Et tu, Brute?
Et tu, Brute?, efsaneye göre Julius Sezar'ın son sözleridir. Türkçeye "Sen de mi Brutus?" veya "Sen bile mi Brutus?" olarak çevrilmiştir.[1]
15 Mart MÖ 44'te Julius Sezar, Marcus Junius Brutus liderliğindeki kızgın bir grup senatör tarafından sırtından hançerlenmiştir. Brutus Sezar'ın en yakın arkadaşıydı. Sezar'ın önce saldırganlara karşı koymaya çalıştığı, fakat Brutus'u görünce, bu sözleri (Et tu, Brutus?) söylediği ve karşı koymayı bıraktığı rivayet edilir.
Sezar'ın ölmeden önce bu sözü söylediğine dair hiçbir kanıt bulunmamaktadır.[2][3] Romalı tarihçi Suetonius, Sezar'ın ölmeden önce hiçbir şey söylemediğini öne sürerken bazı tarihçiler Sezar'ın son sözlerinin "καὶ σύ, τέκνον" (Kai su, teknon?),[4][5] yani "Sen de mi, oğlum?" olduğunu iddia etmektedir.[6]
İnsanlar bu özdeyişi ihanete uğradıklarını hissetikleri zaman söylerler.
Ayrıca kalıp sıklıkla yanlış bir şekilde "Et tu, Brutus?" olarak kullanılır. Oysa, Latince Brutus'un hitap hâli (vokatif) Brute`dir. Bir soruda geçen bireye direkt olarak hitap edildiğinde bu hitap hâli kullanılır. Brutus, yani yalın hâli (nominatif) ise "Brutus beni öldürdü" benzeri bir cümlede kullanılabilir.
Kaynakça değiştir
- ^ Barchiesi, Alessandro (2010). The Oxford handbook of Roman studies. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198856009.
- ^ Henle, Robert J., S.J. Henle Latin Year 1 Chicago: Loyola Press 1945
- ^ Shakespeare, William (1960). S.F. Johnson; Alfred Harbage (Ed.). Julius Caesar. Penguin Books. s. 74. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2022.
- ^ ...uno modo ad primum ictum gemitu sine voce edito; etsi tradiderunt quidam Marco Bruto irruenti dixisse "καὶ σύ, τέκνον". De Vita Caesarum, Liber I, Divus Iulius, LXXXII.
- ^ Suetonius, The Lives of Twelve Caesars, Life of Julius Caesar 82.2 31 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Billows, Richard (2009). Julius Caesar: The Colossus of Rome. Londra: Routledge. ss. 249-250. ISBN 978-0-415-33314-6.