Enver Altaylı
Enver Altaylı (d. 1 Kasım 1944, Ceyhan, Adana), Sovyetolog ve eski istihbaratçı,[1] MHP yöneticisi.[1] 90'lı yılların başında Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla birlikte yeni Orta Asya cumhuriyetlerinin yapılandırmasında etkin bir rol oynadı.[2][daha iyi kaynak gerekli]
Hayatı değiştir
1962'de Talat Aydemir'in darbe girişimine katıldığı için tutuklandı. Darbe girişimine katılan diğer öğrencilerle birlikte Harp Okulu'ndan atıldı.[1] CIA çalışanı Ruzi Nazar'ın MİT müsteşarı Fuat Doğu'ya tavsiyesi ve Alparslan Türkeş'in referansı ile 1968’de MİT'te çalışmaya başladı.[3][4] Eğitim için Almanya’ya gönderildi.[1]
1974'te MİT'ten istifa ettikten sonra MHP’de Almanya organizasyonunu yönetti. MHP’nin yayın organı Hergün gazetesini çıkarttı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra hakkında tutuklama kararı çıkartılınca Almanya'ya kaçtı.[1][5] Alman pasaportu ile Özbekistan'a gitti. Ayrıca Turgut Özal ve Süleyman Demirel'e Orta Asya hakkında danışmanlık yaptı.[1] Doğu Alman İstihbarat Bakanlığı Stasi’nin arşivine göre NATO ülkelerinin istihbarat kuruluşları için çalıştı.[6]
2017 yılında Fethullahçı Terör Örgütü soruşturması kapsamında gözaltına alındı ve mahkemece tutuklandı.[4] İddianamede örgüt üyeliği, siyasi ve askeri casusluk, devlete ait bilgileri CIA bağlantılı kişilere servis etmek, çok sayıda CIA mensubu ile ilişki kurmak gibi çeşitli suçlamalar yöneltildi.[7]
Dava sürecinde Ümit Özdağ, katıldığı televizyon programında Altaylı'nın "Partiyi kurmayın çünkü partinizi kapatacaklar, sokağa dökülün" sözlerini açıklamasının ardından tanık sıfatıyla ifade verdi.[8]
Enver Altaylı'nın yargılandığı dava 8 Kasım 2021'de sonuçlandı. Altaylı’ya "askeri ve siyasi casusluk" suçundan 13 yıl 4 ay, "FETÖ/PDY silahlı terör örgütü üyeliği" suçundan 10 yıl olmak üzere toplam 23 yıl 4 ay hapis cezası verildi.[9][10]
Necip Hablemitoğlu suikasti iddianamesinde savcılık tarafından "tasarlayarak öldürmeye azmettirmekle" suçlandı.[11] İddianamede suikastte yer alan kişilere dağıtılacak paranın Enver Altaylı tarafından temin edildiği öne sürülüyor. İddianameye göre Enver Altaylı Genelkurmay Başkanlığı’nın altyapı kablolarıyla ilgili bir ihaleyi alması için Siemens lehine aracılık yaptıktan sonra aldığı 900 bin dolarlık komisyon parasından suikasti gerçekleştiren örgüte ödeme yaptığı belirtildi.[12]
Eğitim değiştir
- Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
- Linz Üniversite'sinin Doğu Avrupa Bilimlerine bağlı dil kursları
- Doğu Avrupa Hukuk Enstitüsü 14 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hukuk Fakültesi, Köln Üniversitesi, Almanya (Institut für Ostrecht 14 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Universität zu Köln), Boris Meissner 21 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ile.
Özgeçmiş değiştir
- Doğum günü 1 Kasım 1944, babası Özbekistanlı Şakir Altaylı, annesi Müftü Abdurahman Kavuncu'nun kızı Melek Altaylı
- 1958 - 1961: Bursa Işıklar Askeri Lisesi
- 1963 - 1967: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
- 1968 - 1973: Millî İstihbarat Teşkilatı için Sovyetolog olarak çalıştı
- 1977 - 1980: Hergün gazetesinin başyazarı olarak çalıştı
Yayınlar değiştir
- Esir Türk İllerinde 90 Gün
- Komünist Teoriler ve Sovyet Yayılma Siyaseti
- İrfan Ülkü tarafından yazılmış 'Büyük Oyundaki Türk: Enver Altaylı'
- Enver Altaylı. Kızıl Ordu'dan Alman Ordusuna... Afgan Direnişinden Tahran Operasyonuna... RUZİ NAZAR: CIA'NIN TÜRK CASUSU. İstanbul, Şubat 2013: Doğan Kitap. ISBN 978-605-09-1118-3
Dipnotlar değiştir
- ^ İrfan Ülkü. Büyük Oyundaki Türk: Enver Altaylı. İstanbul: İlgi Yayınları (2008)
Kaynakça değiştir
- ^ a b c d e f "Enver Altaylı Kimdir? | 1999 | 32. Gün Arşivi". Youtube. 32.Gün. 23 Ekim 2020. 20 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2022.
- ^ İrfan Ülkü (2008). Büyük Oyundaki Türk: Enver Altaylı. İlgi Yayınları.
- ^ Altaylı, Enver (2013). Ruzi Nazar: CIA'nın Türk casusu. 1. baskı. Şişli, İstanbul. s. 14. ISBN 978-605-09-1118-3. OCLC 853626042.
- ^ a b Hürriyet. "Son dakika... Eski MİT'çi Enver Altaylı tutuklandı". www.hurriyet.com.tr. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022.
- ^ "Frankfurt'ta silahlı sağ eylemcinin itirafı: "Eroin kaçakçılığını örgüt adına yaptım"". Cumhuriyet Gazetesi. 15 Aralık 1984. 20 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2022.
- ^ Özkan, Behlül (13 Nisan 2023). ""Ajan" ve "Tito artığı" tartışması: kim kimin artığı?". Yetkin Report. 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2023.
- ^ "İddianameden: Enver Altaylı'nın CIA bağlantısına ulaşıldı". Independent Türkçe. 22 Ocak 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022.
- ^ "Enver Altaylı 'Parti kurmayın sokağa dökülün' dedi". Sabah. 19 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022.
- ^ KARAASLAN/ANKARA, (DHA)-, Haluk. "Son dakika... Eski istihbaratçı Enver Altaylı'ya 23 yıl 4 ay hapis cezası". www.hurriyet.com.tr. 8 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022.
- ^ Yücel, Okan (18 Mart 2022). "FETÖ hükümlüsü eski MİT mensubu Enver Altaylı'nın kızı Medyascope'a konuştu: "Düşüncelerini tehlikeli buldukları için tecritte tutuyor olabilirler"". Medyascope. 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022.
- ^ Tanju Özkaya, Serdar Açıl (22 Kasım 2022). "Necip Hablemitoğlu suikastı iddianamesi kabul edildi". Anadolu Ajansı. 22 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2022.
- ^ Onur Erkan (25 Kasım 2022). "ANALİZ | Hablemitoğlu suikastını 'FETÖ' azmettirdiyse, Enver Altaylı suikast parasını neden Siemens'ten aldığı komisyonla karşıladı?". Serbestiyet. 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2022.
Dış bağlantılar değiştir
- EnverAltaylı.com 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.