Esma bint Mervân

Şair
(Esma bint Mervan sayfasından yönlendirildi)

Esmâ bint Mervân (Arapçaعصماء بنت مروان, İbranice: עצמאא בנת מרואן), 7. yüzyılda yaşamış Medineli bir Arap Yahudisi kadın şairdir. Muhammed'in Medine'ye hicretinden sonra, İslam karşıtı şiir söyleyen şairler arasında sınıflandırılmaktadır.[1] Muhammed'in isteği üzerine Ümeyr b. Adî tarafından öldürülür.[kaynak belirtilmeli]

Kökeni değiştir

Esmâ bint Mervân'ın nesebi hakkında kesin bir görüş birliği bulunmamaktadır. el-Vâkidî, Esmâ'nın Benû Umeyye b. Zeyd'e mensup olduğunu kaydetmektedir. Ebû Ubeyde el-Kâsım b. Sellâm ise, ondan "Yahudi Esmâ" (Asmâ el-Yehûdiyye) olarak bahsetmektedir. Keza el-Belâzurî'ye göre de Esmâ Yahudi kökenlidir.[1]

Şairliği değiştir

Esmâ bint Mervân, hem İslam öncesinde hem de İslam sonrasında yaşamıştır. İslam peygamberi Muhammed tarafından kendisi hakkında verilen ölüm emri ile bilinir. Ölüm emrinin sebebi, Muhammed'e karşı eleştirel şiirler yazmış olmasıdır. Muhammed'in isteği üzerine Ümeyr b. Adî tarafından öldürülür.[2]

Esmâ bint-i Mervân bir şiirinde Muhammed'i şairleri öldürttüğü için şöyle eleştiriyordu:
"Düşman üzerine seğirterek birbirinizle yarışırcasına yürüyünüz Malik, Nebit, Avf oğulları!
Düşman üzerine seğirterek birbirinizle yarışırcasına yürüyünüz Hazrec oğulları!
Sizler, sizden olmayan, yanınıza gelen bir kimseye itaat ettiniz, boyun eğdiniz ki, o ne Mudar'dandır, ne de Mezhic'dendir![3]
Başları kestikten sonra, hâlâ ondan pişmiş çorba umulduğu gibi umuyorsunuz! Ondan bir şey uman aldanır, umudundan kesilir."

Necip Fazıl Kısakürek, Esmâ bint Mervân'ın öldürülüşünü Çöle İnen Nur adlı eserinde şöyle anlatmaktadır:

Sıyrılan İslam kılıcı, havada ıslıklar çalarak ebedî hareket rüzgârına yol açmıştır. Üst üste üç teşebbüs: Âmir isimli âmâ bir sahâbîyi, onun için bütün yollar karanlık olduğu hâlde kendi kabilesinden, Esmâ bint-i Mervân isimli cadalozu öldürmeye gönderdiler. Bu kadının işi gücü İslâmiyet'i ve Allah'ın Resulü'nü küçük düşürmeye çabalamak... Kör sahâbî, kılıcını kadının göğsüne dayayıp hamle edinceye kadar gözleri açık bir insandan daha emin adımlarla gidip ulvî vazifesini yerine getirdi.[4]

Konuyla ilgili yayınlar değiştir

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b Esat Ayyıldız, Asmâ Bint Mervân: Arap-Yahudi Bir Kadın Şair 29 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Edebiyat Kazıları, Ankara: İKSAD Publishing House, 2020. s. 13 -42.
  2. ^ Türkiye Diyanet Vakfı İslâm ansiklopedisi, 10. cilt, Sayfa 33
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2016. 
  4. ^ Necip Fazıl Kısakürek, Çöle İnen Nur, Büyük Doğu Yayınları, 13. basım, s. 246