sahipti.[7] Bu altı apendiküler kemik de tetrapodlarda bulunur ve büyük bir sarkopterygian soyunun, muhtemelen Tetrapodomorpha'nın (humerus ve femur tüm sarkopterygianlarda bulunur) bir sinapomorfidir. Benzer şekilde, elasmoid pullarında dentin ve mineden oluşan yüzeysel odontodlar yoktur; bu kayıp, daha taç, gerçek tetrapodomorflarla bir sinapomorfi gibi görünüyor.[8]
Eusthenopteron, tanınmış bir larva aşamasının ve kesin bir metamorfozun bariz yokluğunda, daha sonraki bazı Karbonifer tetrapodlardan önemli ölçüde farklıdır.[9]
Eusthenopteron foordi'nin bilinen en küçük örneğinde bile (29 mm'de), lepidotrikya tüm yüzgeçleri kaplar ve bu, Polyodon gibi cinslerde başkalaşım sonrasına kadar gerçekleşmez. Bu, Eusthenopteron'un doğrudan geliştiğini, yavruların zaten yetişkinin genel vücut formuna ulaştığını gösterebilir (Cote ve diğerleri, 2002).
Daeschler vd. (2006) tarafından oluşturulmuş kladogram:[10]
| Sarcopterygii |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg){kind=small}
.jpg){kind=small}
.jpg){kind=small}
Ayrıca bakınız değiştir
- Tiktaalik – daha da tetrapod benzeri bir sarcopterygian
Kaynakça değiştir
- ^ a b Whiteaves (1881). "On some remarkable fossil fishes from the Devonian rocks of Scaumenac Bay, in the Province of Quebec". Annals and Magazine of Natural History. 8 (44): 159-162. doi:10.1080/00222938109487434. 2 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.
- ^ "Eusthenopteron". paleobiodb.org. 26 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2021.
- ^ "Definition of EUSTHENOPTERON". 30 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ M. Laurin, F. J. Meunier, D. Germain, and M. Lemoine 2007. A microanatomical and histological study of the paired fin skeleton of the Devonian sarcopterygian Eusthenopteron foordi 12 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Journal of Paleontology 81: 143–153.
- ^ "Past lives: Chronicles of Canadian Paleontology: Eusthenopteron - the Prince of Miguasha". 7 Şubat 2008. 11 Aralık 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2009.
- ^ Sanchez S, Tafforeau P and Ahlberg P E (2014) "The humerus of Eusthenopteron: a puzzling organization presaging the establishment of tetrapod limb bone marrow" 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 281 (1782): 20140299. DOI:10.1098/rspb.2014.0299
- ^ M. Laurin, F. and J. Meunier 2012. A microanatomical and histological study of the fin long bones of the Devonian sarcopterygian Eusthenopteron foordi. Acta Zoologica 93: 88–97.
- ^ Zylberberg, L., Meunier, F. J. and Laurin, M. 2010. A microanatomical and histological study of the postcranial dermal skeleton in the Devonian sarcopterygian Eusthenopteron foordi. Acta Palaeontologica Polonica 12 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 55: 459–470.
- ^ Schultze, H.-P. 1984. Juvenile specimens of Eusthenopteron foordi Whiteaves, 1881 (Osteolepiform rhipidistian, Pisces) from the Late Devonian of Miguasha, Quebec, Canada. Journal of Vertebrate Paleontology 4: 1-16.
- ^ Daeschler, Edward B.; Shubin, Neil H.; Jenkins, Farish A. (Nisan 2006). "A Devonian tetrapod-like fish and the evolution of the tetrapod body plan". Nature (İngilizce). 440 (7085): 757-763. doi:10.1038/nature04639. ISSN 1476-4687. 27 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2021.
Dış bağlantılar değiştir
- "Palaeos Vertebrates 140.860 Sarcopterygii: Osteolepiformes: Eusthenopteron". web.archive.org. 13 Mart 2006. 13 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2021.