Ebü’d-Derdâ
Ebü’d-Derdâ, (ölümü 652), İslam peygamberi Muhammed'in sahabisi. Önde gelen bir Kur'an ilimleri otoritesi ve öğretmeni olarak bilinir. Şam şehrinin fetihten sonra ilk kadılığını yapmıştır. Eşi de ünlü bir sahabi olan Ümmü'd-Derdâ'dır.
Yaşamı değiştir
Ebü’d-Derdâ'nın İslam geleneğindeki nesep adı Uveymir bin Zeyd bin Kays bin A'işa bin Ümeyye idi, ancak doğum adı Amir olmalıdır.[1] Babasının adı da kaynaklarda Sa'lebe, Amir, Abdullah ve Malik olarak geçmektedir. Yesrib'in Hazrec kabilesinin Belharis ailesine mensuptu.[2] Peygamber Muhammed'in 622'de onun şehrine hicretinden sonraki 624'teki Bedir Muharebesi'ne kadar müslüman olmadı. Uhud Muharebesi'ne katıldığı rivayetleri ise şüphelidir. Medine'de ensar ile muhacir arasında bir kardeşlik bağı kurulunca Selman-ı Fârisî ile kardeş olmuştur.[2]
Kendi rivayetine göre Ebü’d-Derdâ, müslüman olmadan önce bir tüccardı, ancak daha sonra ibâdetini engellediği için ticareti bıraktı. Daha sonra Kur'anı ezberlemiş ve peygambere arz etmiştir.[3]
Halife Ömer'in (hd. 634-644) talimatıyla Suriye valisi Muaviye, Ebu el-Derda'yı Şam'ın ilk kadısı olarak atadı. Orada, Kur'an öğretmek için sık sık öğrencileri şehrin camisinde bir araya getirirdi. Bu nedenle tarihçi Arthur Jeffery'ye göre Şam okulunun gerçek babası olarak kabul edilir. 652 yılında Şam'da vefat etti ve eşi Ümmü'd-Derda'nın yanına şehrin Babü's Sağir Mezarlığı'na defnedildi.[3]
Kaynaklar değiştir
- ^ "EBÜ'd-DERDÂ". TDV İslâm Ansiklopedisi. 25 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2023.
- ^ a b Jeffery 1960, ss. 113–114.
- ^ a b Jeffery 1960, s. 114.